Cung - cầu đảo chiều, thị trường hàng hóa toàn cầu bước vào giai đoạn biến động

Kết thúc tuần giao dịch, nhóm nguyên liệu công nghiệp chứng kiến sự hồi phục rõ rệt của cả hai mặt hàng cà phê chủ lực. Giá Robusta tăng gần 7,8% lên mức 4.527 USD/tấn, trong khi giá Arabica cũng tăng 3,3%, đạt 8.614 USD/tấn.

Theo MXV, đà tăng này chủ yếu được hỗ trợ bởi lo ngại về nguồn cung sụt giảm tại Brazil - quốc gia xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới. Dữ liệu sơ bộ từ Hiệp hội các nhà xuất khẩu cà phê Brazil (Cecafé) cho thấy, trong 9 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu cà phê nhân xô của nước này giảm tới 23% so với cùng kỳ năm ngoái, chỉ đạt gần 26 triệu bao (loại 60 kg). Dự kiến cả năm nay, tổng xuất khẩu chỉ ở mức 40 - 41 triệu bao, thấp hơn đáng kể so với kỷ lục 50,5 triệu bao năm 2024.

Một yếu tố khác đẩy giá tăng là lượng tồn kho trên sàn ICE tiếp tục giảm mạnh, phần lớn do tác động từ mức thuế 50% mà Mỹ áp lên hàng hóa Brazil. Động thái này khiến các nhà rang xay tại Mỹ buộc phải mua cà phê qua sàn giao dịch để tránh chi phí thuế nhập khẩu. Tính đến cuối tuần, tồn kho Arabica chứng nhận chỉ còn 538.606 bao - giảm hơn 257.000 bao so với cùng kỳ năm ngoái.

Thời tiết khô nóng kéo dài tại các vùng trồng cà phê trọng điểm ở Brazil, như Alta Mogiana (bang São Paulo), Triângulo và Cerrado Mineiro, cũng làm gia tăng nguy cơ giảm năng suất. Dự báo cho thấy nắng nóng sẽ còn tiếp diễn với nền nhiệt khoảng 35°C, trong khi mưa chỉ xuất hiện rải rác từ giữa tuần tới, khiến tình trạng “căng thẳng nhiệt” đối với cây cà phê thêm nghiêm trọng.

Tại Việt Nam, khu vực Tây Nguyên - vùng trồng cà phê lớn nhất cả nước - vẫn duy trì ổn định sau bão số 10. Một số hộ sản xuất tăng cường phun thuốc phòng nấm bệnh, song nhìn chung thiệt hại không đáng kể. Ngày 4/10, giá cà phê trong nước dao động quanh mức 115.000 - 116.000 đồng/kg, giảm nhẹ so với tuần trước.

Đáng chú ý, xuất khẩu cà phê Robusta FOB trong tuần đạt trên 12.000 tấn, tăng 69% so với cùng kỳ năm trước, với giá bán dao động 4.080 - 6.410 USD/tấn. Theo đánh giá của Hợp tác xã Đắk Nông, sản lượng vụ mới của Việt Nam được dự báo duy trì ổn định, tuy nhiên khả năng tăng trưởng cao so với năm 2024 là không lớn.

Trái ngược với diễn biến sôi động của cà phê, thị trường năng lượng toàn cầu lại chịu sức ép bán tháo mạnh. Trong tuần, cả giá dầu Brent và WTI đều giảm liên tục trong bốn trên năm phiên giao dịch. Chốt tuần, giá dầu Brent rơi xuống 64,53 USD/thùng (giảm 6,78%), trong khi WTI giảm 7,36%, còn 60,88 USD/thùng.

MXV nhận định, áp lực dư cung đang là nguyên nhân chính khiến giá dầu lao dốc. Thị trường đồn đoán nhóm OPEC+ sẽ tiếp tục tăng sản lượng trong tháng 11 tới, trong khi tồn kho dầu thương mại của Mỹ - theo báo cáo từ Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) đã tăng thêm gần 1,8 triệu thùng trong tuần kết thúc ngày 26/9. Những yếu tố này làm dấy lên lo ngại nguồn cung toàn cầu vượt quá nhu cầu tiêu thụ thực tế.

Tại Việt Nam, giá bán lẻ xăng dầu cũng chịu ảnh hưởng từ diễn biến quốc tế. Trong kỳ điều hành ngày 3/10, Liên Bộ Công Thương - Tài chính điều chỉnh tăng giá tất cả năm mặt hàng, trong đó dầu diesel tăng mạnh nhất với 380 đồng/lít (tương đương 2,04%). Hai mặt hàng xăng E5RON92 và RON95 cũng tăng nhẹ, lần lượt 0,03% và 0,22%.

Theo thông báo của Liên Bộ, giá nhiên liệu trong nước chịu tác động từ nhiều yếu tố: kế hoạch tăng sản lượng khai thác của OPEC+, nguồn cung tại Mỹ phục hồi chậm, tồn kho dầu thô tăng, cùng tình hình căng thẳng Nga - Ukraine vẫn diễn biến phức tạp. Cơ quan quản lý tiếp tục không trích lập và không sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu trong kỳ điều chỉnh này.

Trên thị trường năng lượng khác, giá khí tự nhiên trên sàn NYMEX ghi nhận mức tăng đáng kể trong ba phiên đầu tuần, khép lại ở mức 3,32 USD/MMBtu - tăng 3,68% so với tuần trước. Theo MXV, nguyên nhân chủ yếu đến từ việc nhu cầu tiêu thụ khí hóa lỏng (LNG) tại các nhà máy điện của Mỹ tăng cao nhằm đáp ứng sản lượng điện tiêu dùng.

Báo cáo của Viện Điện Edison cho thấy, tổng sản lượng điện của Mỹ trong tuần kết thúc ngày 27/9 tăng gần 6% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, tồn kho khí tự nhiên ghi nhận mức tăng thấp hơn dự báo của thị trường, góp phần củng cố đà tăng giá trong hai phiên cuối tuần.

Như vậy, thị trường hàng hóa toàn cầu đang bước vào giai đoạn biến động mới, khi cán cân cung - cầu liên tục thay đổi theo những biến động địa chính trị, khí hậu và thương mại quốc tế.

Trong bối cảnh đó, giới đầu tư được khuyến nghị theo dõi sát diễn biến sản lượng, chính sách thuế và xu hướng tiêu thụ tại các thị trường chủ chốt, đặc biệt là nhóm năng lượng và nông sản, để có chiến lược giao dịch phù hợp.