Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn: Đẩy mạnh xã hội hóa, tạo đột phá trong phát triển giáo dục và đào tạo

Phát biểu kết luận phiên họp, Chủ tịch Quốc hội đánh giá cao công tác chuẩn bị của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) cũng như báo cáo thẩm tra của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục đối với dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định cơ chế đặc thù thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Ông lưu ý, quá trình xây dựng dự thảo cần rà soát kỹ lưỡng, bảo đảm tính thống nhất, khả thi và không trùng lặp với các dự án luật đang được Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ 10, gồm Luật Giáo dục (sửa đổi), Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) và Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi).

Chủ tịch Quốc hội yêu cầu Bộ Tài chính phối hợp với các cơ quan liên quan đánh giá tác động ngân sách, đồng thời đề xuất cơ chế tài chính đặc thù nhằm thu hút đầu tư tư nhân vào lĩnh vực giáo dục và đào tạo.

Ông đề nghị các địa phương ưu tiên sử dụng cơ sở vật chất công dôi dư - đặc biệt là trụ sở sau sáp nhập cho mục tiêu giáo dục, phù hợp với chủ trương của Bộ Chính trị, Quốc hội và Chính phủ về việc ưu tiên quỹ đất, hạ tầng cho giáo dục, y tế và không gian công cộng.

Về nội dung nghị quyết, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh cần tập trung, tinh gọn và làm rõ các chính sách thực sự đặc thù, có tính đột phá, phản ánh đúng tinh thần đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục. Ông lưu ý phải làm rõ mô hình, cơ cấu tổ chức và địa vị pháp lý của Hội đồng kỹ năng nghề quốc gia và theo từng lĩnh vực trọng điểm, tránh trùng lặp chức năng với các cơ quan quản lý hiện hành.

Liên quan đến chính sách ngoại ngữ, Chủ tịch Quốc hội cho rằng việc thí điểm đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong nhà trường cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Ông đồng thời gợi mở nên đa dạng hóa ngôn ngữ đào tạo, mở rộng giảng dạy tiếng Pháp, tiếng Trung, tiếng Lào và tiếng Khmer, nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế và hợp tác khu vực.

Đối với chuyển đổi số và phát triển khoa học - công nghệ trong giáo dục, Chủ tịch Quốc hội đề nghị quy định rõ ràng hơn về các giải pháp nâng cao năng lực số, đầu tư hạ tầng công nghệ, phổ cập kỹ năng số cho học sinh - sinh viên và ứng dụng công nghệ trong quản lý, giảng dạy.

Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo cần kiểm soát việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong học tập để tránh tình trạng học sinh phụ thuộc vào công nghệ, suy giảm khả năng tư duy và sáng tạo.

Về chính sách ưu đãi và đầu tư giáo dục, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh chỉ nên quy định những nội dung đặc thù chưa được pháp luật hiện hành điều chỉnh, đồng thời bổ sung cơ chế vượt trội để thu hút nguồn lực xã hội. Ông khuyến khích cho phép các cơ sở giáo dục đại học được tự chủ trong việc xây dựng chính sách đãi ngộ, chi trả cho giảng viên và nhà khoa học, qua đó thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh, nâng cao chất lượng đào tạo.

Về phân cấp, phân quyền, Chủ tịch Quốc hội đồng tình giao Chủ tịch UBND cấp xã quyền điều động, luân chuyển giáo viên, đồng thời cho phép các cơ sở giáo dục được ủy quyền tuyển dụng và tiếp nhận nhân sự nếu đủ điều kiện. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh việc phân cấp cần đi đôi với đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, bởi năng lực quản lý tại cấp cơ sở hiện nay vẫn còn hạn chế.

Kết thúc phần phát biểu, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định việc đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục là bước đi quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, mở rộng cơ hội học tập, đồng thời giảm áp lực cho ngân sách nhà nước.

Ông nhấn mạnh: “Tôi đồng tình với việc ban hành Nghị quyết này, nhưng cần ngắn gọn, rõ ràng, thực sự đặc thù và khả thi, thể hiện đúng tinh thần đổi mới và đột phá trong phát triển giáo dục và đào tạo”.