Kinh tế Việt Nam kỳ vọng tiếp tục tăng trưởng ổn định trong năm 2025

Đây là nhận định của các chuyên gia Ngân hàng UOB, dự báo về tăng trưởng GDP, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), triển vọng thị trường chứng khoán và chiến lược đầu tư trong năm 2025.

Triển vọng kinh tế thế giới và Việt Nam năm 2025

Theo các chuyên gia, tăng trưởng kinh tế toàn cầu cho cả năm 2025 dự kiến sẽ chậm lại nhưng vẫn trong giai đoạn mở rộng, triển vọng kinh tế thế giới sẽ phụ thuộc nhiều vào các các chính sách của tổng thống Trump, vốn vẫn chưa rõ ràng ở thời điểm hiện tại và sự phân hóa tăng trưởng có thể xảy ra theo hướng: Hoa Kỳ dự kiến sẽ tiếp tục phát triển, trong khi đó các nền kinh tế khác phải đối mặt với trở ngại thương mại.

Cụ thể, các chính sách của Tổng thống Trump theo hướng “đặt nước Mỹ lên hàng đầu” có thể dẫn đến những tác động tiêu cực lên kinh tế thế giới từ các khía cạnh sau:

Thay đổi chính sách thương mại và tác động đến thương mại toàn cầu

Thuế quan tăng cao làm gián đoạn hoạt động thương mại song phương, làm tăng chi phí cho doanh nghiệp và người tiêu dùng. Việc Mỹ áp đặt mức thuế cao hơn đối với hàng loạt mặt hàng nhập khẩu, dẫn đến các biện pháp thuế trả đũa từ các đối tác thương mại quan trọng, gây thiệt hại cho các nhà xuất khẩu, dẫn đến sự dịch chuyển dòng chảy thương mại toàn cầu. Ví dụ trong lĩnh vực nông nghiệp, Trung Quốc cắt giảm nhập khẩu từ Mỹ và chuyển sang các nhà cung cấp khác, đáng chú ý là Brazil - quốc gia đã thay thế Mỹ trở thành nguồn cung đậu nành hàng đầu cho Trung Quốc. Những thay đổi này không chỉ làm suy giảm sức cạnh tranh của xuất khẩu Mỹ mà còn tạo ra sự phân mảnh trong dòng chảy thương mại toàn cầu. Điều này cũng tạo điều kiện cho các đối thủ như Trung Quốc mở rộng ảnh hưởng thông qua các hiệp định thương mại như RCEP, làm suy yếu vị thế lãnh đạo thương mại toàn cầu của Mỹ.

Tái cấu trúc chuỗi cung ứng

Nhiều doanh nghiệp đa quốc gia đã tìm kiếm các giải pháp thay thế Trung Quốc bằng cách chuyển hướng sản xuất và nguồn cung sang Đông Nam Á, đặc biệt là Việt Nam và Ấn Độ, nhằm tránh tác động của thuế quan. Tuy nhiên, dù thu hút được dòng vốn đầu tư mới, những hạn chế về cơ sở hạ tầng tại các quốc gia này khiến lợi ích tức thời bị giới hạn. Trong khi đó, các nỗ lực đưa sản xuất quay trở lại Mỹ cũng gặp nhiều thách thức, với chi phí lao động cao và tốc độ mở rộng công suất chậm làm giảm hiệu quả của chiến lược này.

Tác động đến thị trường tài chính và tiền tệ

- Biến động trên thị trường chứng khoán: Các ngành nhạy cảm với thuế quan như công nghệ và ô tô đối mặt với nhiều bất ổn, trong khi các ngành được bảo hộ như thép hưởng lợi trong ngắn hạn.

Niềm tin của nhà đầu tư suy giảm trong bối cảnh căng thẳng thương mại, gây ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán toàn cầu. Cụ thể, lạm phát có nguy cơ gia tăng do thuế quan làm tăng chi phí đầu vào, đẩy giá hàng tiêu dùng như thiết bị điện tử và đồ gia dụng lên cao. Nếu Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) phải nâng lãi suất để kìm hãm lạm phát, động thái này cũng tiềm ẩn nguy cơ kìm hãm tốc độ tăng trưởng kinh tế.
Chính sách tiền tệ toàn cầu cũng sẽ bị chi phối bởi các tác động kinh tế và lạm phát từ các chính sách của tổng thống Trump. Các ngân hàng trung ương trên thế giới sẽ thận trọng theo dõi diễn biến lạm phát và thương mại để đưa ra quyết định điều chỉnh lãi suất phù hợp. Riêng tại Mỹ, quan điểm của chúng tôi cho rằng Fed dự kiến sẽ chỉ cắt giảm lãi suất ở mức 25 điểm cơ bản trong Quý 2.

Về diễn biến của đồng USD, các chuyên gia cho rằng những lo ngại mới về tăng trưởng của Mỹ đã dẫn đến sự suy giảm của đồng USD gần đây, khi thị trường ngày càng kỳ vọng rằng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ cắt giảm lãi suất nhiều hơn trong năm nay. Mỹ hiện vẫn duy trì mức chênh lệch lãi suất đáng kể so với các nền kinh tế phát triển khác, điều này có thể khiến đồng USD phục hồi trong Quý 2/2025 trước khi giảm trở lại vào Quý 3/2025.

Dự báo về kinh tế khu vực ASEAN

Các chuyên gia nhận định, với các nền kinh tế ASEAN, do phụ thuộc nhiều vào thương mại và gắn chặt vào chuỗi cung ứng toàn cầu nên các quốc gia này dễ bị ảnh hưởng bởi chiến tranh thương mại.

Trong khu vực ASEAN, Việt Nam và Thái Lan có nguy cơ cao nhất phải đối mặt với thuế quan hoặc các biện pháp hạn chế thương mại từ Mỹ, do cả hai nước này đều có thặng dư thương mại với Mỹ. Hai nền kinh tế này có thể chịu rủi ro gia tăng nếu Tổng thống Trump áp đặt thêm thuế quan hoặc thực hiện các chính sách thương mại nhằm tái định hình sản xuất và thương mại theo hướng có lợi cho Mỹ. Với mức độ mở cửa cao, Việt Nam đặc biệt dễ bị ảnh hưởng trước các gián đoạn trong thương mại quốc tế, nhất là trong bối cảnh Mỹ tập trung vào vấn đề mất cân bằng thương mại. Nếu ASEAN trở thành mục tiêu áp thuế, xuất khẩu sang Mỹ có thể bị ảnh hưởng tiêu cực, kéo theo tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế của khu vực. Tuy nhiên, nếu thương mại nội khối ASEAN hoặc nội khối châu Á duy trì ổn định, cùng với sự phục hồi mạnh mẽ của ngành du lịch, những yếu tố này có thể giúp bù đắp tác động tiêu cực và hạn chế ảnh hưởng đến nền kinh tế khu vực.
Xu hướng đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào ASEAN nhiều khả năng sẽ không bị chệch hướng, do quá trình đa dạng hóa chuỗi cung ứng vẫn tiếp tục, trong khi lực lượng lao động có tay nghề cao ngày càng tạo ra giá trị gia tăng lớn hơn trong năng lực sản xuất.

Việt Nam làm gì để hạn chế tác động tiêu cực?

Các chuyên gia cho rằng, kinh tế Việt Nam dự kiến vẫn tiếp tục tăng trưởng mạnh trong năm 2025 nhờ vào các yếu tố kích thích kinh tế trong nước qua đầu tư công và tăng trưởng tín dụng cũng như kỳ vọng vào phục hồi tiêu dùng trong nước và khu vực bất động sản.

Cụ thể, Chính phủ trình Quốc hội phê duyệt kế hoạch đầu tư công trong năm 2025 khoảng 875.000 tỷ đồng (tương đương khoảng 36 tỷ USD), tăng mạnh so với số thực giải ngân năm 2024 là 568.000 tỷ đồng đã và đang tạo động lực thúc đẩy đầu tư khu vực công, làm gia tăng niềm tin đối với các lĩnh vực kinh tế khác cùng hướng đến sự phát triển.

Mặc dù vậy, các chuyên gia cũng đưa ra vấn đề về tác động đối với kinh tế Việt Nam trong nhiệm kỳ hai của Tổng thống Donald Trump với hai mối quan tâm chính. Đó là, doanh thu xuất khẩu của Việt Nam có thể bị ảnh hưởng tiêu cực nếu Mỹ áp thuế lên các mặt hàng từ Việt Nam; áp lực lên tỷ giá USD/VND khi đồng USD liên tục tăng mạnh. Mối quan tâm này xuất phát từ việc Mỹ đang là đối tác thương mại có kim ngạch thương mại song phương đứng thứ 2 (sau Trung Quốc) của Việt Nam, là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam (chiếm 30% tổng kim ngạch xuất khẩu) và có thâm hụt thương mại lớn nhất với Việt Nam.

Trước động thái Tổng thống Mỹ Donald Trump muốn sử dụng chính sách thuế như một công cụ để đưa các bên vào bàn đàm phán nhằm thỏa thuận có lợi hơn cho Mỹ, ông Hưng nêu ra một số giải pháp từ Việt Nam để hạn chế tác động tiêu cực, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đạt mục tiêu chính phủ đề ra.

Theo đó, Việt Nam cần tăng cường nhập khẩu từ Mỹ như khí thiên nhiên hóa lỏng, máy bay, nông sản… để giảm thặng dư thương mại với Mỹ. Song song đó, Việt Nam cần thúc đẩy các động lực tăng trưởng nội tại như tăng đầu tư công vào các dự án hạ tầng giao thông, năng lượng, tăng tiêu dùng nội địa, thúc đầy tăng trưởng tín dụng để tăng nguồn vốn cho nền kinh tế.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng cần mở rộng quan hệ đa phương, nâng cấp quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với các nước để mở rộng thị trường xuất khẩu, thu hút vốn đầu tư, giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ.

Cũng theo chuyên gia, ngành công nghệ cao chính là động lực tăng trưởng mới cho kinh tế Việt Nam giai đoạn 2025 - 2050. Theo đó, trước việc Mỹ hạn chế công nghệ bán dẫn từ Trung Quốc sẽ mang đến nhiều cơ hội lớn cho Việt Nam thu hút đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực này trên đường dài trong 25 năm tới.

Triển vọng ngành bán dẫn Việt Nam là khả quan bởi hiện đã có một số doanh nghiệp bán dẫn lớn trên thế giới mong muốn đầu tư vào Việt Nam như dự án Amkor Technology với tổng vốn 1,6 tỷ USD, dự án Marvell and Synopsys, dự án Hana Micron vốn 1 tỷ USD và Samsung cam kết đầu tư thêm 2,6 tỷ USD vào lĩnh vực bán dẫn ở Việt Nam.