Tháo gỡ “điểm nghẽn” thiếu thuốc và vật tư y tế

28 sở y tế tỉnh, thành phố báo cáo thiếu thuốc trị bệnh

TS-BS. Nguyễn Tri Thức - Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy xác nhận tình trạng thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế là có thật. Hiện lượng thuốc, hóa chất trong bệnh viện chỉ đáp ứng được khoảng 60% nhu cầu. Số lượng stent sử dụng trong phẫu thuật tim mạch, đơn vị dự trù sử dụng trong 6 tháng, nhưng chỉ dùng trong 2 tháng đã hết do bệnh nhân tuyến dưới chuyển lên rất đông. Trong nhiều nguyên nhân chuyển tuyến của người bệnh, có cả nguyên nhân thiếu thuốc, vật tư y tế ở tuyến dưới.

Tình hình sốt xuất huyết (SXH) ở TP.HCM, dù chưa đến đỉnh dịch, số ca nặng và tử vong đã tăng cao. BS. Ngô Ngọc Quang Minh - Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 1 cho biết, từ đầu năm đến nay, ở bệnh viện đã có 7 ca tử vong, trong đó 5 ca ở tỉnh khác chuyển đến. Bệnh nhân tử vong chủ yếu do sốc kéo dài, suy đa cơ quan, có bệnh nền nên quá trình điều trị gặp nhiều khó khăn. 

Theo BS. Minh, hiện đơn vị đang gặp khó khăn về nguồn cung ứng thuốc điều trị SXH. Các loại dung dịch cao phân tử sử dụng để điều trị SXH như Dextran 40, HES 200, Dextran 70 và những thuốc vận mạch như Dopamin chưa tìm được nguồn cung ứng. Trong khi đó, việc dùng dung dịch cao phân tử HES 130 có điện giải thay thế để điều trị sốc SXH lại chưa được chấp thuận thanh toán bảo hiểm y tế.

Tình trạng thiếu thuốc, vật tư không chỉ xảy ra các bệnh viện tại TP.HCM. Trong cuộc họp trực tuyến vừa qua của Bộ Y tế với các bệnh viện, sở y tế các tỉnh, thành về thực trạng thiếu thuốc, vật tư y tế, có đến 28 sở y tế tỉnh, thành phố báo cáo thiếu thuốc và 12/21 bệnh viện tuyến trung ương có tình trạng thiếu thuốc. 

Các loại thuốc thiếu tại cơ sở khám chữa bệnh bao gồm kháng sinh, thuốc hướng tâm thần, một số thuốc tim mạch, điều trị tăng huyết áp, thuốc điều trị SXH, thuốc nhãn khoa, thuốc cổ truyền.

Bất cập trong quy trình đấu thầu và sợ sai sót

Nguyên nhân thiếu thuốc, theo TS. Nguyễn Tri Thức, trong quy trình đấu thầu (lập dự toán, kế hoạch, thẩm định, thực hiện đấu thầu), khó nhất là thẩm định giá. Trước kia, việc thẩm định giá thuộc Bộ Y tế, từ đầu năm 2020, giao cho các đơn vị tự chủ. Do mới thực hiện quy định này, nên nhiều đơn vị chưa quen, cộng với tâm lý sợ sai sót nên việc lập giá kế hoạch, thẩm định giá bị “đẩy qua đẩy lại”.

Đại diện một số bệnh viện nêu ra những khó khăn, bất cập trong các thông tư của Bộ Y tế, Bộ Tài chính về xây dựng giá kế hoạch, xác định giá trong "dải tra cứu giá" của các đơn vị chào hàng; giá trung bình của bảo hiểm y tế; tham khảo giá trên thị trường, tra cứu thông tin kết quả đấu thầu; đưa thuốc, vật tư vào danh mục thanh toán bảo hiểm y tế; trách nhiệm xử lý khi xảy ra chênh lệch giá thuốc, vật tư y tế...

Tháo gỡ “điểm nghẽn”thiếu thuốc, vật tư y tế

Để giải quyết tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế, Bộ Y tế đã có Công văn số 3439/BYT-KH-TC ngày 30/6/2022 về việc bảo đảm cung ứng thuốc, vật tư y tế. Bộ Y tế đề nghị các địa phương, đơn vị phải chủ động tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà thầu cung cấp hàng hóa, dịch vụ, xử lý tình huống theo thẩm quyền, tuân thủ đúng quy định, văn bản hướng dẫn hiện hành về công tác đấu thầu. Thủ trưởng các đơn vị chịu trách nhiệm nếu để xảy ra tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế phục vụ khám bệnh, chữa bệnh và phòng chống bệnh dịch.

Trung tâm mua sắm tập trung thuốc quốc gia khẩn trương hoàn thành việc lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc thuộc danh mục đấu thầu tập trung cấp quốc gia, danh mục đàm phán giá đã Bộ trưởng Bộ Y tế phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu. Trường hợp cần thiết, căn cứ Khoản 1, Điều 18, Thông tư số 15/2019/TT-BYT ngày 11/7/2019 của Bộ trưởng Bộ Y tế quy định việc đấu thầu thuốc tại các cơ sở y tế công lập, trung tâm tiếp tục có văn bản thông báo để các cơ sở y tế có đủ căn cứ xác định nhu cầu, số lượng, thời gian thực hiện hợp đồng, bảo đảm đúng quy định.

Trong thời gian chưa có kết quả đấu thầu tập trung cấp quốc gia và đàm phán giá, sở y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương hướng dẫn cơ sở y tế trên địa bàn, đơn vị trực thuộc Bộ Y tế và y tế các bộ, ngành tổ chức lựa chọn nhà thầu theo quy định tại Khoản 1, Điều 18, Thông tư số 15/2019/TT-BYT ngày 11/7/2019 của Bộ trưởng Bộ Y tế quy định việc đấu thầu thuốc tại cơ sở y tế công lập.