Chữ tín trong kinh doanh vận tải biển

Cuối tháng 8, hãng tàu lớn thứ 7 thế giới là Hanjin Shipping xin bảo hộ phá sản. Trong tình hình đó, hàng hóa ngày càng khan hiếm, nhiều chủ hàng o ép giá... đã làm cho ngành vận tải biển Việt Nam ngày càng khó khăn. Bên cạnh những yếu tố khách quan đó, sự khó khăn của ngành còn do chính chủ tàu gây ra khi mang cung cách kinh doanh chụp giật ở trong nước ra thị trường quốc tế.  

Đọc E-paper

Uy tín trong kinh doanh luôn là điều quan trọng, với kinh doanh vận tải biển quốc tế lại càng quan trọng hơn, bởi con tàu lênh đênh trên biển và dễ chịu nhiều tác động tiêu cực, dễ bị bắt giữ khi có các tranh chấp xảy ra.

Hầu hết những người trong ngành đều hiểu, đối với các hợp đồng vận tải biển nội địa giữa các chủ tàu và chủ hàng nội địa thì ký hợp đồng là một chuyện, tuân thủ hợp đồng để làm việc với nhau lại là chuyện khác.

Có những chủ tàu khi tìm kiếm hàng hóa, tuy chỉ có một tàu mở ở một vị trí thôi nhưng họ có thể ký liền một lúc nhiều hợp đồng với các chủ hàng khác nhau, sau đó lựa chọn hợp đồng nào theo họ là tốt nhất để thực hiện và những hợp đồng khác lần lượt bị hủy với nhiều lý do khác nhau, như tàu hư hỏng, thuyền trưởng không đồng ý chạy, trục trặc về thủ tục giấy tờ, thuyền viên...

Khi bước ra thế giới, việc giữ uy tín của các chủ tàu Việt Nam cũng không khác mấy so với những gì họ đã và đang thể hiện ở thị trường trong nước. Những chuyện như tìm cớ, tạo ra các tranh chấp để hủy hợp đồng, tìm cách giành mối trực tiếp với các đối tác, bỏ qua những khâu trung gian, môi giới, hoặc có khi thẳng tay trừ tiền môi giới chỉ bằng các lý do rất riêng của họ nêu ra, luôn là đề tài bàn tán của các đối tác khắp nơi.

Đối với các chủ tàu người Nhật Bản, Hàn Quốc hoặc châu Âu, sau khi họ chọn được những chủ hàng, những nhà môi giới tại các quốc gia tàu của họ sẽ đến thì tất cả những đơn hàng cho tàu của họ đều được thực hiện bởi các nhà môi giới này.

Như vậy họ có đối tác địa phương có thể giúp họ giải quyết tất cả các vấn đề trong việc tìm kiếm nguồn hàng mới, giải quyết các sự cố nếu có xảy ra, tìm hiểu đối tác mới để liên kết sau này. Họ có niềm tin tuyệt đối vào đối tác của mình và đó chính là điều đã và đang tạo nên thành công của họ trên thương trường quốc tế, điều mà các chủ tàu Việt Nam thường xem nhẹ.

Với tình hình thị trường khó khăn như những năm gần đây thì việc giảm bớt các khâu trung gian là cực kỳ quan trọng. Tuy nhiên, cũng cần phải xét đến các yếu tố về địa lý, luật pháp, nguồn vốn, và đặc biệt là uy tín.

Các khâu trung gian là các đầu mối đóng góp hàng hóa cho các chủ tàu duy trì lịch chạy tàu thường xuyên, kể cả những lúc khó khăn, bởi họ là những nhà môi giới giỏi giang, uy tín và chuyên nghiệp. Họ cũng có thể ứng vốn trước để lo chu toàn các công việc cho tàu khi khó khăn.

Việc tập hợp các loại hàng hóa liên tục không quá khó với họ cho dù thị trường hàng hóa ít, trong khi những nhân viên khai thác tàu dù giỏi đến đâu cũng không thể có được đầy đủ thông tin về tất cả các thị trường. Và một khi gặp đối tác thất tín thì họ sẽ không còn niềm tin để hợp tác nữa. Chuyện những con tàu nằm chờ hàng, bị đối tác lừa đảo, nguy cơ bị bắt giữ luôn rình rập các đội tàu Việt Nam.

Việc hủy hợp đồng đối với trong nước không mấy khó khăn bởi luật pháp Việt Nam thiếu chặt chẽ và chưa thực sự bảo vệ các đối tác làm ăn, hơn nữa, sự phức tạp trong việc đưa ra tòa án cũng như thi hành án quá khó làm nản lòng những người muốn kiện tụng. Nhưng đối với quốc tế thì khác, khi chủ tàu hủy hợp đồng với các đối tác quốc tế mà không có lý do chính đáng thì tàu sẽ bị bắt giữ ngay.

Hiện tại, có rất nhiều tàu Việt Nam sau khi làm ăn thất tín với các đối tác đã không dám quay trở lại vùng biển, quốc gia đó. Có những tàu phải vội vàng trở về nước rồi thay tên, đổi chủ để tránh bị bắt giữ do cách làm ăn bội tín. Và đã có nhiều tàu bị bắt giữ vì lý do trên.

>Hanjin phá sản gây hỗn loạn ngành vận tải biển