Thị trường nhà ở Mỹ “rung lắc” vì tăng thuế nhập khẩu

Giá gỗ xẻ và giá nhà đều tăng

Từ ngày 4/3, sau 30 ngày tạm hoãn, Mỹ chính thức áp thuế 25% lên hầu hết hàng hóa nhập khẩu từ Canada và Mexico, đồng thời tăng thuế với hàng hóa Trung Quốc thêm 10%, nâng tổng mức thuế lên 20%. Riêng gỗ xẻ của Canada phải chịu mức thuế 14,5%.

Trích dẫn số liệu ước tính từ các đơn vị thầu xây dựng nhà ở tại Mỹ, ông Robert Dietz - kinh tế trưởng thuộc Hiệp hội Xây dựng Nhà quốc gia Mỹ (NAHB), tổ chức đại diện cho doanh nghiệp xây dựng vừa và nhỏ, cho rằng mức thuế mới khiến chi phí xây dựng một ngôi nhà bị đội thêm 7.500 đến 10.000USD. Năm ngoái, NAHB ước tính, khi mức giá bình quân của một ngôi nhà mới tăng lên thì cứ mỗi 1.000USD bị đội thêm sẽ làm khoảng 106.000 người mua nhà bỏ cuộc.

Theo Leading Builders of America (LBA) - một tổ chức đại diện cho những công ty đại chúng trong lĩnh vực xây dựng nhà ở tại Mỹ, tác động lớn nhất đến chủ thầu xây dựng sẽ là chi phí gỗ, dự kiến tăng trung bình khoảng 4.900USD cho mỗi ngôi nhà. Cần biết rằng, khoảng ⅓ lượng gỗ sử dụng trong xây dựng nhà ở tại Mỹ có nguồn gốc từ Canada và các nhà sản xuất gỗ nội địa dự kiến tăng giá để phù hợp với nguồn cung nhập khẩu.

“Kể từ khi ông Trump lần đầu áp thuế vào ngày 1/2/2025 và sau đó tạm hoãn nó, chúng tôi đã thấy giá gỗ vân sam (nhóm SPF) loại 2x4 tăng 13%” Paul Jannke - Chủ tịch Công ty Forest Economic Advisors, nói và cho biết thêm: “Với việc áp mức thuế 25% trên hàng hóa Canada vận chuyển đến Mỹ, chúng tôi cho rằng các nhà sản xuất Canada sẽ ngừng vận chuyển gỗ xẻ đến Mỹ. Trong khi đó, các đại lý vốn đã chần chừ trước việc nhập hàng do sự không chắc chắn mà sắc thuế gây ra, sẽ phải tăng cường mua hàng trước mùa xây dựng sắp tới. Điều này sẽ đẩy giá lên cao hơn trong bối cảnh giá hợp đồng tương lai gỗ đã tăng 5% và dự báo còn tiếp tục lên nữa”.

Khó giải quyết nguồn cung nội địa

Để tăng cường sản lượng gỗ nội địa trong bối cảnh nguồn cung gián đoạn, Tổng thống Trump ngày 1/3 vừa qua đã ký một sắc lệnh hành pháp thông qua việc đơn giản hóa quy trình cấp phép và quản lý. Ngành xây dựng nhà ở xem đây là một “chiến thắng”.

Theo Ken Gear - Chủ tịch của LBA, ngành gỗ nội địa không thể đáp ứng nhu cầu ở thời điểm hiện tại, vì vậy hoan nghênh Tổng thống Trump đã mở ra các cơ hội để tăng nguồn cung trong nước như một giải pháp dài hạn.

Dù “hoan nghênh” động thái này, NAHB cho biết rằng bất kỳ mức thuế bổ sung nào với gỗ xẻ đều có thể làm tăng chi phí xây dựng, ngăn cản sự phát triển và người tiêu dùng rốt cục sẽ phải trả thuế dưới hình thức giá nhà cao hơn. Hơn nữa, việc tăng cường sản xuất trong nước ngay lập tức không phải chỉ tuyên bố là được, ước tính sẽ mất tới ba năm để xây dựng thêm nhiều nhà máy chế biến gỗ. Lý do là chỉ có một số lượng hạn chế doanh nghiệp sản xuất máy móc xưởng cưa và thậm chí số lượng doanh nghiệp có thể xây dựng một nhà máy chế biến gỗ từ đầu đến cuối còn ít hơn, có lẽ chỉ một hoặc hai. Nhu cầu tăng cao trong những năm đầu trong dịch Covid-19 giai đoạn doanh nghiệp xây dựng nhà ở phát triển mạnh mẽ, đã khiến các nhà sản xuất gỗ phải nhanh chóng mở rộng quy mô. Tuy nhiên, rất nhiều người muốn xây dựng (hoặc) mở rộng nhà máy, khiến thời gian giao hàng từ các nhà sản xuất thiết bị phải kéo dài đến hai năm. Sau khi xây dựng xong nhà máy, họ phải tìm lao động để vận hành nhà máy. Vấn đề là các nhà máy này nằm ở vùng nông thôn, nơi thường không có lực lượng lao động lành nghề cần thiết để vận hành một nhà máy cưa hiện đại. Điều này khiến nhà máy phải mất thêm một năm nữa mới hoạt động hết công suất.

Hiện, lực lượng lao động từ khai thác gỗ đến vận chuyển đang giảm dần. Việc mở thêm đất trồng rừng và bãi bỏ một số quy định không hợp lý với ngành này là một chuyện, việc tìm được công nhân để đưa gỗ xẻ của Mỹ ra thị trường lại là chuyện khác. Do đó, về ngắn hạn, giá cả sẽ biến động - theo Kyle Little - CEO Sherwood Lumber ở Melville, New York.

“Việc tăng sản lượng gỗ không đơn giản giống như bật cái công tắc. Bạn đang sử dụng một chuỗi cung ứng có tuổi đời 40 năm và cố gắng thay đổi nó sau một đêm là hết sức khó khăn” - CEO này khẳng định.

Bức tranh ngành xây dựng nhà ở

Ngoài gỗ, chi phí ngành xây dựng nhà ở ở Mỹ được dự báo tăng, trong khi phần lớn tấm thạch cao hay thạch cao sử dụng trong xây dựng thương mại lẫn dân dụng đều nhập khẩu từ các nước khác. Năm 2023, Mỹ nhập khẩu 215 triệu USD thạch cao, trở thành nước nhập khẩu sản phẩm này lớn nhất thế giới - theo dữ liệu thương mại từ OEC World - chủ yếu đến từ Tây Ban Nha, Mexico và Canada.

“Chi phí tăng do thuế nhập khẩu sẽ khiến các nhà thầu xây dựng nhà ở ít có lựa chọn hơn. Họ có thể chọn cách đẩy mức chi phí cao hơn cho người tiêu dùng, khiến giá nhà lên cao hơn, hoặc cố gắng sử dụng ít vật liệu hơn, đồng nghĩa làm nhà nhỏ hơn” - Danielle Hale - kinh tế trưởng tại Realtor.com cho biết.

Theo Hale, trong khi việc xây dựng nhà mới chịu tác động lớn nhất vì chính sách tăng thuế của chính quyền Trump, có thể người cần an cư tìm mua nhà hiện hữu nhưng giá nhà hiện hữu sẽ tăng. Cũng có thể thấy nhu cầu cải tạo nhà giảm xuống vì nó vốn phụ thuộc vào nguyên liệu nhưng giá nguyên liệu cũng đang tăng.

Trong khi chi phí xây dựng nhà chắc chắn tăng, chính quyền Trump đang úp mở về lãi suất thế chấp sẽ thấp hơn. Lãi suất trung bình cố định 30 năm đạt mức cao nhất là 7,26% vào ngày 13/1/2025 - theo Mortgage News Daily - hiện đã giảm còn khoảng 6,64%.

Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent gần đây nói trên Fox News: “Tôi nghĩ cho đến nay, một trong những chiến thắng lớn nhất với người dân Mỹ là kể từ ngày bầu cử và kể từ lễ nhậm chức của ông Trump, lãi suất thế chấp đã giảm đáng kể”. Ông Bessent lưu ý, chênh lệch giữa lãi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm và lãi suất thế chấp đã thu hẹp, dù chênh lệch đó đã tăng đáng kể kể từ khi ông Trump nhậm chức.

Chính sách tăng thuế nhập khẩu của chính quyền Trump đưa ra vào thời điểm thị trường nhà ở Mỹ đang chịu nhiều áp lực, nên theo Hiệp hội Môi giới Bất động sản Quốc gia Hoa Kỳ, hợp đồng đã ký với nhà hiện hữu đã giảm xuống mức thấp nhất vào tháng 1 vừa qua. Theo Cục Thống kê Dân số Mỹ, doanh số bán nhà mới xây đã giảm 10% vào tháng 1/2025 so với tháng 12 năm ngoái, trong khi giá nhà vẫn ở mức cao và lượng tồn kho thấp kỷ lục.