Hàng trăm nghìn chủ hộ kinh doanh sẽ tham gia BHXH bắt buộc từ năm 2025
Từ ngày 1/7/2025, chủ hộ kinh doanh cá thể có đăng ký, thuộc nhóm nộp thuế theo phương pháp kê khai, sẽ chính thức phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi.
Đây là bước đi quan trọng nhằm mở rộng đối tượng tham gia BHXH, hướng đến mục tiêu bao phủ an sinh xã hội toàn dân.
Các chủ hộ kinh doanh còn lại, bao gồm phần lớn nhóm nộp thuế theo phương pháp khoán sẽ được đưa vào diện bắt buộc từ ngày 1/7/2029.
Việc rút gọn lộ trình thực hiện từ ba mốc thời gian xuống còn hai giai đoạn (2025 và 2029) được Bộ Nội vụ lý giải nhằm tạo điều kiện cho các hộ kinh doanh nhỏ có thời gian chuẩn bị, đồng thời giúp cơ quan BHXH xây dựng hệ thống quản lý phù hợp.
Chủ hộ kinh doanh sẽ đóng BHXH với mức 25% trên tiền lương làm căn cứ đóng, trong đó 22% vào Quỹ Hưu trí và Tử tuất, 3% vào Quỹ Ốm đau và Thai sản.
Người tham gia có quyền lựa chọn mức tiền lương để làm căn cứ đóng, nhưng không được thấp hơn mức tham chiếu do Nhà nước công bố và không vượt quá 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng. Sau tối thiểu 12 tháng, người tham gia có thể thay đổi mức căn cứ đóng.
Hiện tại, mức tham chiếu đang được áp dụng là 2,34 triệu đồng/tháng. Như vậy, mức đóng tối thiểu cho một chủ hộ kinh doanh sẽ là 585.000 đồng/tháng, trong khi mức cao nhất có thể lên tới 11,7 triệu đồng/tháng.
Theo định nghĩa pháp lý, hộ kinh doanh là cơ sở do một cá nhân hoặc một nhóm cá nhân là công dân Việt Nam từ đủ 18 tuổi, có đầy đủ năng lực hành vi dân sự, hoặc một hộ gia đình đứng tên đăng ký kinh doanh tại một địa điểm và sử dụng dưới 10 lao động. Chủ hộ kinh doanh là người đứng tên đại diện cho hộ hoặc là cá nhân được các thành viên trong hộ ủy quyền hợp pháp.
Thống kê năm 2024 cho thấy, cả nước hiện có khoảng 80.000 hộ kinh doanh đang nộp thuế theo phương pháp kê khai và hơn 2 triệu hộ áp dụng phương pháp khoán.
Trong số đó, nhiều chủ hộ đã hoặc đang được hưởng các chế độ BHXH khác như hưu trí, trợ cấp hàng tháng hoặc đang tham gia BHXH bắt buộc theo diện khác. Những trường hợp này sẽ được cơ quan bảo hiểm xã hội hướng dẫn cụ thể để tránh trùng lặp nghĩa vụ đóng bảo hiểm.
Việc đưa nhóm chủ hộ kinh doanh vào diện tham gia BHXH bắt buộc là một bước tiến trong chính sách an sinh xã hội, đồng thời tạo nền tảng pháp lý rõ ràng, minh bạch hơn cho hoạt động của kinh tế cá thể trong bối cảnh hội nhập và phát triển kinh tế bền vững.
