Bộ Tài chính rà soát đánh giá lại mức giảm trừ gia cảnh
Tại văn bản trả lời kiến nghị của cử tri 6 tỉnh, thành phố, Bộ Tài chính cho biết đang tiến hành đánh giá lại mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế thu nhập cá nhân cho phù hợp.
Cụ thể, trả lời cử tri 6 tỉnh, thành phố: Hà Nội, TP.HCM, Bắc Kạn, Đồng Nai, Lạng Sơn, Nghệ An, Bộ Tài chính cho biết đang rà soát, đánh giá tổng thể luật Thuế thu nhập cá nhân, trong đó có nội dung về mức giảm trừ gia cảnh để báo cáo Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung.
Đây là một bước đi hợp lý và kịp thời trong bối cảnh lương cơ sở đã tăng 30% kể từ ngày 1/7/2024, dẫn đến việc tổng thu nhập của cán bộ, công chức tăng theo.
Theo Bộ Tài chính, trong quy định của luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành, cá nhân được trừ các khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp đối với một số ngành nghề phải tham gia bảo hiểm bắt buộc, trừ đi mức giảm trừ gia cảnh, các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo, các khoản phụ cấp, trợ cấp theo quy định... số còn lại mới là thu nhập làm căn cứ tính thuế thu nhập cá nhân.
Theo Báo cáo khảo sát mức sống dân cư năm 2023 của Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) công bố, thu nhập bình quân đầu người/tháng của Việt Nam trong năm 2023 (theo giá hiện hành) là 4,96 triệu đồng và nhóm hộ có thu nhập cao nhất (20% dân số giàu nhất - nhóm 5) có thu nhập bình quân là 10,86 triệu đồng/tháng/người.
Trong đó, mức giảm trừ cho người nộp thuế hiện nay (11 triệu đồng/tháng) là hơn 2,2 lần so với mức thu nhập bình quân đầu người (cao hơn nhiều so với mức phổ biến mà các nước đang áp dụng từ 0,5-1 lần), đồng thời cũng cao hơn mức thu nhập bình quân của nhóm 20% dân số có thu nhập cao nhất. Mức giảm trừ đối với người phụ thuộc cũng gần với mức thu nhập bình quân đầu người hiện nay.
Với mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế hiện nay là 11 triệu đồng/tháng và cho mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng thì người có thu nhập từ tiền lương, tiền công ở mức 17 triệu đồng/tháng (nếu có 1 người phụ thuộc) hay mức 22 triệu đồng/tháng (nếu có 2 người phụ thuộc) sau khi trừ các khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp... cũng chưa phải nộp thuế thu nhập cá nhân.
Được biết, tại khoản 4 Điều 1 luật Thuế thu nhập cá nhân số 26/2012/QH13 có quy định trường hợp chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20% so với thời điểm luật có hiệu lực thi hành hoặc thời điểm điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh gần nhất thì Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh quy định tại khoản này phù hợp với biến động của giá cả để áp dụng cho kỳ tính thuế tiếp theo.
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, CPI của Việt Nam năm 2020 tăng 3,23%; CPI năm 2021 tăng 1,84%; CPI năm 2022 tăng 3,15% và CPI năm 2023 tăng 3,25%. Như vậy, CPI biến động chưa đến 20% kể từ thời điểm điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh gần nhất (năm 2020). Do đó, theo quy định của luật Thuế Thu nhập cá nhân hiện hành thì chưa thể điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.
Vì vậy, Bộ Tài chính cho rằng, thuế thu nhập cá nhân điều tiết thu nhập của cá nhân, việc thực hiện chính sách thuế này có vai trò rất quan trọng để triển khai chính sách phân phối lại. Cùng với các nguồn thu khác, nguồn thu từ thuế thu nhập cá nhân đã tạo nên quỹ ngân sách nhà nước để đáp ứng rất nhiều các nhu cầu chi cho đầu tư phát triển, an ninh quốc phòng, đảm bảo an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo.
Việt Nam đã 2 lần điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế. Lần đầu tiên vào năm 2012, Quốc hội ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân (số 26/2012/QH13), nâng mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế từ 4 triệu đồng lên 9 triệu đồng mỗi tháng.
Lần thứ 2 vào năm 2020, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14, điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh lên 11 triệu đồng/tháng đối với người nộp thuế và 4,4 triệu đồng/tháng đối với mỗi người phụ thuộc.
Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện nay, đặc biệt là mức giảm trừ gia cảnh, đã bộc lộ nhiều bất cập và trở nên lỗi thời so với tình hình thực tế.