.jpg "Doanh nhân Đặng Nguyên Cẩn: Người sáng lập Triêu Dương Thương quán")
.png "BluSaigon và doanh nhân Lý Quí Trung ký kết hợp tác chiến lược cổ đông")
Gửi bình luận
Công ty Liên Thành đã tác động lớn đến thương trường và phong trào tẩy chay cửa hàng của Hoa kiều, đưa sản phẩm Việt vươn ra thương trường và thành công.
Liên Thành Thương quán hay còn gọi là Công ty Nước mắm Liên Thành thành lập năm 1906 với mục đích làm cơ sở kinh tài và là nơi liên lạc hợp pháp cho các nhà yêu nước. Cái tên “Liên Thành” tức thành hoa sen, là tên cũ của Bình Thuận được chọn để thể hiện lòng tự hào với miền đất, biểu tượng con voi đỏ thể hiện mong muốn thức tỉnh dân tộc vừa bằng tập tính bầy đàn, vừa bằng sức mạnh của loài voi.
Công ty Nước mắm Liên Thành có trụ sở ban đầu tại khu đất của gia đình Bố chánh Trà Quý Bình thông gia với cụ Nguyễn Thông, gần bãi Cồn Chà, phường Đức Thắng, Phan Thiết. Năm 1908, Công ty mua thêm trụ sở của hiệu nhuộm Luân Phong gần cầu Phan Thiết (cầu Lê Hồng Phong ngày nay) để lập trụ sở chính. Ban đầu, những người quản lý Công ty Nước mắm Liên Thành đã cho mở quầy hàng buôn bán tạp hóa, vải lụa, thuốc bắc gần chợ Phan Thiết để cạnh tranh với người Hoa vốn đang kinh doanh các mặt hàng này rất mạnh.
Cơ chế hoạt động của Công ty rất tiến bộ với điều lệ, sổ sách kế toán rành mạch và phải tường trình cho Công sứ Pháp kiểm tra, việc phân công, phân nhiệm từng người cũng rất rõ ràng. Tuy nhiên, Công ty Nước mắm Liên Thành không được người Pháp ưa nên tìm nhiều cách khống chế. Chính quyền thực dân đã từng có lần mở cuộc khám xét đột xuất trụ sở của Hội Liên Thành, tịch thu sổ sách và bắt giam các ông Nguyễn Trọng Lội, Nguyễn Quý Anh, Nguyễn Hiệt Chi nhưng rồi phải trả tự do cho ba người vì không có chứng cứ rõ ràng về “hoạt động chính trị chống Pháp”.
Năm 1910, Công ty Liên Thành tổ chức mua cá, mở các xưởng sản xuất nước mắm tại Mũi Né, Hưng Long, Phan Rí… Nước mắm còn được chở bằng ghe thuyền vào Sài Gòn, Chợ Lớn để bán. Ban đầu, Công ty Liên Thành do ông Nguyễn Trọng Lội điều hành cũng như phân phối nước mắm cho thị trường. Năm 1911, do lao lực quá sức nên ông Nguyễn Trọng Lội qua đời, việc điều hành giao lại cho Nguyễn Quý Anh với sự giúp đỡ của ông Hồ Tá Bang. Đầu năm 1911, do nhu cầu phát triển của Công ty nên ông Nguyễn Quý Anh đã rời Bình Thuận vào Chợ Lớn để quản lý, điều hành Phân cuộc Liên Thành tại căn nhà số 1/2/3, đường Quai Testard (nay là đường Châu Văn Liêm). Vài tháng sau đó thì một số vị sáng lập của Liên Thành đã đưa Nguyễn Tất Thành vào đây sống cùng với ông Nguyễn Quý Anh một thời gian ngắn trước khi xuống tàu sang Pháp.
Năm 1917, Công ty Liên Thành dời trụ sở từ Bình Thuận vào Chợ Lớn để tránh sự kiềm chế của chính quyền thực dân tại Bình Thuận. Ông Nguyễn Quý Anh được đại hội cổ đông của Công ty bầu làm Đổng lý Hội đồng quản trị, sau đó kiêm chức Tổng lý Công ty Liên Thành. Sau năm 1918, ông Trần Lệ Chất và Từ Trường Phùng thay các ông Nguyễn Quý Anh và Hồ Tá Bang làm giám đốc. Trong giai đoạn từ năm 1917-1920, dưới sự điều hành của Nguyễn Quý Anh, Công ty Liên Thành đã đạt được nhiều thành tựu kinh doanh và dần có chỗ đứng vững chắc trên thị trường Việt Nam. Đáng chú ý nhất là sự kiện Công ty Liên Thành tham dự Hội chợ Hà Nội năm 1918 để quảng bá sản phẩm.
Bạn đọc đề cử 10 doanh nhân truyền cảm hứng 2023 nhấn vào ảnh bên dưới:
Cũng trong giai đoạn này, trong phong trào tẩy chay thương mại người Hoa, Liên Thành đã đăng chi tiết thông tin về hoạt động và tài chính của Công ty, đồng thời kêu gọi góp vốn đầu tư. Theo đó, chỉ có người Việt mới có quyền tham gia góp vốn theo bài đăng trên Lục tỉnh tân văn (10/9/1919) như sau: “Bổn công ty đã định thêm vốn lên đến hai trăm ngàn đồng bạc (200.000$), vậy có lập thêm 2.136 phần hùn nữa, mỗi phần là 50$ đóng tất một lần, ai chịu hùn thì xin gởi thư chịu hùn đóng bạc tại bổn công ty…”. Đồng thời, Nguyễn Quý Anh còn lên phương án chống lại việc làm giả nước mắm do người Hoa tại Chợ Lớn gây ra trong bài đăng như sau: “Bọn làm nước mắm giả ở Sài Gòn, Chợ Lớn thấy vậy liền rủ nhau mật ước để chê nước mắm của bổn công ty. Nghĩa là không mua nước mắm của bổn công ty làm, và đừng bán đại lý. Rồi bổn công ty phải lập đại lý để bán trong Lục tỉnh. Trong năm 1918, bổn công ty cũng vì sự vụ ấy mà bị thất lợi, còn chúng nó cũng vì làm nước mắm giả mà bị tù phạt tiêu tạng”.
Thông qua những sự kiện kể trên cho thấy, Nguyễn Quý Anh đã có kế hoạch phát triển sản xuất nước mắm trong một thị trường trong sạch, mà các năm về sau đã giúp Công ty có tiếng là sản xuất sản phẩm tinh khiết và có khả năng bảo đảm chất lượng nước mắm, cạnh tranh được với các hãng nước mắm khác, kể cả các hãng Pháp muốn nhảy vào thị trường nước mắm sạch. Với sự điều hành của Nguyễn Quý Anh, Công ty Liên Thành đã tác động lớn đến thương trường và phong trào tẩy chay cửa hàng của Hoa kiều, đưa sản phẩm Việt vươn ra thương trường và thành công, đưa Liên Thành trở thành công ty theo cung cách quản lý phương Tây hiện đại, từ sản xuất, phân phối, tiếp thị đến hạch toán.
Đến năm 1922, Nguyễn Quý Anh tạm dừng kinh doanh ở Liên Thành để đưa con sang Pháp học hành. Năm 1936, ông về nước và được bầu lại làm Hội trưởng Hội đồng quản trị Công ty Liên Thành cho đến khi qua đời vào ngày 12/9/1938 do bạo bệnh tại Sài Gòn, hưởng thọ 58 tuổi. Mộ phần của ông cùng vợ là bà Lý Thu Liên hiện tọa lạc tại 122 Thoại Ngọc Hầu, phường Hòa Thạnh, quận Tân Phú, TP.HCM.
Thương hiệu Nước mắm Liên Thành đã 107 năm, hiện nay vẫn kinh doanh tốt. Trong quá trình kinh doanh đến năm 1975, Liên Thành được ghi nhận có nhiều đóng góp cho phong trào Duy Tân, Đông Du, phong trào Việt Minh trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược và Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam Việt Nam.
