Bản tin tổng hợp

TP.HCM hướng tới làn đường riêng cho xe đạp trong lộ trình hạn chế xe xăng

TP • 11/08/2025 15:28

Nhằm triển khai hiệu quả kế hoạch phân vùng phát thải thấp (LEZ) tại khu vực trung tâm từ năm 2026, TP.HCM được khuyến nghị không chỉ ban hành các chính sách hỗ trợ tài chính mà còn cần đẩy mạnh đầu tư hạ tầng giao thông công cộng, đồng thời phát triển mạnh hệ thống xe đạp công cộng, giảm sự phụ thuộc vào xe máy và ô tô cá nhân.

Theo Đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông do Liên doanh Công ty CP Đô thị bền vững - Viện Khoa học Công nghệ Năng lượng Môi trường xây dựng, TP.HCM dự kiến thí điểm LEZ tại trung tâm và hai khu vực đặc thù là Cần Giờ, Côn Đảo.

Bài học từ các đô thị như London, Antwerp hay Seoul cho thấy việc kết hợp đồng bộ giữa giải pháp hành chính (giới hạn lưu thông xe xăng) và giải pháp kỹ thuật (cải thiện hạ tầng xe đạp, phương tiện công cộng) là chìa khóa thành công.

Từ đó, đơn vị tư vấn đề xuất TP.HCM xây dựng làn đường dành riêng cho xe đạp trên các tuyến phố có vỉa hè rộng từ 3m trở lên; đồng thời mở rộng mạng lưới xe đạp công cộng ra khu làng Đại học Thủ Đức, khu đô thị quận 2 cũ, và dọc các tuyến metro.

TP.HCM sẽ có làn đường dành riêng cho xe đạp | Báo Pháp Luật TP. Hồ Chí Minh — Ảnh minh họa

Lộ trình dự kiến: giai đoạn 2026 - 2030, thành phố phát triển ít nhất 8.000 xe đạp công cộng trong vành đai hạn chế phương tiện cá nhân, tiến tới phủ khắp toàn thành phố. Toàn bộ vốn đầu tư được huy động từ nguồn xã hội hóa, hiện đã thu hút sự quan tâm của nhiều doanh nghiệp.

Dù được kỳ vọng từ hơn một thập kỷ trước, xe đạp công cộng vẫn chưa trở thành phương tiện di chuyển quen thuộc tại TP.HCM. Các dự án thí điểm trước đây từ chương trình Easy Move của Đại học Quốc gia TP.HCM tới mô hình xe đạp công cộng của Công ty Vận tải số Trí Nam đều đối mặt với lượng khách sử dụng thấp, chưa đạt hiệu quả kinh tế.

Nguyên nhân chính được các chuyên gia chỉ ra là hạ tầng chưa phù hợp: đường phố hẹp, lưu lượng xe máy và ô tô cao, vỉa hè xuống cấp hoặc bị chiếm dụng; điều kiện thời tiết nắng nóng và ô nhiễm không khí cũng là rào cản lớn. Trong bối cảnh đó, xe đạp khó cạnh tranh với phương tiện cơ giới nếu không có làn đường riêng.

Các chuyên gia nhận định, để phát triển bền vững hệ thống xe đạp công cộng, TP.HCM cần: Xây dựng làn đường riêng hoặc ưu tiên cho xe đạp; Xử lý triệt để tình trạng lấn chiếm lòng, lề đường và đồng bộ hóa với các tuyến metro, xe buýt, buýt đường sông.

Việc này không chỉ thúc đẩy mục tiêu giảm phát thải mà còn góp phần hình thành văn hóa di chuyển xanh - yếu tố then chốt để TP.HCM tiệm cận chuẩn mực đô thị bền vững quốc tế.