“Hillbilly Elegy”: Khúc bi ca từ nguồn cội

Ra mắt vào cuối tháng 11 trên Netflix, Hillbilly Elegy (tạm dịch: Khúc bi ca từ nguồn cội) được chuyển thể từ quyển hồi ký cùng tên của J.D Vance, nhà đầu tư mạo hiểm tốt nghiệp trường Yale và từng xuất hiện trên ABC News, CBS News, CNN và Fox News. Đây là một trong những cuốn sách lọt top best-seller của The New York Times 74 lần và bán được 10.000 bản ngay khi ra mắt hồi năm 2016. Đến nay Hillbilly Elegy vẫn là một trong những câu chuyện truyền cảm hứng được yêu thích trên thế giới.

Câu chuyện về những con người bấp bênh, không có công ăn việc làm ổn định ước mong một ngày chạm đến giấc mơ bằng nỗ lực của bản thân đã trở nên quen thuộc trong văn chương và phim ảnh. Và Hillbilly Elegy truyền cảm hứng vì nó xuất phát từ một câu chuyện có thật.

Gia đình của J.D là một điển hình cho sự tan vỡ của giấc mơ Mỹ. Bà ngoại mang thai mẹ J.D khi mới 13 tuổi, bỏ lại tất cả sau lưng cùng chồng tha hương kiếm sống nhưng trớ trêu đến về già, họ cũng không tìm được điều mong muốn. Mẹ của J.D là cô gái thông minh, giỏi giang, đứng đầu khóa thời còn đi học nhưng sau vài biến cố, cô trôi từ cuộc tình này qua cuộc tình khác, mong có một mái nhà cho hai đứa con, để rồi cuối cùng cô đơn trong bệnh tật.

Hillbilly Elegy phơi bày mặt trái của giấc mơ Mỹ những năm cuối thập niên 90 nói riêng và gợi nhắc về những con người bôn ba ở khắp mọi nơi nói chung. Vì ước mơ đổi đời, rất nhiều người đã phải rời bỏ quê hương lên phố thị với ước mong duy nhất là có một cuộc sống tốt đẹp hơn. Trong tưởng tượng của họ, đó là miền đất đầy hứa hẹn. Nhưng, cuộc sống không chỉ có sự bằng phẳng, ở đó còn có nhiều thử thách, cạm bẫy và cả những biến cố.

Câu chuyện trong Hillbilly Elegy là câu chuyện khái quát về những phận người dám sống, dám theo đuổi giấc mơ bằng niềm tin, bằng mồ hôi, nước mắt. Những người làm cha làm mẹ đánh vật với cơm áo gạo tiền mỗi ngày để mưu sinh, để nuôi sống gia đình. Những người trẻ loay hoay nỗ lực để cân bằng giữa những khát khao của bản thân với các mối quan hệ gia đình, xã hội, với việc làm thế nào để sinh tồn trước cuộc sống khắc nghiệt. Vì thế, bất kỳ người xem nào cũng có thể tìm thấy sự đồng cảm vì nhìn thấy bản thân trong phim.

Tuy nhiên, Hillbilly Elegy là bộ phim của niềm tin. Nó thắp lên hy vọng, chỉ cần cố gắng, chỉ cần đừng bao giờ bỏ cuộc, chỉ cần luôn nuôi giữ tinh thần lạc quan, những điều tốt đẹp cuối cùng sẽ mỉm cười. Nó còn là lời nhắc về giá trị bất biến của tình yêu thương trong gia đình.

Bộ ba diễn viên trong phim và hình bìa quyển sách cùng tên. Ảnh: Vanity Fair

Dù mẹ của J.D có trượt dài như thế nào trong cuộc sống và đối xử với J.D ra sao thì người xem vẫn thấy ở đó tình thương yêu quá lớn bà dành cho cậu. Thương yêu đó hóa thành kỳ vọng, tạo động lực cho J.D và trên hết là tạo nên một J.D mạnh mẽ, khác biệt. Xuyên suốt phim, ở những thời điểm mấu chốt trong cuộc sống nhân vật, đạo diễn đưa vào những cảnh hồi tưởng (flash-back) về quá khứ, về những kỷ niệm tươi đẹp bên gia đình. Trước những quyết định khó khăn, gia đình vẫn luôn là điểm tựa vững chắc nhất.

Đạo diễn Ron Howard (người làm nên thành công của Apollo 13 và A Beautiful Mind) rất tinh tế khi tạo ra biểu tượng đường hầm Middle Town và cho các nhân vật di chuyển qua lại đường hầm này rất nhiều lần. Đây chính là đường hầm kết nối Kentucky, Ohio và trường Yale. Chúng lần lượt là quê nhà của ông bà ngoại, mẹ và nơi mà J.D đang thực hiện ước mơ của mình. Lần di chuyển cuối cùng của J.D chính là lần dọn về ở hẳn tại Ohio, gần mẹ và chị gái của mình sau khi tốt nghiệp trường Yale. Lá nào rồi cũng rụng về cội, như chính J.D đã bộc bạch: “Xuất thân của ta là con người của ta, nhưng mỗi ngày ta chọn mình sẽ thành ai. Gia đình tôi không hoàn hảo nhưng họ làm nên con người tôi và cho tôi những cơ hội họ chưa hề có. Tương lai tôi dù có thế nào, chính là di sản chung của cả nhà.”