Bộ Giao thông Vận tải đề nghị tăng phí tại 37 trạm BOT

Tường Linh| 08/06/2019 06:55

Bộ Giao thông Vận tải đang lấy ý kiến các bộ, ngành và  địa phương trước khi trình Thủ tướng Chính phủ về việc sụt giảm doanh thu so với phương án tài chính ban đầu tại các dự án BOT và đề xuất các phương án tăng phí.

Bộ Giao thông Vận tải đề nghị tăng phí tại 37 trạm BOT

BOT hầm Đèo Cả là một trong những dự án đang lỗ vốn. ảnh VGP

Theo kết luận của Kiểm toán Nhà nước, sau khi kiểm toán 61 dự án BOT giao thông, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị giảm 222 năm thu phí của những dự án này.  Trong phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ GTVT vừa diễn ra, ĐBQH Bùi Văn Phương, đã dẫn kết quả “kiến nghị giảm thu phí 222 năm”, để đặt câu hỏi: Vì sao hai bộ (KHĐT và GTVT) không muốn kiểm toán các dự án BOT giao thông? Liệu có lợi ích nhóm ở đây không? Câu trả lời của Bộ trưởng Bộ GTVT không hề thỏa đáng.

Nghị trường chưa nguội, ngay lập tức Bộ GTVT đưa văn bản xin ý kiến bộ ngành địa phương về việc tăng phí cho 37 dự án BOT trên toàn quốc.

Theo Bộ GTVT, hiện Bộ đang quản lý 61 dự án BOT trong đó có 59 dự án đã hoàn thành đưa vào khai thác, 2 dự án đang đầu tư xây dựng. Trong số 59 dự án đã đưa vào vận hành khai thác, có 52 dự án có đủ số liệu đánh giá việc tăng, giảm lưu lượng so với dự báo ban đầu, 4 dự án mới đưa vào thu phí cuối tháng 12/2018 và đầu năm 2019 không đủ cơ sở để đánh giá và 3 dự án đang dừng thu. Cụ thể, trong năm 2018 có 31/52 dự án (chiếm khoảng 60%) có lưu lượng thực tế cao hơn dự báo trong hợp đồng BOT, có 11/52 dự án (chiếm khoảng 20%) có lưu lượng thực tế đạt từ 80-100% so với dự báo trong hợp đồng, khoảng 10 dự án có lưu lượng thực tế thấp (dưới 80%) so với dự báo trong hợp đồng. 

“Đến hẹn lại lên”

Lý giải việc xin tăng phí BOT, Bộ GTVT cho rằng: Theo quy định tại Thông tư số 159/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính, lộ trình tăng phí dự kiến 3 năm một lần, mỗi lần tăng từ 12-18% tùy từng dự án. Mức phí tại các trạm đều được sự đồng thuận của địa phương và được Bộ Tài chính ban hành thông tư thu phí riêng cho từng trạm trước khi thu phí. Tuy nhiên, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, từ tháng 5/2016 đến nay, Bộ Giao thông Vận tải chưa thực hiện tăng phí với 59 dự án BOT trên cả nước.

Hiện nay, Bộ Giao thông vận tải đã nhận được đề xuất của một số nhà đầu tư đề nghị tăng phí theo lộ trình trong Hợp đồng BOT. Theo điều khoản đã ký kết của 59 hợp đồng BOT, đến thời điểm này có 37 dự án tới hạn tăng phí 12-18% theo lộ trình. Trong đó, năm 2018 tăng phí 2 dự án, năm 2019 tăng phí 35 dự án, năm 2020 tăng phí 10 dự án, năm 2021 tăng phí 2 dự án, các dự án còn lại sẽ tăng phí sau năm 2021. 

Đặc biệt, có 26 dự án doanh thu thực tế thấp hơn so với phương án tài chính ban đầu. Điều khoản trong hợp đồng BOT cho phép điều chỉnh thời gian thu phí, hoàn vốn khi doanh thu thực tế tăng hoặc giảm hai năm liên tiếp từ 2-5% so với tính toán ban đầu. Đó là căn cứ để 26 dự án xin tăng phí. Bộ GTVT  khuyến cáo, nếu không có giải pháp kịp thời cho vấn đề này có thể kéo theo một số hệ lụy như phá vỡ phương án tài chính của các dự án, các khoản vay đầu tư BOT sẽ thành nợ xấu, ảnh hưởng đến chủ trương kêu gọi đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông theo hình thức PPP, đặc biệt trong việc kêu gọi đầu tư dự án cao tốc Bắc Nam phía Đông đang triển khai thực hiện.

Vỡ trận- “đền” 3000 tỷ

Đề cập đến nguyên nhân của việc vì sao doanh thu của một số trạm BOT lại bị sụt giảm, Bộ Giao thông vận tải cho biết, nguyên nhân dẫn đến sụt giảm doanh thu là do lưu lượng thấp hơn so với dự báo. Cụ thể do kế hoạch phát triển kinh tế -xã hội tại một số địa phương không đúng như dự báo ảnh hưởng đến lưu lượng xe qua trạm thấp hơn dự báo  như : BOT hầm Đèo Cả, Hà Nội - Bắc Giang, Pháp Vân - Cầu Giẽ, quốc lộ 38, tuyến tránh TP Phủ Lý, quốc lộ 5, quốc lộ 1 đoạn qua Quảng Nam...Bên cạnh đó, là do việc xuất hiện các tuyến đường song hành, đường ngang qua khu vực trạm thu phí dẫn đến xe tranh trạm hoặc phận lưu. Một số địa phương đầu tư các dự án giao thông đi song hành hoặc ngang qua khu vực trạm thu phí dẫn đến việc thất thoát lưu lượng và có thể phá vỡ phương án tài chính.

Bộ Giao thông vận tải đã đề xuất Chính phủ 2 phương án. Phương án 1 là tăng phí BOT đúng lộ trình trong giai đoạn 2019-2021. Để tránh sốc khi tăng phí đồng loạt hàng chục dự án BOT, Bộ Giao thông vận tải sẽ đàm phán với các nhà đầu tư và ngân hàng trong năm 2019 chỉ tăng phí với các dự án BOT có sụt giảm doanh thu lớn bởi các dự án này đã chạm điểm tới hạn nếu không tăng phí sẽ phá vỡ phương án tài chính.

Phương án 2 là 49 dự án có lộ trình tăng phí trong giai đoạn 2018-2021 phải lùi thời điểm tăng phí sang năm 2022. Với phương án này, bộ cho biết sẽ có 9 dự án BOT bị phá vỡ phương án tài chính, doanh nghiệp có nguy cơ phá sản, Nhà nước phải bố trí khoảng 3.000 tỷ đồng để hỗ trợ 9 dự án nhằm tránh bị đổ bể.

Bộ Giao thông Vận tải đã tỏ ra cẩn trọng khi lấy ý kiến rộng rãi các bộ ngành địa phương về việc tăng phí 12-18% ở 37 trạm BOT trên cả nước, trước khi trình Chính phủ. Tuy nhiên, cũng giống như câu chuyện Kiểm toán Nhà nước kiểm toán các dự án BOT giảm cho dân gánh nặng chi trả đến 222 năm, những lý do đề nghị tăng phí nghe có vẻ rất hợp lý ấy rất nên được giám sát đánh giá từ một cơ quan độc lập, khách quan.

(0) Bình luận
Nổi bật
Đọc nhiều
Bộ Giao thông Vận tải đề nghị tăng phí tại 37 trạm BOT
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO