Thông tư 03: Thêm một bước tiến trong quá trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam

Trước đây, tổ chức nước ngoài phải mất từ vài tuần đến vài tháng để hoàn tất thủ tục hợp pháp hóa lãnh sự các tài liệu do nước ngoài cấp, gây ra không ít khó khăn trong việc mở tài khoản đầu tư tại Việt Nam. Thủ tục này không chỉ làm kéo dài thời gian chuẩn bị mà còn khiến nhiều nhà đầu tư bỏ lỡ các cơ hội giao dịch kịp thời.

Thông tư 03/2025/TT-NHNN, có hiệu lực từ ngày 16/6/2025 quy định cụ thể về việc mở và sử dụng tài khoản bằng đồng Việt Nam cho hoạt động đầu tư gián tiếp của nhà đầu tư nước ngoài. Thông tư này đồng thời thay thế Thông tư số 05/2014/TT-NHNN, tạo nền tảng pháp lý thông thoáng và linh hoạt hơn, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Việc loại bỏ yêu cầu hợp pháp hóa lãnh sự trong hồ sơ mở tài khoản là một động thái tích cực, được kỳ vọng sẽ nâng cao tính cạnh tranh của thị trường tài chính Việt Nam, góp phần cải thiện điểm đánh giá trong mắt các tổ chức xếp hạng quốc tế như FTSE Russell và MSCI.

Trước đó, Thông tư 68/2024/TT-BTC có hiệu lực từ ngày 2/11/2024 cũng đã mở đường cho việc triển khai cơ chế giao dịch không yêu cầu đủ tiền trước khi mua cổ phiếu (Non Pre-funding Solution - NPS). Đồng thời, Thông tư này cũng đặt ra lộ trình minh bạch thông tin bằng tiếng Anh, song song với tiếng Việt, một yếu tố then chốt trong tiêu chí đánh giá nâng hạng thị trường.

Các quy định tại Thông tư 68 được đánh giá là có tính khả thi cao, phù hợp với thông lệ quốc tế, và đã nhận được phản hồi tích cực từ các tổ chức xếp hạng thị trường. Đây là những cải cách pháp lý mang tính nền tảng, củng cố niềm tin của nhà đầu tư quốc tế vào năng lực quản lý và điều hành của Việt Nam trong lĩnh vực tài chính - chứng khoán.

Cùng với đó, hệ thống giao dịch KRX chính thức đi vào vận hành từ ngày 5/5/2025, cho phép triển khai các sản phẩm tài chính phức tạp hơn và đa dạng hóa loại lệnh giao dịch, góp phần hiện đại hóa hạ tầng thị trường và hỗ trợ quá trình hội nhập sâu rộng hơn.

Theo đánh giá của BSC Research, khối nhà đầu tư nước ngoài nhiều khả năng sẽ bắt đầu gia tăng hoạt động mua ròng từ 2 - 4 tháng trước khi FTSE Russell đưa ra thông báo chính thức về việc nâng hạng (T0) và thời điểm bắt đầu quá trình chuyển đổi (T1). Trong khi đó, đối với MSCI, hoạt động chuẩn bị sẽ diễn ra sớm hơn, khoảng 4 - 5 tháng trước do quy mô và ảnh hưởng của các quỹ đầu tư theo chỉ số MSCI lớn hơn nhiều so với FTSE.

Nếu các điều kiện tiếp tục được cải thiện theo đúng lộ trình, thị trường chứng khoán Việt Nam có thể được MSCI đưa vào danh sách theo dõi vào tháng 6/2025, và được FTSE Russell công nhận nâng hạng vào tháng 9/2025. Tuy nhiên, quá trình nâng hạng chính thức từ MSCI vẫn cần một giải pháp toàn diện và bền vững liên quan đến giới hạn sở hữu nước ngoài.

Với những động thái cải cách mạnh mẽ và sự đồng thuận từ các cơ quan chức năng, Việt Nam đang tiến gần hơn bao giờ hết tới mục tiêu trở thành thị trường mới nổi, một cột mốc quan trọng, mở ra cơ hội thu hút dòng vốn quốc tế quy mô lớn trong tương lai gần.