Tri thức hiện đại 4.0 cho đội ngũ doanh nhân Việt Nam hiện đại

Từ các mô hình hợp tác xã và các công ty rất nhỏ bé ban đầu, đến nay Việt Nam đã có các tập đoàn kinh tế lớn, gần tương đương khu vực và quốc tế như VinGroup, Viettel, các ngân hàng ngoài quốc doanh lớn mạnh như Techcombank hay VPBank, rồi các công ty công nghệ - thương mại lớn như VNG, Masan, và Thế giới di động. Quy mô xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ và EU đã vượt trội và xu thế tăng trưởng này sẽ tiếp tục kéo dài trong nhiều năm tới.

Bên cạnh đó, vì phong trào khởi nghiệp đang diễn ra mạnh mẽ, nhận được sự hưởng ứng đông đảo của những người trẻ tuổi đam mê kinh doanh, nên tôi tin rằng chúng ta sẽ sớm có một thế hệ doanh nhân mới, với ngày càng nhiều các doanh nghiệp mạnh sử dụng hàm lượng công nghệ và chất xám nhiều hơn trước, với phong cách làm việc mang đậm tính toàn cầu và khu vực hơn trước.

Nhưng để các doanh nghiệp phát triển trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp (CMCN) 4.0 đang cận kề, cùng với áp lực vô cùng lớn từ cuộc khủng hoảng Covid-19, tri thức phải đồng hành chặt chẽ hơn với doanh nhân/doanh nghiệp và lực lượng lao động, thậm chí tri thức hiện đại cần đi trước doanh nhân/doanh nghiệp, vì  ý tưởng luôn có trước, hình hài luôn có sau. Vậy nên doanh nhân Việt cần tham khảo và khơi gợi từ những bộ óc kinh doanh vĩ đại của thế giới, của những tập đoàn hàng đầu thế giới, của những startup Kỳ Lân mang tính đột phá và sáng tạo, để rồi họ nỗ lực tư duy để hình thành ra sản phẩm/dịch vụ/hàng hóa cần thiết, cung cấp cho người Việt Nam, cũng như tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, xuất khẩu ra thị trường nước ngoài.

Không chỉ vậy, doanh nghiệp và từng người lao động cũng cần học tập/có nhu cầu học tập kỹ năng/kiến thức để phát triển tư duy, nghề nghiệp nghiệp bởi những biến chuyển về môi trường làm việc, các yêu cầu về kiến thức và kỹ năng đang thay đổi rất nhanh. Tôi hoàn toàn tin rằng tri thức và kinh nghiệm từ các quốc gia tiên tiến, từ các doanh nhân/doanh nghiệp đi trước là vô cùng cần thiết và đó là cách rẻ nhất giúp mỗi doanh nghiệp cũng như cá nhân phát triển.

Thách thức đặt ra hiện nay cho ngành xuất bản là cần tìm kiếm và phát triển ứng dụng công nghệ, tiến bộ khoa học kỹ thuật (KHKT), và ứng dụng nào thích hợp cho nhà xuất bản và tác giả để tri thức đến với doanh nhân và doanh nghiệp nhanh hơn, chất lượng hơn, hiệu quả và rẻ hơn

Gần 20 năm trước, khi thành lập Alpha Books, chúng tôi đã hình thành tư duy như vậy. Khi đó số lượng doanh nghiệp tư nhân ở Việt Nam còn ít ỏi và nhỏ bé, chưa có Vingroup, chưa có các tập đoàn tỷ USD như ngày hôm nay. Lúc đó chúng tôi nghĩ rằng nền kinh tế Việt Nam tất yếu sẽ phải phát triển, rồi thì các doanh nghiệp phải dựa đến tri thức/kinh nghiệm, chứ không thể chỉ dựa vào các mối quan hệ, vào sân sau, vào may mắn. Quá trình đất nước đi lên sẽ hình thành nên đội ngũ những doanh nhân đích thực, trưởng thành nhờ tri thức, nhờ công nghệ. Vì lý do này chúng tôi quyết định chọn lựa chọn dòng sách Quản trị - Kỹ năng làm điểm mở đầu và làm dòng sách căn bản cho Alpha Books.

Với hành trình hơn 15 năm phát triển, chúng tôi vui mừng và tự hào khi đóng góp vào sự hình thành và phát triển của phong trào khởi nghiệp, các thế hệ doanh nhân, vào sự phát triển các kiến thức/kỹ năng của người lao động. Những cuốn sách như Chiến lược Đại dương xanh, Tiểu sử Steve Jobs, Quốc gia Khởi nghiệp, rồi đến Tạo lập mô hình kinh doanh là những tác phẩm tuyệt vời truyền cảm hứng và kiến thức cho các nhà quản trị hiện đại.

Nhưng giờ đây, một lần nữa, chúng ta đang đứng trước thềm cuộc CMCN 4.0 và còn đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng do đại dịch Covid-19 đòi hỏi tri thức về quản trị và phát triển doanh nghiệp cần phải được nâng cấp lên một tầm mức mới. Tri thức quản trị giờ đây không thể và không được dừng lại dưới hình thức sách giấy. Nền báo chí, truyền thông đã thay đổi rất nhiều, và ngành xuất bản cũng vậy.

Nhờ công nghệ, ngày nay sách hiện đại đã trở nên đa dạng, với nhiều hình thức đáp ứng các nhu cầu khác nhau của con người: (i) Sách giấy; (ii) Sách điện tử (Ebook); (iii) Tóm tắt sách (khoảng 15-30 trang tóm lược nội dung cơ bản) trình bày trên nhiều định dạng; (iv) Sách nói (audio books); (v) video/sketch notes (ghi chú bằng cách phác thảo) để trình bày tri thức cho con người dễ hiểu/đơn giản/dễ nhớ hơn.

Ngành sách hiện đại đã trở nên đa dạng, với nhiều hình thức đáp ứng các nhu cầu khác nhau của con người: (i) Sách giấy; (ii) Sách điện tử (Ebook); (iii) Tóm tắt sách (khoảng 15-30 trang tóm lược nội dung cơ bản) trình bày trên nhiều định dạng; (iv) Sách nói (audio books); (v) video/sketch notes

Thách thức đặt ra hiện nay cho ngành xuất bản là cần tìm kiếm và phát triển ứng dụng công nghệ, tiến bộ khoa học kỹ thuật (KHKT), và ứng dụng nào thích hợp cho nhà xuất bản và tác giả để tri thức đến với doanh nhân và doanh nghiệp nhanh hơn, chất lượng hơn, hiệu quả và rẻ hơn. Không phải cần đến nhiều tháng thì những bài học kinh doanh, những ý tưởng mới về hàng hóa dịch vụ mới đến được cộng đồng doanh nhân Việt Nam mà thách thức phải là hàng giờ, hàng ngày. Tri thức cũng phải được đưa đến từng người, có thể được tùy biến và cá nhân hóa, tri thức trong lòng bàn tay, không phải chỉ ở trong hiệu sách hay sạp báo, mà tri thức phải ở trong điện thoại, trong máy tính, trong xe hơi, và trong cả gia đình.

Sau 20 năm, giờ đây công nghệ đã có những bước tiến vượt trội. Những mô hình và tư duy kinh doanh hiện đại dựa trên công nghệ đang lan tỏa rất nhanh, ngày càng trở nên gần gũi và được áp dụng nhanh chóng khiến khoảng cách về tri thức và công nghệ giữa Việt Nam và thế giới không còn xa vời nữa. 

Nhiều thập kỷ trước, những mô hình kinh doanh đưa về Việt Nam cần tới nhiều năm, nhiều thập kỷ như mô hình nhượng quyền thương mại, thì nay, những mô hình mới như platform - membership economy (nền kinh tế tại ra nền tảng và thu hút thành viên tham gia vào) về Việt Nam chỉ tính bằng số tháng hay chỉ trong vòng 1-2 năm.

Chúng tôi tự gọi thế hệ của mình là người doanh nhân 4.0, những doanh nghiệp 4.0 đòi hỏi và cần có nguồn tri thức hiện đại 4.0. Đó vừa là thách thức, vừa là cơ hội vô cùng lớn cho những đơn vị xuất bản - truyền thông, báo chí hiện đại muốn hướng đến cộng đồng doanh nghiệp. Một hành trình mới đang mở ra cho những người làm trong ngành xuất bản - truyền thông và những mục tiêu mà nền kinh tế Việt Nam hướng đến không thể không có dấu chân và sản phẩm của giới xuất bản trong đó.

(*) Bài viết của ông Nguyễn Cảnh Bình - CEO Alpha Books