Loạt thách thức chờ đợi nữ Thủ tướng mới của Anh

Theo Al Jazeera, Đảng Bảo thủ cầm quyền ở Anh đã thông báo Ngoại trưởng Liz Truss là người chiến thắng trong cuộc đua vào ghế lãnh đạo đảng, đồng nghĩa bà sẽ là Thủ tướng tiếp theo của Anh thay thế ông Boris Johnson.

"Tôi xin tuyên bố bà Liz Truss là người chiến thắng", Chủ tịch Ủy ban 1922 chịu trách nhiệm tổ chức tranh cử của đảng Bảo thủ Graham Brady phát biểu tại London hôm 6/9/2022.

Ngoại trưởng Liz Truss vừa trở thành lãnh đạo đảng Bảo thủ và tân Thủ tướng Anh.

Đây là kết quả không bất ngờ, do nhiều cuộc thăm dò dư luận trước đó đã dự báo bà Truss chiếm ưu thế so với cựu Bộ trưởng tài chính Rishi Sunak. Ông Sunak đánh mất nhiều sự ủng hộ từ khi công khai phản đối ông Johnson, khiến nhiều đảng viên cho rằng ông là "kẻ phản bội".

Trái với ôngSunak, bà Truss thuộc số ít thành viên Nội các vẫn trung thành với cựu Thủ tướng Johnson sau hàng loạt bê bối khiến ông phải từ chức. Bà Truss sẽ tuyên thệ nhậm chức trong buổi lễ dưới sự chứng kiến của Nữ hoàng Elizabeth II vào ngày 6/9, trở thành nữ thủ tướng thứ ba trong lịch sử nước Anh.

Trong phát biểu chiến thắng, bà Truss bày tỏ vinh dự khi được bầu làm lãnh đạo đảng Bảo thủ và cảm ơn thành viên đảng "đã tổ chức một trong những cuộc phỏng vấn xin việc dài nhất lịch sử". Bà cũng cảm ơn "người bạn Boris Johnson của tôi" và ca ngợi đối thủ Rishi Sunak, cho biết cuộc chạy đua giữa hai người đã "thể hiện tầm sâu rộng của các tài năng trong đảng Bảo thủ".

Hàng loạt thách thức chờ đợi

Hiện, nước Anh đang đứng trước cuộc khủng hoảng kinh tế được xem là tồi tệ nhất kể từ trước Thế chiến II. Trước sức ép của khủng hoảng khí đốt, hóa đơn năng lượng của các hộ gia đình Anh đã tăng gấp 2 kể từ mùa xuân và có thể tăng gấp 3 vào đầu năm 2023. Theo một số nhà nghiên cứu, có tới 1,7 triệu hộ gia đình Anh có thể không thanh toán nổi hóa đơn điện, khí đốt sau đợt tăng giá tiếp theo vào tháng 10, dự kiến ở mức 80%.

"Người Anh đang chứng kiến chi phí tăng vọt vì hóa đơn năng lượng và thực phẩm tăng. Tôi muốn lãnh đạo mới trung thực và minh bạch", Elizabeth Ebhodaghe - thành viên đảng Bảo thủ, nói.

Trên thực tế, giải quyết khủng hoảng năng lượng cũng là vấn đề được tân nữ Thủ tướng Anh hứa sẽ giải quyết ngay lập tức. "Tôi sẽ triển khai kế hoạch táo bạo nhằm cắt giảm thuế và phát triển nền kinh tế, cũng như đối phó khủng hoảng năng lượng, giải quyết vấn đề hóa đơn điện của người dân và những vấn đề dài hạn với nguồn cung năng lượng", bà Truss nói.

Bà Liz Truss trong một cuộc họp ở thủ đô London, Anh, hồi tháng hai. Ảnh: Reuters.

Bên cạnh đó, Ngân hàng Trung ương Anh dự báo lạm phát sẽ đạt mức cao nhất trong 42 năm là 13,3% vào tháng 10 tới, có nguy cơ đẩy nước Anh vào một cuộc suy thoái kéo dài. Goldman Sachs đã ước tính rằng lạm phát của Anh có thể tăng lên 22% vào năm tới trừ khi có bước ngoặt nào đó xảy ra.

Ngoài ra, Thủ tướng mới của Anh sẽ thừa hưởng 2 thách thức về chính sách đối ngoại - đó là cuộc chiến Ukraine và mối quan hệ với Liên minh châu Âu (EU) ngày càng xấu đi do việc thực thi các thỏa thuận thương mại hậu Brexit liên quan Bắc Ireland.

Tình hình quá tải trầm trọng với hệ thống Dịch vụ Y tế công quốc gia (NHS) cũng sẽ đặt ra một thách thức khẩn cấp đòi hỏi tân Thủ tướng Anh phải khẩn trương tìm ra giải pháp. Hiện, có khoảng 6,7 triệu người đang chờ được điều trị thông thường tại bệnh viện, mức cao nhất trong lịch sử 74 năm của NHS.

Viết trên tờ Telegraph, lãnh đạo Đảng Lao động đối lập, Sir. Keir Starmer cho rằng việc bổ nhiệm 4 Thủ tướng liên tục thuộc đảng Bảo thủ kể từ năm 2010 không đánh dấu một "bình minh mới" cho nước Anh.

"Khi mùa hè chuyển sang thu, bóng tối của cuộc khủng hoảng đang kéo dài, lờ mờ trên khắp đất nước. Không có dấu hiệu nào cho thấy bà Truss đã nắm được vấn đề tổng thế của những gì chúng ta đang đối mặt, chứ chưa nói đến việc tìm kiếm giải pháp khắc phục”, Starmer nhận định.

Nhiệm vụ hàng đầu của tân Thủ tướng Anh là cần hàn gắn "vết nứt" quá lớn trong nội bộ đảng Bảo thủ vốn sứt mẻ uy tín nghiêm trọng dưới nhiệm kỳ của ông Borris Johnson - một nhiệm vụ khó khăn với bà Truss.

Mục tiêu cuối cùng của đảng Bảo thủ là lãnh đạo mới sẽ giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử, dự kiến kết thúc trước tháng 1/2025. Hiện, cơ hội đảng Bảo thủ giành chiến thắng được cho là thấp hơn bất kỳ thời điểm nào khác trong suốt 12 năm cầm quyền của đảng.

Kinh tế Anh đang đối mặt vô vàn khó khăn.

Công đảng của Starmer đã liên tục dẫn trước trong các cuộc thăm dò dư luận, khi họ cam kết hỗ trợ hóa đơn năng lượng của người dân, cũng như tạo ra sự khác biệt bằng cách đánh thuế các công ty năng lượng và người giàu. "Nếu đà dẫn trước này không có dấu hiệu suy giảm sau vài tháng, lãnh đạo đảng Bảo thủ và tân thủ tướng sẽ thực sự đối mặt với vấn đề nan giải", Joe Twyman - người đứng đầu Deltapoll, công ty thăm dò dư luận Anh, nói.

Tân thủ tướng Anh cũng sẽ phải vật lộn để thoát khỏi cái bóng của Johnson, người vẫn nhận được sự ủng hộ lớn dù bị các thành viên trong chính quốc hội của ông quay lưng. Truyền thông Anh thậm chí không loại trừ khả năng ông Johnson sẽ trở lại nếu người kế nhiệm thất bại.

Trong khi đó, ông Johnson cũng không phủ nhận khả năng sẽ tái tranh cử và không cho biết ông dự định làm nghị sĩ bao lâu nữa. "Nhiều người nghĩ rằng ông ấy từ chức là đúng, nhưng khi nói đến người thay thế, họ không thấy ai phù hợp", Twyman nói. "Nếu bạn hỏi công chúng ai sẽ là thủ tướng giỏi nhất trong ba người, gồm Rishi Sunak, Liz Truss hay Boris Johnson, ông Johnson vẫn chiến thắng".