Các trường hợp không được miễn, giảm tiền sử dụng đất theo Nghị định 291/2025/NĐ-CP

Theo quy định tại khoản 5, Điều 17 của Nghị định 103/2024/NĐ-CP (được sửa đổi bởi điểm b khoản 5, Điều 1 Nghị định 291/2025/NĐ-CP), việc miễn, giảm tiền sử dụng đất chỉ áp dụng với những đối tượng đủ điều kiện theo quy định của pháp luật. Các trường hợp không thuộc diện được ưu đãi phải nộp đầy đủ tiền sử dụng đất khi được Nhà nước giao đất hoặc công nhận quyền sử dụng đất.

Nghị định nhấn mạnh rằng, việc thực hiện chính sách miễn, giảm cần tuân thủ đúng quy định, không để xảy ra tình trạng áp dụng tùy tiện, đảm bảo sử dụng đất công bằng, đúng mục đích và minh bạch giữa các đối tượng sử dụng.

Theo quy định mới, Nhà nước không áp dụng miễn, giảm tiền sử dụng đất trong hai trường hợp chính. Thứ nhất là đối với đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất. Đây là hình thức giao đất dựa trên cạnh tranh công khai, do đó không thuộc nhóm được hỗ trợ hay ưu đãi về nghĩa vụ tài chính.

Thứ hai, đất xây dựng nhà ở thương mại cũng không được hưởng miễn, giảm tiền sử dụng đất. Quy định này căn cứ theo điểm a khoản 1, Điều 157 của Luật Đất đai 2024, nhằm phân biệt rõ giữa các dự án phục vụ mục đích thương mại - kinh doanh với các dự án xã hội hoặc chính sách công. Điều này giúp tránh việc doanh nghiệp lợi dụng chính sách miễn, giảm để giảm nghĩa vụ tài chính trong lĩnh vực bất động sản.

Bên cạnh những trường hợp không áp dụng, Nghị định 291/2025/NĐ-CP vẫn duy trì chính sách hỗ trợ đối với các đối tượng đặc biệt, nhất là người dân thuộc diện tái định cư. Cụ thể, việc miễn, giảm tiền sử dụng đất trong trường hợp giao đất tái định cư được thực hiện theo quy định tại Nghị định của Chính phủ về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

Ngoài ra, một số trường hợp được xét miễn, giảm đặc biệt bao gồm người phải di dời do Nhà nước thu hồi đất vì lý do an toàn tính mạng hoặc người bị thu hồi đất gắn liền với nhà ở nhưng không đủ điều kiện bồi thường và không có nơi ở khác trong cùng địa bàn cấp xã. Những đối tượng này sẽ được xem xét hỗ trợ theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 18 và khoản 1 Điều 19 của Nghị định 291/2025/NĐ-CP.

Việc ban hành Nghị định 291/2025/NĐ-CP được xem là bước điều chỉnh quan trọng trong quản lý đất đai, giúp làm rõ phạm vi áp dụng chính sách miễn, giảm tiền sử dụng đất. Qua đó, Nhà nước bảo đảm tính công bằng giữa các nhóm đối tượng, ngăn chặn tình trạng trục lợi chính sách, đồng thời khuyến khích sử dụng đất đúng mục đích và hiệu quả.