Đề xuất phân cấp thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất về cấp xã
Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa đề xuất giao thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu cho UBND cấp xã, nhằm phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp đang được triển khai tại nhiều địa phương.
Theo quy định hiện hành, thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (thường gọi là "sổ đỏ") thuộc về UBND cấp tỉnh đối với các tổ chức, và cấp huyện đối với hộ gia đình và cá nhân.
Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính và thích ứng với mô hình chính quyền chỉ còn hai cấp (tỉnh và xã), Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất phân cấp cho UBND cấp xã thực hiện một số thủ tục hành chính liên quan, bao gồm giao đất ở cho cá nhân và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu.
Ngoài ra, Bộ cũng kiến nghị bãi bỏ yêu cầu bắt buộc chỉnh lý hồ sơ đất đai khi thực hiện sắp xếp lại tổ chức chính quyền địa phương.
Theo đề xuất, việc cập nhật thông tin sẽ được tích hợp cùng các thủ tục hành chính phát sinh như chuyển nhượng, cấp sổ, tách thửa… hoặc được thực hiện theo nhu cầu cụ thể của người dân. Giải pháp này nhằm giảm thiểu phiền hà, tránh gây áp lực không cần thiết cho người sử dụng đất trong bối cảnh tái cấu trúc bộ máy quản lý nhà nước.
Trước đó, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM cũng từng đề xuất hướng phân cấp tương tự. Sở cho rằng, trong trường hợp không còn tổ chức chính quyền cấp quận, huyện, việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu, giao đất, cho thuê đất và thu hồi đất nên được giao cho cấp xã đảm nhiệm. Việc này sẽ góp phần rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục, đồng thời phù hợp với nguyên tắc phân quyền, phân cấp trong quản lý nhà nước.
Tuy nhiên, Sở cũng lưu ý rằng, các chức năng mang tính chuyên môn sâu như lập quy hoạch, quản lý đất công, khai thác cơ sở dữ liệu đất đai, cũng như công tác thanh tra, kiểm tra... vẫn cần được duy trì ở cấp tỉnh hoặc thành phố để bảo đảm tính thống nhất và hiệu quả trong quản lý.
Theo Nghị quyết số 60 ngày 12/4 của Ban Chấp hành Trung ương, mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp sẽ bao gồm cấp tỉnh (tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương) và cấp xã (xã, phường, đặc khu trực thuộc tỉnh hoặc thành phố).
Theo đó, khoảng 696 đơn vị hành chính cấp huyện sẽ được giải thể kể từ ngày 1/7/2025, thời điểm Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương chính thức có hiệu lực.
