Chủ tịch Quốc hội yêu cầu đảm bảo chất lượng hàng hóa của doanh nghiệp xuất khẩu

Góp ý kiến vào dự án Luật, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, để kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc hiện nay, Chính phủ nên sửa đổi một số điều của dự án Luật và có thể nghiên cứu sửa đổi toàn bộ Luật vào năm 2026. Phạm vi sửa đổi Luật nên tập trung vào 4 nhóm chính sách đã được Quốc hội thông qua.

Theo đó, Ban soạn thảo dự án Luật cần quy định rõ trách nhiệm của các bộ, ngành, cơ quan trong quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa dựa trên tiêu chuẩn kỹ thuật, đảm bảo quyền lợi của các bên để làm sao không bị chồng với các luật chuyên ngành như Luật An toàn thực phẩm, Luật Công nghiệp công nghệ số...

Chủ tịch Quốc hội lưu ý, Chính phủ nên chú trọng đến công tác phân loại, quản lý cũng như kiểm soát chất lượng sản phẩm, hàng hóa ở trong nước và hàng hóa từ nước ngoài xuất khẩu vào Việt Nam. Đặc biệt là phòng chống việc một số nước lấy nhãn mác hàng hóa Việt Nam để mang đi nước khác tiêu thụ, nhập lậu hàng hóa Việt Nam để xuất khẩu đi nước khác...

"Việc đảm bảo chất lượng hàng hóa tốt sẽ tạo được niềm tin vững chắc cho người dân ở trong nước, khuyến khích người Việt dùng hàng Việt. Đồng thời, bảo vệ doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu hàng hóa ra nước ngoài góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đạt mục tiêu 2 con số", Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý việc đẩy mạnh ứng dụng những thành tựu cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, trí tuệ nhân tạo trong việc truy xuất hàng hóa, giảm thiểu thủ tục hành chính, chi phí cho các doanh nghiệp.

Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho hay, về kiểm tra chất lượng sản phẩm, hàng hóa, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường thấy rằng, theo quy định tại Điều 5, dự thảo Luật, chất lượng sản phẩm hàng hóa được quản lý theo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật công bố áp dụng.

Cụ thể, sản phẩm, hàng hóa phải bảo đảm chất lượng theo tiêu chuẩn, quy chuẩn đã công bố, nếu không bảo đảm, tổ chức, cá nhân sẽ chịu trách nhiệm trước pháp luật (Điều 10, 12,14 và 16). Do vậy, cần xem xét sự cần thiết quy định về việc kiểm tra chất lượng sản phẩm hàng hóa trong quá trình sản xuất (khoản 1 Điều 27).

Về nguyên tắc quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa, ông Huy nêu, việc phân loại danh mục sản phẩm hàng hóa (khoản 1 Điều 5), đề nghị làm rõ cơ sở để quy định các tiêu chí xác định hàng hóa Nhóm 2 (hàng hóa có nguy cơ gây mất an toàn), ngoài tiêu chí “khả năng gây mất an toàn”, còn những tiêu chí nào trong quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa cần quản lý?

Về nguyên tắc quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa, đề nghị cần bám sát, thể chế hóa quan điểm đổi mới theo 4 nhóm chính sách; bổ sung nguyên tắc hoạt động quản lý nhà nước về chất lượng sản phẩm hàng hóa phải bảo đảm hiệu quả, rõ trách nhiệm trong phân công, phân cấp quản lý vào khoản 3 Điều 5 dự thảo Luật.

Nội dung quy định về sản phẩm hàng hóa Nhóm 2 nên tách thành một điều riêng để làm rõ nội hàm, phương thức quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa thay vì bổ sung một khổ tại điểm b khoản 1 Điều 5 như dự thảo Luật, để tránh gây nhầm lẫn là quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa Nhóm 2 chỉ quản về mặt an toàn.

Trước những vấn đề trên, kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đã đề nghị Ban soạn thảo cũng như cơ quan thẩm tra tiếp thu đầy đủ ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch.

Đồng thời, tập trung vào một số vấn đề: Tiếp tục rà soát, thể chế hóa đầy đủ Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Chỉ thị 38 của Ban Bí thư về đẩy mạnh công tác tiêu chuẩn đo lường chất lượng quốc gia đến năm 2030 và những năm tiếp theo.

Bên cạnh đó, tiếp tục rà soát phạm vi sửa đổi để xử lý tốt nhất các bất cập hiện nay. Đặc biệt, tiếp tục đánh giá đầy đủ tác động của việc thực hiện cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên để thể chế hóa tối đa các cam kết quốc tế, rà soát kỹ sự cần thiết, phù hợp, đảm bảo tính thống nhất giữa các luật và luật hiện hành.

Mặt khác, cần nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý các ý kiến của các cơ quan, đặc biệt về phân loại hàng hóa giữa các nhóm; làm rõ nội dung trọng tâm trong ứng dụng khoa học công nghệ để quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa, cơ chế tài chính, cách tiếp cận, hỗ trợ lộ trình, tận dụng được lợi thế về khoa học công nghệ trong quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Ngoài ra, cần rà soát các quy định công bố hợp chuẩn, hợp quy theo hướng áp dụng các công nghệ mới trong quản lý nhằm tiết kiệm chi phí, giảm tối đa thủ tục hành chính, tránh chồng chéo, trùng lập, đảm bảo sự thống nhất về công bố hợp quy...