HoREA thúc đẩy khung pháp lý minh bạch cho hoạt động lưu trú ngắn hạn trong chung cư

Theo HoREA, loại hình lưu trú ngắn hạn, tiêu biểu là mô hình Airbnb đang phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam, đóng góp tích cực cho ngành du lịch và nền kinh tế.

Riêng tại TP.HCM, thống kê sơ bộ cho thấy có hơn 8.740 căn hộ tham gia cho thuê ngắn hạn, tạo việc làm cho khoảng 15.000 lao động. Năm 2024, báo cáo của Airbnb ghi nhận hoạt động này mang lại 16.200 tỷ đồng cho GDP cả nước.

Mặc dù có những đóng góp rõ rệt, lĩnh vực này lại gặp khó khăn sau khi Quyết định 26 của UBND TP.HCM có hiệu lực, theo đó cấm việc cho thuê căn hộ theo ngày, theo tuần.

Cục Kiểm tra văn bản và Quản lý xử lý vi phạm hành chính (Bộ Tư pháp) đã nhận định quy định cấm chưa thực sự hợp lý, thiếu cơ sở pháp lý vững chắc. Ngay cả UBND TP.HCM cũng thừa nhận nhu cầu thực tế về lưu trú ngắn hạn tại chung cư, đồng thời giao các sở ngành liên quan nghiên cứu và đề xuất phương án báo cáo cấp có thẩm quyền.

HoREA phân tích, Luật Nhà ở 2023 quy định cấm sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở. Tuy nhiên, chủ sở hữu nhà ở vẫn có quyền khai thác căn hộ của mình vào mục đích khác nếu pháp luật không cấm. Trên thực tế, việc cho thuê ngắn hạn phục vụ khách du lịch, khách công tác hay vãng lai tham dự sự kiện, thăm thân… là nhu cầu hợp pháp, phản ánh quyền tự do kinh doanh chính đáng của người dân.

Do thiếu quy định cụ thể, hoạt động này hiện chưa được công nhận rõ ràng trong khuôn khổ pháp lý, tạo ra khoảng trống vừa gây khó khăn cho nhà đầu tư và chủ sở hữu, vừa khiến công tác quản lý an ninh, trật tự trong chung cư phát sinh nhiều bất cập.

Để tháo gỡ, HoREA đề nghị bổ sung quy định về dịch vụ lưu trú ngắn hạn ngay trong nghị định hướng dẫn Luật Nhà ở, coi đây là một ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Chỉ những căn hộ thuộc dự án có chức năng hỗn hợp hoặc căn hộ du lịch (condotel), đồng thời đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn về cơ sở vật chất và dịch vụ lưu trú theo Luật Du lịch, mới được phép tham gia hoạt động này.

Tổ chức, cá nhân kinh doanh phải tuân thủ đầy đủ các yêu cầu pháp luật về đầu tư và du lịch, bao gồm việc ký hợp đồng thuê, đăng ký và thông báo lưu trú. Ban quản trị và đơn vị quản lý vận hành chung cư căn cứ vào hợp đồng thuê để yêu cầu khách lưu trú tuân thủ nội quy, nhằm bảo đảm an ninh, trật tự và không gây ảnh hưởng đến môi trường sống của cư dân.

Theo HoREA, việc thiết lập cơ chế quản lý minh bạch, chặt chẽ không chỉ bảo vệ quyền lợi kinh doanh chính đáng của chủ sở hữu căn hộ, mà còn góp phần duy trì an ninh, trật tự trong các khu chung cư.

Quan trọng hơn, đây là bước đi cần thiết để tạo sự cân bằng giữa phát triển kinh tế - du lịch và bảo vệ lợi ích cộng đồng dân cư, đồng thời giúp thị trường lưu trú ngắn hạn tiếp tục phát huy vai trò như một động lực tăng trưởng mới cho đô thị hiện đại.