Bứt phá về tốc độ 5G, Việt Nam tăng 26 bậc trên bảng xếp hạng toàn cầu

Theo ông Lê Văn Tuấn - Cục trưởng Cục Tần số Vô tuyến điện (Bộ Khoa học và Công nghệ), kết quả trên là nhờ cuộc đấu giá tần số thành công vào tháng 3/2024.

Đây là bước quan trọng hỗ trợ mục tiêu phát triển hạ tầng số hiện đại, băng thông siêu rộng, phủ sóng rộng khắp, an toàn và xanh, với kế hoạch phủ sóng 5G đạt 99% vào năm 2030 và tốc độ trung bình 5G đạt 100 Mbps vào năm 2025.

Kết quả đấu giá phân bổ băng tần như sau: Viettel giành băng tần 2,5 - 2,6 GHz, VNPT và MobiFone lần lượt giành các băng tần 3,7 - 3,8 GHz và 3,8 - 3,9 GHz. Các mức giá đấu giá được đánh giá bền vững, vừa thúc đẩy triển khai mạng lưới, vừa tạo kinh nghiệm cho các quốc gia khác trong việc phát triển hạ tầng số.

Để đạt được mạng 5G tốc độ cao và phủ sóng rộng, việc cung cấp cho các nhà khai thác quyền truy cập vào cả băng tần trung bình và băng tần thấp là yếu tố then chốt. Việt Nam đã xây dựng lộ trình phổ tần rõ ràng, sắp xếp lại các hệ thống thông tin vô tuyến, với tổng cộng 660 MHz băng tần trung bình sẵn sàng sử dụng (90 MHz tại 2,3 GHz, 190 MHz tại 2,6 GHz và 380 MHz tại 3,8 GHz).

Quy hoạch băng tần 2,6 GHz đã chuyển từ cấu hình FDD với các khối nhỏ sang TDD với khối lớn 90–100 MHz, đảm bảo sẵn sàng cho 5G. Việc tái cấu trúc băng C yêu cầu di dời trạm VSAT, TVRO sang băng Ku hoặc dùng cáp quang thay thế, đồng thời phát triển các bộ lọc tùy chỉnh giảm nhiễu và bảo vệ chất lượng mạng. Phân chia băng tần theo khối 100 MHz giúp các nhà khai thác triển khai mạng 5G quy mô lớn và chất lượng cao.

Ở băng tần thấp, băng 700 MHz đã được giải phóng sau số hóa truyền hình, mở rộng vùng phủ sóng 4G và 5G, đặc biệt tại nông thôn và các hành lang giao thông quan trọng. Kết hợp 100 MHz băng tần trung và các khối 2x10 MHz ở băng 700 MHz đã nâng cao hiệu năng băng rộng di động Việt Nam đáng kể.

Mặc dù triển khai 5G muộn hơn nhiều quốc gia, Việt Nam đã đạt tiến bộ nhanh chóng chỉ sau một năm. Báo cáo Ookla tháng 8/2025 ghi nhận Viettel nằm trong top ba nhà khai thác thế giới về tốc độ Internet di động, trong khi VNPT đứng thứ hai toàn cầu về tốc độ tải xuống 5G.

Chính sách đấu giá băng tần hợp lý đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy thị trường 5G cạnh tranh. Khi chi phí tần số duy trì dưới 5% doanh thu hàng năm, các nhà khai thác tiếp tục đầu tư mạnh, nâng cao chất lượng dịch vụ. Việt Nam đã điều chỉnh giá khởi điểm đấu giá để chi phí tần số của nhà mạng khoảng 6% hoặc thấp hơn doanh thu hàng năm, tạo điều kiện phát triển mạng 5G nhanh và hiệu quả.

Theo ông Lê Văn Tuấn, chính sách đấu giá băng tần thúc đẩy phát triển thị trường 5G cạnh tranh, thể hiện qua ba khía cạnh. Thứ nhất, Việt Nam đấu giá cả băng tần 2,6 GHz và 3,8 GHz, thúc đẩy cạnh tranh giữa các nhà khai thác. Thứ hai, các nhà khai thác tham gia phải cam kết triển khai trạm gNodeB và eNodeB trong hai năm đầu để đảm bảo phủ sóng và chất lượng. Thứ ba, chuyển nhượng phổ tần bị hạn chế trong 5 năm đầu sau đấu giá, ngăn ngừa đầu cơ và đảm bảo đầu tư thực chất vào mạng lưới.

Ngoài phổ tần đầy đủ, các nhà khai thác phải triển khai số lượng lớn trạm gNodeB để cung cấp dịch vụ 5G tốc độ cao và phủ sóng rộng. Việt Nam cũng đưa ra chính sách khuyến khích tài chính, như thưởng 15% chi phí thiết bị cho nhà khai thác triển khai hơn 20.000 trạm gNodeB trong năm 2025, góp phần thúc đẩy mở rộng mạng 5G và nâng thứ hạng Internet di động của Việt Nam trên thế giới.