Gia hạn hai thông tư nhằm đồng bộ với Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước

Theo đó, hai thông tư này sẽ tiếp tục có hiệu lực từ ngày 1/8/2025 cho đến khi được thay thế hoặc bãi bỏ bằng văn bản pháp luật mới.

Theo Bộ Tài chính, Thông tư số 32/2021/TT-BTC ban hành ngày 17/5/2021 quy định cụ thể việc bán cổ phần lần đầu và quản lý, sử dụng tiền thu từ cổ phần hóa của doanh nghiệp nhà nước, cũng như công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước nắm 100% vốn điều lệ khi chuyển đổi thành công ty cổ phần.

Việc bán cổ phần lần đầu phải căn cứ vào phương án cổ phần hóa được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, đồng thời Ban Chỉ đạo cổ phần hóa có trách nhiệm tổ chức thực hiện đúng phương thức được phê duyệt.

Thông tư quy định đấu giá công khai là phương thức chủ yếu khi bán cổ phần ra công chúng, bao gồm cả phần cổ phần mà người lao động hoặc tổ chức công đoàn không mua, cũng như phần cổ phần mà nhà đầu tư chiến lược không đăng ký mua hết.

Trường hợp có từ hai nhà đầu tư chiến lược trở lên cùng đáp ứng tiêu chí và có nhu cầu mua vượt số cổ phần dự kiến bán, việc lựa chọn sẽ được thực hiện thông qua đấu giá giữa các nhà đầu tư chiến lược.

Bên cạnh đó, phương thức thỏa thuận trực tiếp được áp dụng trong hai trường hợp: bán cho người lao động và tổ chức công đoàn; hoặc bán phần cổ phần còn lại chưa được phân phối theo quy định tại Nghị định số 126/2017/NĐ-CP và Nghị định số 140/2020/NĐ-CP. Nếu chỉ có một nhà đầu tư chiến lược đăng ký mua cổ phần, hoặc tổng lượng đăng ký không vượt số cổ phần chào bán, doanh nghiệp có thể áp dụng phương thức thỏa thuận trực tiếp.

Cùng với đó, Thông tư số 46/2021/TT-BTC, ban hành ngày 23/6/2021, hướng dẫn một số nội dung về xử lý tài chính và xác định giá trị doanh nghiệp khi chuyển doanh nghiệp nhà nước và công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước nắm 100% vốn điều lệ thành công ty cổ phần.

Theo quy định, hồ sơ bàn giao sang công ty cổ phần phải bao gồm báo cáo tài chính đã được kiểm toán tại thời điểm đăng ký doanh nghiệp cổ phần lần đầu, quyết toán thuế, quyết toán nguồn thu từ cổ phần hóa, chi phí cổ phần hóa, cùng kinh phí hỗ trợ cho người lao động dôi dư (nếu có).

Cơ quan đại diện chủ sở hữu sẽ ban hành quyết định công bố giá trị thực tế phần vốn nhà nước tại thời điểm chuyển đổi. Sau đó, doanh nghiệp phải lập lại báo cáo tài chính để phản ánh chính xác giá trị vốn nhà nước được xác định.

Ban Chỉ đạo cổ phần hóa có trách nhiệm theo dõi, đôn đốc quá trình bàn giao giữa doanh nghiệp cổ phần hóa và công ty cổ phần, bảo đảm thực hiện minh bạch, đúng quy trình. Việc bàn giao phải được lập biên bản có sự chứng kiến của cơ quan đại diện chủ sở hữu, kèm toàn bộ hồ sơ liên quan. Biên bản cần nêu rõ quyền, nghĩa vụ của các bên và các nội dung cần tiếp tục xử lý sau bàn giao.

Việc duy trì hiệu lực hai thông tư nêu trên được thực hiện trong bối cảnh Luật số 68/2025/QH15 - Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp đã được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 9 và sẽ có hiệu lực từ ngày 1/8/2025.

Luật này quy định nguyên tắc quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp phải tuân thủ pháp luật về doanh nghiệp và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, đồng thời phân định rõ chức năng của cơ quan quản lý nhà nước và cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước.

Theo đó, cơ quan đại diện chủ sở hữu và cơ quan quản lý nhà nước không được can thiệp trực tiếp vào hoạt động sản xuất - kinh doanh, đầu tư hay điều hành của doanh nghiệp, mà phải thực hiện quản lý thông qua người đại diện phần vốn nhà nước hoặc người đại diện chủ sở hữu trực tiếp.

Mục tiêu của quy định này là bảo đảm doanh nghiệp có vốn nhà nước hoạt động theo cơ chế thị trường, minh bạch, cạnh tranh bình đẳng, đồng thời nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, bảo toàn và phát triển tài sản công, phòng ngừa tình trạng dàn trải, lãng phí và thất thoát trong quá trình cổ phần hóa và đầu tư.