Cần sớm quy hoạch không gian ngầm cho yêu cầu phát triển

Theo nhận định chung của các chuyên gia, xu hướng phát triển trong xây dựng của thành phố sắp tới vẫn là phát triển theo chiều cao. Nhưng nhiều cao ốc mọc lên sẽ đòi hỏi nhiều chỗ đậu xe cùng với các hệ thống hạ tầng kỹ thuật và khi đó nhu cầu xây dựng nhiều công trình ngầm được đặt ra. Tuy nhiên, việc quy hoạch không gian ngầm đô thị, các quy chuẩn về tầng ngầm, bãi đậu xe ngầm vẫn chưa được xây dựng cụ thể.

Trong thực tế phát triển của TP.HCM thì việc quy hoạch không gian ngầm là cần thiết. Trong ảnh: thi công đường dẫn hầm Thủ Thiêm phía quận 1 - Ảnh: Quý Hòa

QUY HOẠCH KHÔNG GIAN NGẦM CHƯA KHỞI ĐỘNG!

Theo ông Nguyễn Văn Hiệp, Phó giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM, hiện nay Thành phố không khống chế hay giới hạn độ sâu khai thác công trình ngầm, việc đầu tư khai thác để xây bao nhiêu tầng ngầm phụ thuộc vào tính toán và quyết định của chủ đầu tư dự án.
Trong thời gian qua, Thành phố đã xảy ra nhiều sự cố đáng tiếc khi thi công các công trình ngầm, chủ yếu là do chủ đầu tư, đơn vị thi công sử dụng thiết bị, máy móc cũ kỹ, chủ quan, thi công không bảo đảm an toàn dẫn đến việc sụp, lún.

Trong đó cũng có nguyên nhân là quy hoạch không gian ngầm đô thị, các quy chuẩn về tầng ngầm, bãi đậu xe ngầm... vẫn chưa cụ thể. Để có cơ sở xây dựng nội dung quy hoạch này và tìm ra nguyên nhân để ngăn chặn các sự cố đáng tiếc khi xây dựng công trình ngầm, đầu tháng 8 này, Sở Xây dựng TP.HCM phối hợp với Hội Kiến trúc sư và Hội Xây dựng thành phố tổ chức hội thảo khoa học về “Các công trình xây dựng có phần ngầm - Bài học từ các sự cố và giải pháp phòng chống”.

Hội thảo tập trung vào các giải pháp thiết kế móng, tường vây cho các công trình, những bài học kinh nghiệm và cảnh báo đối với các đơn vị tư vấn và nhà thầu thi công để phòng ngừa từ đầu các sự cố phần ngầm công trình xây dựng. Ngoài ra, với sự có mặt của nhiều nhà khoa học trong và ngoài nước, hội thảo còn giúp Thành phố có thêm thông tin xung quanh việc phát triển không gian ngầm.

NHU CẦU KHÔNG CHỜ ĐỢI

Theo nhiều chuyên gia xây dựng và quy hoạch đô thị, trong khi Thành phố đang định hướng quy hoạch thì nhu cầu phát triển không gian ngầm vẫn tăng không ngừng. Nhưng phát triển khi chưa có một quy hoạch tổng thể là một thách thức lớn cho cả ngành chức năng lẫn nhà đầu tư.

Ngành chức năng không biết cấp phép xây dựng như thế nào, bởi có thể hiện tại là hợp lý nhưng tương lai lại không phù hợp. Còn các doanh nghiệp cũng nan giải, vì hiện nay được phép bỏ vốn đầu tư vào công trình ngầm nhưng sau này lại bị đình chỉ thì sao? Điều này đã xảy ra đối với dự án xây dựng bãi đậu xe ngầm ở Công trường Lam Sơn, quận 1, TP.HCM: Công ty TNHH Đông Dương đã được cấp giấy chứng nhận đầu tư xây dựng bãi giữ xe ngầm tại Công trường Lam Sơn (phía sau Nhà hát Thành phố).

Dự án có tổng vốn đầu tư hơn 183 tỷ đồng, xây dựng 12 tầng ngầm với chiều sâu 36,5m trong khuôn viên hơn 1.340m2 đất có khả năng chứa gần 300 xe hơi và được điều khiển bằng hệ thống xếp xe tự động. Nhưng vừa qua, Thành phố đã đề nghị dừng dự án xây bãi đậu xe ngầm này vì không đảm bảo an toàn cho công trình Nhà hát Thành phố và hệ thống metro dự kiến sẽ xây dựng. Thành phố cũng chủ trương từ nay trở đi phải rà soát và xem xét kỹ lưỡng các dự án đầu tư xây dựng bãi đậu xe ngầm và giao Sở Giao thông Vận tải phối hợp với các sở, ngành chức năng liên quan nghiên cứu quy hoạch lại các địa điểm xây dựng bãi đậu xe ngầm trên địa bàn Thành phố; đồng thời, nghiên cứu chuyển hướng xây dựng bãi đậu xe ngầm sang hình thức cao tầng trên mặt đất.

Chủ trương này là rất thận trọng. Tuy nhiên, trong thực tế phát triển của Thành phố thì nhu cầu xây dựng tầng ngầm là có thật. Vì thế, việc hoàn thiện quy hoạch phát triển không gian ngầm là cần thiết. Trong thời gian chờ quy hoạch này được lập, thẩm định và phê duyệt... cơ quan chức năng nên mạnh dạn xem xét cấp phép đầu tư cho các công trình ngầm, đặc biệt là các bãi đậu xe ngầm vì nhu cầu phát triển không thể chờ đợi.

NÊN KẾT HỢP PHÁT TRIỂN CẢ CHIỀU CAO VÀ CÔNG TRÌNH NGẦM?

Nếu căn cứ vào những đồ án quy hoạch đã có và những dự án xây dựng đã được thông qua thì sắp tới, TP.HCM sẽ phải xây dựng tới 6 tuyến metro, 8 bãi đậu xe ngầm cùng hàng loạt cao ốc mà dự kiến sẽ có thêm tầng ngầm để làm bãi đậu xe và nhiều dịch vụ khác. Ngoài ra, rất nhiều công trình hạ tầng kỹ thuật ngầm khác như đường ống cấp nước, thoát nước, đường điện thoại, điện chiếu sáng, các nút giao thông ngầm... sẽ được xây dựng ở thành phố trong tương lai.

Theo kiến trúc sư Khương Văn Mười, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư thành phố thì việc thiếu chỗ để xe là một trong những “căn bệnh đô thị” mà thành phố cần phải phòng bệnh ngay từ bây giờ. Ông Mười nói thêm: Khi ngành chức năng lập quy hoạch cũng như các doanh nghiệp khi lập dự án cần cân nhắc việc xây dựng bãi đậu xe cao tầng có chi phí xây dựng lẫn chi phí bảo trì, vận hành thấp hơn rất nhiều so với xây dựng bãi đỗ xe ngầm.

Đặc biệt, tầng ngầm càng sâu càng tốn nhiều chi phí bảo dưỡng, vận hành. Hơn nữa, không gian ngầm không phải là vô tận, do đó những công trình nào có thể xây trên cao cần phải nhường chỗ cho các công trình nhất thiết phải xây dựng ngầm.

PHÚC NGUYÊN