Doanh nghiệp Trung Quốc chuyển xe điện đến châu Mỹ để lách thuế?

Một nguồn tin trong ngành vận tải biển nói rằng, việc vận chuyển gấp rút xe điện từ Trung Quốc đến Brazil và Mexico đã bắt đầu vào tháng 3, tiếp tục sang tháng 6.

Brazil đã khôi phục thuế đối với xe điện trong năm nay, sau khi miễn vào năm 2015. Từ tháng 1/2024 thuế là 10%, từ tháng 7/2024 là 18% và từ tháng 7/2026 là 35%.

Đó là lý do giá container vận chuyển tuyến Trung Quốc - Brazil đã tăng 4 đến 6 lần. Đầu năm, giá mỗi container khoảng 1.500 USD, hiện đã hơn 6.000 USD.

Theo dữ liệu chính thức, xuất khẩu xe điện của BYD đã tăng hơn 150% lên hơn 97.000 chiếc trong quý 1/2024, trong đó đến Brazil chiếm 15.700 xe, tương đương 16%.

Nhà sản xuất xe điện Trung Quốc cũng đang đẩy nhanh xây dựng nhà máy ở Brazil, để khai thác thị trường địa phương đang bùng nổ, cũng như dễ xuất đi nơi khác. BYD cho biết, họ cũng có kế hoạch xây dựng nhà máy mới ở Mexico.

Trong khi đó, Mexico đang chịu áp lực từ Washington, phải giữ khoảng cách với các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc. Chính quyền của Tổng thống Joe Biden hôm 13/5 cho biết, họ đang xem xét hình phạt bổ sung nếu các hãng xe điện Trung Quốc cố gắng chuyển sản xuất sang Mexico, để tránh thuế.

Reuters đưa tin vào tháng 4 rằng, chính phủ Mexico đã không tăng thuế đối với xe điện Trung Quốc, nhưng ngừng cung cấp các ưu đãi như đất công giá rẻ.

Theo 1 số nguồn tin, lượng xe điện từ Trung Quốc đến Mexico tăng lên trong những tháng qua, được thúc đẩy bởi biện pháp thuế quan của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc. Thậm chí lo ngại sẽ còn những biện pháp cứng rắn hơn, nhất là trường hợp ông Trump đắc cử vào tháng 11 tới.

Trong khi đó, cơn sốt vận chuyển xe điện đã gây ra cuộc chiến tranh giành chỗ trên tàu chở hàng.

Một người quen thuộc với tình hình cho biết: “Hầu hết các công ty xe điện lớn đều có hợp đồng với hãng vận tải biển, nhưng giờ đây họ cần bổ sung thêm chỗ, để chuyển xe đến Brazil và Mexico. Họ đang cạnh tranh quyết liệt. Kết quả là chi phí vận chuyển từ Trung Quốc đến Brazil, và từ Trung Quốc đến Mexico, đã tăng vọt trong những tháng gần đây.”

Theo sàn giao dịch vận tải Thượng Hải, chi phí vận chuyển từ Trung Quốc tới Nam Mỹ bao gồm cả Mexico và Brazil, đã tăng 55,8% từ đầu năm tới nay.

Quản lý tại một công ty vận tải cho biết: “Chúng tôi đang chứng kiến ​​giá vận chuyển tăng đáng kể từ Trung Quốc đến Mexico và Brazil trong vài tháng qua, do nhu cầu xuất khẩu xe điện của Trung Quốc. COSCO là lựa chọn hàng đầu cho các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc, vì họ có sự hỗ trợ của chính phủ.”

Cùng lúc đó các chuyến hàng Trung Quốc đi châu Âu giảm 31% từ đầu năm. Châu Âu đang điều tra khả năng Trung Quốc bán phá giá xe điện. Có thể mức thuế mới sẽ được áp đặt vào tháng 7 tới.

Ông Scott Kennedy, chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (CSIS) cho biết, gói thuế mới nhất của Mỹ, là một phần trong các biện pháp phòng thủ, như kiểm soát xuất khẩu, sàng lọc đầu tư và bảo mật dữ liệu. Nhà Trắng có kế hoạch hợp tác với đồng minh, để bảo vệ lĩnh vực chiến lược, trước đợt tấn công của hàng giá rẻ từ Trung Quốc.