Trái phiếu ngân hàng - kênh đầu tư an toàn?

Trong bối cảnh đầu tư chứng khoán và bất động sản được dự báo ngày càng rủi ro, nhiều nhà đầu tư đang tìm kiếm chỗ trú ẩn tài sản an toàn. Đầu tư vào vàng từ trước đến nay luôn được xem là an toàn, nhưng giá kim loại quý này thường trồi sụt khó lường và đặc biệt mức biến động giá thời gian qua là khá khiêm tốn.

Vì vậy, kênh tiền gửi ngân hàng gần đây được số đông chấp nhận như là một loại hình đầu tư tốt với lãi suất vẫn cao hơn lạm phát trong vài ba năm trở lại đây. Đặc biệt một số ngân hàng gần đây niêm yết lãi suất tiền gửi trung dài hạn khá cao để hấp dẫn người gửi tiền, cũng như nhằm mục đích gia tăng nguồn vốn kinh doanh bền vững và đáp ứng các chỉ tiêu an toàn.

Link bài viết

Tuy nhiên, nhược điểm của kênh tiền gửi ngân hàng là khi có nhu cầu vốn và cần rút trước hạn thì lãi suất nhận được theo quy định sẽ tính theo lãi suất không kỳ hạn, do đó phần lãi đã tích lũy bị mất. Nếu khách hàng lựa chọn vay cầm cố sổ tiết kiệm, các ngân hàng cũng thường áp dụng lãi suất với biên độ nhất định cao hơn lãi suất huy động ghi sổ. Không chỉ vậy, các quy định mới về thẩm định mục đích vay chặt chẽ hơn cũng khiến hình thức vay cầm cố sổ tiết kiệm không còn dễ như trước đây.

Với những vụ mất tiền trong tài khoản thời gian qua và sổ tiết kiệm bị làm giả, đánh tráo hoặc giả mạo chữ ký của khách hàng để rút tiền, tất toán sổ khống, khiến người gửi tiền cảm thấy kênh tiền gửi ngân hàng không còn an toàn tuyệt đối.

Vì vậy, ngày càng nhiều khách hàng lựa chọn cách đầu tư mua trái phiếu dài hạn do các ngân hàng phát hành, vì hình thức này vừa được hưởng lãi suất cao hơn mức lãi suất tiền gửi dài hạn, lại có thể chuyển nhượng cho nhà đầu tư khác để chốt lời hoặc khi cần tiền.

Nếu gửi tiền dài hạn, khách hàng có thể gặp rủi ro lãi suất nếu lạm phát tăng cao trong khi lãi suất tiền gửi tiết kiệm lại cố định, thì đầu tư trái phiếu có thể giúp khách hàng hạn chế rủi ro này. Do một số ngân hàng quy định lãi suất trái phiếu không chỉ cao mà còn thả nổi theo lãi suất thị trường ở từng thời kỳ, vì vậy xem như giúp khách hàng đảm bảo được giá trị đầu tư khỏi sự xói mòn bởi yếu tố lạm phát.

Một nhược điểm của hình thức đầu tư này là khi ngân hàng phá sản, trái chủ có thứ tự chi trả xếp thứ 6, sau nhiều nghĩa vụ khác của ngân hàng và sau người gửi tiền bình thường được xếp thứ 2. Tuy nhiên, khả năng một ngân hàng phá sản trong bối cảnh hiện nay có xác suất rất thấp, nhất là khi Luật Sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng đã chính thức hóa nhiều giải pháp hỗ trợ cho các ngân hàng nếu rơi vào tình trạng yếu kém.

Đứng về phía ngân hàng, việc phát hành trái phiếu dài hạn cũng sẽ giúp tăng được nguồn vốn trung dài hạn nói chung và vốn tự có nói riêng, trong tình hình tăng vốn điều lệ vẫn đang gặp nhiều khó khăn. Thời gian qua, nhiều ngân hàng có xu hướng phát hành trái phiếu dài hạn cho nhóm khách hàng cá nhân, thay vì chỉ chăm chăm bán cho các nhà đầu tư tổ chức như giai đoạn trước đây, một phần bị ảnh hưởng bởi những quy định về sở hữu chéo chặt chẽ hơn đã phần nào hạn chế các ngân hàng mua trái phiếu lẫn nhau nhằm mục đích tăng vốn tự có.