Đề xuất nâng lợi nhuận xây nhà ở xã hội lên tối đa 13%
Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến về dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội, trong đó đề xuất nâng mức lợi nhuận tối đa cho các chủ đầu tư từ 10% lên 13% trên tổng chi phí xây dựng dự án.
Theo dự thảo, mức lợi nhuận này sẽ được áp dụng cho tất cả các dự án nhà ở xã hội, bao gồm cả nhà ở dành cho lực lượng vũ trang nhân dân, các dự án trên quỹ đất công, quỹ đất 20% trong các khu nhà ở thương mại, cũng như các dự án đã hoàn thành nhưng chưa được cơ quan quản lý phê duyệt giá bán, cho thuê và thuê mua.
Hiện nay, chủ đầu tư các dự án nhà ở xã hội chỉ được hưởng lợi nhuận tối đa 10%. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp và chuyên gia cho rằng mức này chưa đủ hấp dẫn. Trong khi nhà thương mại có biên lợi nhuận cao hơn, thủ tục triển khai lại đơn giản hơn, thì nhà ở xã hội gặp nhiều rào cản về pháp lý, nguồn vốn và thời gian hoàn vốn.

Theo giới chuyên môn, một dự án nhà ở xã hội có thể mất 5 năm để hoàn tất thủ tục và thêm 2 năm để triển khai, tức tổng cộng 7 năm. Với lợi nhuận chỉ 10%, doanh nghiệp chỉ thu về khoảng 1,3-1,5% mỗi năm - mức quá thấp để tái đầu tư. Do đó, nhiều doanh nghiệp sau khi hoàn thành một dự án không muốn tiếp tục tham gia vào phân khúc này.
Lãnh đạo 1 tập đoàn bất động sản từng nhận định, việc khống chế lợi nhuận ở mức 10% đang là rào cản lớn nhất đối với các doanh nghiệp bất động sản muốn tham gia xây dựng nhà ở xã hội. Các doanh nghiệp chỉ cần tồn đọng vốn 1-2 năm hoặc bán chậm là đã có nguy cơ lỗ. Trong khi đó, nhà ở xã hội mang tính đóng góp xã hội, không đơn thuần là một hoạt động kinh doanh.
Cùng quan điểm, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho rằng, suất đầu tư nhà ở xã hội hiện chỉ bằng 76% so với nhà ở thương mại cùng loại. Nếu muốn đảm bảo chất lượng tương đương, Nhà nước cần xem xét nâng mức lợi nhuận định mức lên 15%, thay vì 13% như đề xuất.
Từ năm 2021 đến nay, TP.HCM đã hoàn thành 5 dự án nhà ở xã hội với tổng số 2.377 căn hộ và 1 dự án nhà lưu trú công nhân với 368 căn. Hiện tại, 4 dự án khác đang được thi công, dự kiến cung cấp thêm 2.874 căn hộ vào cuối năm 2025.
Mặc dù có những ưu đãi như miễn tiền sử dụng đất, ưu đãi thuế và khả năng dành tối đa 20% diện tích đất dự án để kinh doanh thương mại, mức lợi nhuận hiện tại vẫn chưa đủ hấp dẫn nhiều doanh nghiệp tham gia đầu tư vào lĩnh vực nhà ở xã hội.
Để đạt mục tiêu phát triển từ 69.700 đến 93.000 căn nhà ở xã hội vào năm 2030, TP.HCM cần tiếp tục cải thiện các chính sách ưu đãi và đơn giản hóa thủ tục hành chính nhằm thu hút nhiều doanh nghiệp tham gia đầu tư vào lĩnh vực này.