Đề xuất miễn thủ tục cấp phép đối với ôtô tự động hóa một phần

Một trong những nội dung quan trọng được đưa ra là đề xuất không xếp "xe cơ giới cho phép tự động hóa một phần" vào nhóm phương tiện giao thông thông minh. Theo đó, loại phương tiện này sẽ không phải thực hiện thủ tục xin cấp phép hoạt động đặc thù như quy định hiện hành.

Hiện nay, theo Quyết định số 1383/2025 của Bộ Công an, để được phép lưu hành, các phương tiện có tính năng tự lái một phần phải trải qua quy trình cấp phép khá chặt chẽ.

Chủ phương tiện có thể nộp hồ sơ trực tuyến qua Cổng dịch vụ công, gửi qua đường bưu chính hoặc nộp trực tiếp tại cơ quan có thẩm quyền.

Sau khi tiếp nhận hồ sơ, trong vòng bảy ngày làm việc, cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra dữ liệu đăng ký xe trên hệ thống quản lý và đối chiếu thông tin do chủ phương tiện cung cấp. Nếu hồ sơ hợp lệ, giấy phép hoạt động sẽ được cấp theo mẫu do Chính phủ quy định.

Tuy nhiên, trong dự thảo mới, Bộ Công an đề xuất rằng xe cơ giới có chức năng tự động hóa một phần thường là ở các cấp độ 1, 2 và 3 theo tiêu chuẩn quốc tế, không nên được xem là phương tiện giao thông thông minh.

Lý do là các tính năng tự động hóa ở các cấp độ này vẫn đòi hỏi người lái duy trì vai trò kiểm soát chính trong phần lớn tình huống tham gia giao thông.

Các chức năng như giữ làn đường, giữ khoảng cách với xe phía trước, phanh khẩn cấp, cảnh báo chuyển làn hay hỗ trợ đỗ xe đều mang tính chất hỗ trợ và chỉ hoạt động trong phạm vi điều kiện nhất định. Đặc biệt, các tính năng này hoàn toàn phụ thuộc vào quyết định của người điều khiển xe khi sử dụng.

Trên thực tế, nhiều dòng ôtô con thuộc phân khúc trung và cao cấp hiện đang được nhập khẩu, lắp ráp và phân phối tại thị trường Việt Nam đã được trang bị các tính năng hỗ trợ lái đạt cấp độ 1 hoặc tiệm cận cấp độ 2.

Do đó, việc yêu cầu các phương tiện này phải xin cấp phép hoạt động như với phương tiện giao thông thông minh là chưa thực sự cần thiết, gây tốn kém chi phí và thời gian cho doanh nghiệp và người dân.

Bộ Công an cho rằng điều kiện giao thông tại Việt Nam hiện nay hoàn toàn có thể chấp nhận cho các phương tiện thuộc nhóm này hoạt động bình thường mà không cần hạn chế hay kiểm soát đặc biệt.

Ngược lại, đối với các phương tiện cơ giới tự động hóa toàn bộ, tức thuộc cấp độ 4 và 5, Bộ Công an vẫn giữ quan điểm cần kiểm soát chặt chẽ. Các loại xe này có khả năng vận hành mà không cần sự can thiệp của người lái trong toàn bộ hành trình, bao gồm xác định lộ trình, điều khiển xe và xử lý tình huống phát sinh.

Tuy nhiên, trong điều kiện hạ tầng giao thông của Việt Nam hiện nay, việc triển khai phương tiện cấp độ 4 và 5 tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, do đó vẫn cần cơ chế cấp phép để đảm bảo kiểm soát rủi ro.

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 10 luật liên quan đến an ninh, trật tự dự kiến sẽ được Chính phủ trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp cuối năm 2025.

Nếu được thông qua, quy định mới sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc phát triển và ứng dụng công nghệ tự động hóa trong lĩnh vực giao thông vận tải, đồng thời giảm bớt gánh nặng thủ tục hành chính cho các chủ phương tiện và doanh nghiệp kinh doanh ôtô.