Điều chỉnh tuổi nghỉ hưu theo lộ trình đến năm 2035, phù hợp xu hướng dân số và phát triển kinh tế

Theo Điều 169 Bộ luật Lao động năm 2019, người lao động đủ điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội được hưởng lương hưu khi đạt độ tuổi quy định. Tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường sẽ được điều chỉnh tăng dần cho đến khi đạt 62 tuổi với nam vào năm 2028 và 60 tuổi với nữ vào năm 2035.

Từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu được quy định là 60 tuổi 3 tháng đối với nam và 55 tuổi 4 tháng đối với nữ. Sau đó, mỗi năm tăng thêm 3 tháng với nam và 4 tháng với nữ, bảo đảm quá trình điều chỉnh diễn ra ổn định, không gây xáo trộn cho thị trường lao động.

Cụ thể, đến năm 2025, nam giới nghỉ hưu ở tuổi 61 tuổi 3 tháng, nữ giới 56 tuổi 8 tháng. Từ năm 2028, nam giới đạt 62 tuổi; còn lao động nữ tiếp tục tăng dần đến 60 tuổi vào năm 2035.

Bộ luật Lao động cũng cho phép một số nhóm người lao động được nghỉ hưu sớm hoặc muộn hơn so với độ tuổi chung. Cụ thể, người làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; hoặc bị suy giảm khả năng lao động có thể nghỉ hưu sớm hơn tối đa 5 năm so với tuổi nghỉ hưu thông thường.

Ngược lại, người lao động có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao, giữ vị trí đòi hỏi kinh nghiệm hoặc năng lực đặc biệt, có thể nghỉ hưu muộn hơn tối đa 5 năm. Cách tiếp cận linh hoạt này nhằm bảo đảm hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực, đồng thời vẫn duy trì tính công bằng và bền vững của chính sách an sinh.

Chủ trương điều chỉnh tuổi nghỉ hưu được Trung ương thảo luận kỹ lưỡng trong Đề án Cải cách chính sách bảo hiểm xã hội tại Hội nghị Trung ương 7 khóa XII, và được thông qua tại Nghị quyết số 28-NQ/TW năm 2018.

Trên cơ sở đó, Quốc hội ban hành Bộ luật Lao động năm 2019, thể chế hóa chủ trương tăng tuổi nghỉ hưu và quy định chi tiết tại Điều 169 và Điều 219. Đây là kết quả của quá trình nghiên cứu kỹ lưỡng, đánh giá toàn diện các yếu tố dân số, năng suất lao động, sức khỏe người dân, thị trường việc làm và quỹ bảo hiểm xã hội.

Theo Bộ Nội vụ, Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa dân số nhanh, tỷ lệ người trên 60 tuổi tăng mạnh trong khi lực lượng lao động trẻ dần thu hẹp. Việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu theo lộ trình là bước đi tất yếu, vừa giúp duy trì nguồn nhân lực chất lượng cao, vừa đảm bảo cân đối quỹ hưu trí và tử tuất trong dài hạn.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà khẳng định, việc tăng tuổi nghỉ hưu được thiết kế có lộ trình để tránh gây “sốc” cho thị trường lao động, đồng thời giúp các cơ quan, doanh nghiệp chủ động sắp xếp, điều chỉnh nhân sự, tạo sự ổn định và bền vững cho hệ thống lao động quốc gia.

Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 đã kế thừa và thống nhất với Bộ luật Lao động 2019 về quy định tuổi nghỉ hưu, nhằm đảm bảo tính nhất quán trong hệ thống pháp luật lao động - an sinh xã hội. Việc này không chỉ tạo thuận lợi cho việc thực thi chính sách mà còn giúp duy trì niềm tin và sự gắn bó lâu dài của người lao động với hệ thống bảo hiểm xã hội.

Việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu đến năm 2035 thể hiện tầm nhìn dài hạn của Chính phủ trong quản lý dân số, thị trường lao động và chính sách an sinh xã hội. Chính sách này góp phần kéo dài thời gian đóng bảo hiểm, giảm áp lực chi trả, đồng thời giúp người lao động tích lũy thêm kinh nghiệm và thu nhập trước khi nghỉ hưu.

Ở tầm vĩ mô, đây là bước đi quan trọng để cân bằng giữa tốc độ tăng dân số già và năng suất lao động, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế bền vững, và tiến tới một hệ thống an sinh xã hội hiện đại, công bằng, bao trùm, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.