Bộ Tư pháp thẩm định dự án Luật Quản lý thuế (thay thế): Động lực thúc đẩy hiện đại hóa và chuyển đổi số công tác quản lý thuế

Trình bày tại cuộc họp, bà Nguyễn Thị Thanh Hằng - Trưởng Ban Chính sách thuế, Cục Thuế, Bộ Tài chính cho biết Luật Quản lý thuế hiện hành, số 38/2019/QH14, đã được Quốc hội khóa XIV thông qua ngày 13/6/2019 và chính thức có hiệu lực từ ngày 01/7/2020.

Luật gồm 17 chương với 152 điều, thay thế cho Luật Quản lý thuế năm 2006 và các luật sửa đổi, bổ sung trước đó. Tuy nhiên, sau hơn 5 năm thực hiện, một số quy định của luật đã bộc lộ những bất cập, chưa theo kịp yêu cầu của thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh mới.

Nhiều quy định pháp luật chuyên ngành có liên quan cũng đã được điều chỉnh, dẫn đến sự thiếu đồng bộ trong hệ thống pháp lý. Đồng thời, xu thế cải cách hệ thống thuế trên thế giới đang tập trung mạnh mẽ vào việc hiện đại hóa toàn diện công tác quản lý thông qua chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ tiên tiến.

Trước bối cảnh đó, việc xây dựng Luật Quản lý thuế (thay thế) là cần thiết và cấp bách nhằm đáp ứng các yêu cầu đổi mới toàn diện. Dự luật được xây dựng với mục tiêu đẩy mạnh hiện đại hóa và chuyển đổi số trong toàn bộ quy trình quản lý thuế.

Cụ thể, luật sẽ tập trung vào ba trụ cột chính: tạo thuận lợi cho người nộp thuế; nâng cao hiệu lực, hiệu quả và trình độ quản lý của cơ quan thuế và thúc đẩy số hóa toàn diện quy trình nghiệp vụ quản lý thuế.

Việc ban hành luật mới cũng nhằm khắc phục những bất cập của pháp luật hiện hành; bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật liên quan; đồng thời cắt giảm thủ tục hành chính, giảm thiểu chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp và người dân.

Một trong những nội dung trọng tâm được xác lập trong dự án luật là tăng cường sự phối hợp và chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan nhà nước, tổ chức và cá nhân với cơ quan thuế. Việc kết nối liên thông giữa các hệ thống thông tin sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý thuế, thúc đẩy thực thi pháp luật thuế một cách toàn diện, minh bạch và hiệu quả hơn.

Theo dự thảo, hồ sơ chính sách của Luật Quản lý thuế (thay thế) được thiết kế với sáu nhóm chính sách chủ yếu.

Cụ thể gồm: đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuế; phân cấp, phân quyền trong công tác quản lý thuế; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, tự động hóa và chuyển đổi số trong quản lý thuế; tăng cường quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh; hoàn thiện cơ chế kiểm tra thuế và kiểm soát giá giao dịch liên kết; đồng thời củng cố tổ chức bộ máy và cơ chế vận hành của hệ thống cơ quan thuế.

Tại phiên họp thẩm định, các thành viên Hội đồng đã đóng góp nhiều ý kiến thiết thực, tập trung vào việc làm rõ mục tiêu, phạm vi của từng nhóm chính sách; yêu cầu bổ sung bảng đánh giá thủ tục hành chính và kết quả tham vấn ý kiến.

Nhiều ý kiến cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường phân cấp, phân quyền trong quản lý thuế để phát huy tính chủ động của các cấp; đồng thời, các thủ tục hành chính cần được thiết kế theo hướng đơn giản, dễ thực hiện nhưng vẫn đảm bảo tính minh bạch, công khai theo đúng định hướng quản lý hiện đại.

Các đề xuất cũng yêu cầu luật phải bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành, nâng cao tính khả thi và hiệu quả thực hiện, đặc biệt trong việc mở rộng ứng dụng công nghệ thông tin, đơn giản hóa quy trình, hồ sơ và thời gian giải quyết thủ tục, cũng như mở rộng thẩm quyền xử lý thủ tục hành chính cho các cấp phù hợp.

Phát biểu kết luận, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú nhấn mạnh, để dự án luật đủ điều kiện trình Chính phủ xem xét, cơ quan chủ trì soạn thảo cần nghiêm túc tiếp thu đầy đủ các ý kiến đóng góp của Hội đồng thẩm định.

Đồng thời, hồ sơ đề xuất chính sách phải được hoàn thiện theo đúng quy định pháp luật, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp lý, giải quyết hiệu quả các vấn đề thực tiễn đặt ra.

Đặc biệt, cần làm rõ nội dung tham vấn ý kiến và chất lượng báo cáo chính sách kèm theo, nhằm đảm bảo cơ sở khoa học và pháp lý vững chắc cho việc xây dựng Luật Quản lý thuế (thay thế), một đạo luật nền tảng cho tiến trình hiện đại hóa và chuyển đổi số trong quản lý tài chính công.