Thời của các doanh nghiệp Fintech: Vẫn chờ “gỡ rào, tháo cản”!

Kỳ vọng lớn, áp lực không nhỏ

Trên thế giới cũng như tại Việt Nam, bên cạnh việc bản thân các ngân hàng ứng dụng công nghệ số vào hoạt động nghiệp vụ, còn phải kể đến sự phát triển của các doanh nghiệp Fintech (Financial technology - công nghệ về tài chính), giúp mở rộng hệ sinh thái dịch vụ tài chính, đồng thời mang lại nhiều sự thuận tiện hơn cho khách hàng.

Theo một nghiên cứu do Công ty tư vấn Solidiance thực hiện, thị trường Fintech của Việt Nam đã cán mốc 4,4 tỷ USD trong năm 2017 và sẽ tăng lên mức 7,8 tỷ USD vào năm 2020, trong đó phần lớn tập trung vào mảng thanh toán. Cụ thể, có khoảng 2/3 startup thuộc lĩnh vực Fintech ở Việt Nam cung cấp công cụ thanh toán trực tuyến và các giải pháp thanh toán kỹ thuật số POS/mPOS, chuyển tiền…

Bên cạnh đó, theo báo cáo từ EY (một trong 4 công ty kế toán - kiểm toán - tài chính lớn nhất thế giới), Momo đang là công ty dẫn đầu tại thị trường Fintech tại Việt Nam, với số tiền nhận đầu tư lên tới 33,75 triệu USD từ Goldman Sachs và Standard Chartered. Kế tiếp đó là những tên tuổi khá quen thuộc như VnPay, 123Pay, Bảo Kim, Ngân lượng, OnePay, Payoo... với tổng số người dùng ước tính lên tới gần 48 triệu người.

Lạc quan trước tốc độ tăng trưởng này, số liệu từ một báo cáo của hãng nghiên cứu thị trường Statista còn cho rằng, năm 2022, tổng các giao dịch thanh toán điện tử tại Việt Nam dự kiến sẽ lên đến 12,33 tỷ USD.

Đặc biệt, cùng với sự tăng trưởng của các Fintech,  nhiều ngân hàng thương mại như: BIDV, Vietinbank, VPBank, TPBank… cũng đã có bước chuyển mình để cập nhật, vận hành hệ thống ngân hàng số trên nền tảng công nghệ hiện đại, tạo nên bức tranh vô cùng sôi động, thậm chí mang đến những áp lực không nhỏ cho các bên. 

Tuy nhiên, trong tổng quan chung, so với tiềm năng và quy mô thị trường, có thể thấy mức tăng trưởng và độ “trưởng thành” của doanh nghiệp Fintech vẫn còn chưa thực sự như kỳ vọng. Trong đó, có các vấn đề liên quan đến quy định pháp lý, tính cạnh tranh, sự đổi mới sáng tạo, các yêu cầu về bảo mật… cũng như một yếu tố không thể không nhắc đến là tâm lý và thói quen của người dùng. Tất cả đòi hỏi một chiến thuật bài bản, dài hơi để “làm thị trường”, nhưng đồng thời phải đảm bảo yếu tố sáng tạo và tốc độ khi đưa ra sản phẩm - dịch vụ

Hệ sinh thái cho thanh toán di động còn nhiều vướng mắc

Theo ông Nguyễn Bá Diệp - Phó chủ tịch Ví MoMo, năm 2018 là một năm đột phá của các công ty Fintech trong lĩnh vực thanh toán tại Việt Nam. Ông Diệp cho rằng, ngày càng nhiều người dân ở thành phố và các đô thị lớn đã bắt đầu làm quen, nhận thấy được sự tiện lợi của thanh toán bằng ví điện tử.

Đầu năm 2019, Chính phủ đã có nghị quyết 02, trong đó có rất nhiều mục liên quan đến thanh toán điện tử cần thực hiện trong năm. Đây là một dấu hiệu rất tốt khởi đầu cho một giai đoạn mới thanh toán không dùng tiền mặt. Nhưng bên cạnh những yếu tố tích cực đó, việc phát triển thanh toán điện tử vẫn còn nhiều vướng mắc, mà theo các chuyên gia, thứ “vướng nhất” ở thời điểm hiện tại vẫn là yêu cầu sử dụng ví điện tử thì phải có tài khoản ngân hàng.

“Bản chất của Fintech là dùng công nghệ để thuận tiện hơn cho người dùng; mang dịch vụ đến cho những người thu nhập thấp, yếm thế, thúc đẩy tài chính toàn diện. Nếu yêu cầu dùng ví điện tử phải có tài khoản ngân hàng thì vai trò của Fintech không phát huy được. Giới Fintech thường nói vui rằng: ví điện tử vốn là công cụ dành cho người thu nhập thấp ở nông thôn lại đang được dùng để phục vụ người thu nhập cao ở thành phố, nơi có cả chục loại hình dịch vụ khác nhau để lựa chọn”, ông Nguyễn Bá Diệp cho biết. 

Bên cạnh đó, các công ty Fintech cũng chưa tiếp cận được với các dịch vụ phổ biến như thanh toán hành chính công, thanh toán học phí, tiền viện phí, đóng thuế, đóng phạt… Đây là các dịch vụ thiết yếu, giúp cho người dân cảm nhận được lợi ích thanh toán điện tử, nên rất cần có sự “làm mẫu” để đào tạo người dùng.