Xu hướng rót vốn vào các công ty khởi nghiệp

Bàn về cơ hội khi đón đầu xu hướng đầu tư này, bà Mary Bùi - Tổng giám đốc Vườn ươm Khởi nghiệp Việt, Tổng giám đốc Sàn Gọi vốn Việt Nam, cho rằng, tham gia từ giai đoạn đầu của một startup có thể mang lại lợi nhuận gấp nhiều lần khi dự án đạt được đột phá, mở rộng thị trường hoặc tạo ra sản phẩm có giá trị đặc biệt.

Nhiều cơ hội nhưng cũng không ít rủi ro

Bên cạnh đó, khi nhà đầu tư (NĐT) là người góp những “viên gạch” đầu tiên cho một dự án phát triển sản phẩm mới, dịch vụ mới, điều này có ý nghĩa rất lớn vì nó không chỉ mang lại giá trị cho riêng cá nhân, tổ chức mà còn thúc đẩy những giá trị mới cho cả hệ sinh thái khởi nghiệp và rộng hơn là xã hội. Đó là điểm khác biệt vượt trội so với các kênh đầu tư truyền thống.

Ngoài ra, NĐT còn có cơ hội tiếp cận những xu hướng mới, công nghệ mới và mô hình kinh doanh độc đáo. “NĐT không chỉ cung cấp vốn mà còn chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm, đồng thời có cơ hội học hỏi và phát triển bản thân thông qua quá trình làm việc với doanh nhân trẻ. Đối với nhiều người, điều này là trải nghiệm thú vị, giúp mở rộng tư duy và hiểu biết về thị trường” - bà Mary Bùi chia sẻ.

Đi cùng những cơ hội, bà Mary nhận định rằng, đầu tư vào các công ty khởi nghiệp cũng đi kèm với nhiều rủi ro. Một trong những thách thức lớn nhất là độ non trẻ của các công ty khởi nghiệp. Dù ý tưởng có tiềm năng và đáp ứng nhu cầu thị trường, nhưng vẫn có nhiều startup thiếu kinh nghiệm và chưa từng vượt qua thử thách trên thương trường. Chính vì thế, nguy cơ NĐT mất vốn là khá cao, đặc biệt với những khoản đầu tư vào giai đoạn ban đầu của công ty khởi nghiệp. NĐT cần chuẩn bị tinh thần sẵn sàng “che chở” và sẵn sàng… “hy sinh” cho những ý tưởng mới.

Một rủi ro khác là việc định giá và đánh giá kết quả của mô hình khởi nghiệp hiện tại vẫn dựa nhiều vào “niềm tin” và những đánh giá định tính hơn là định lượng. Không những thế, kết quả của các dự án này phụ thuộc nhiều vào tâm huyết, đạo đức và năng lực của đội ngũ sáng lập.

Đặc thù của việc đầu tư vào dự án khởi nghiệp là tính thanh khoản thấp và thời gian hồi vốn kéo dài. Đặc biệt, một số xu hướng khởi nghiệp mới vẫn chưa có khung pháp lý rõ ràng, tạo ra những rủi ro tiềm ẩn, ảnh hưởng đến quá trình hoạt động cũng như việc huy động vốn của các công ty này.

Đa dạng công cụ hỗ trợ NĐT

Nghị định số 38/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết về đầu tư vào doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo, cho phép mỗi quỹ đầu tư khởi nghiệp có tối đa 30 NĐT góp vốn để hỗ trợ phát triển và mở rộng. Với chính sách này, các NĐT cá nhân có cùng “khẩu vị” trong các lĩnh vực như EdTech, FinTech… có thể hợp tác và đồng hành với một công ty quản lý quỹ để triển khai đầu tư hiệu quả. Chưa kể, thời gian gần đây, nhiều chính sách ưu đãi từ Chính phủ nhằm thu hút các NĐT hướng dòng vốn vào dự án startup cũng là một điều kiện thuận lợi.

Ngoài cơ hội từ chính sách đang dần “cởi mở”, hiện có nhiều công cụ đồng hành cùng các NĐT. Bà Mary Bùi cho biết, một số nền tảng hoặc sàn giao dịch vốn đã hình thành, giúp NĐT cá nhân giảm thiểu rủi ro khi đầu tư vào các dự án startup. Các sàn này đảm nhận vai trò xác thực, kiểm định và đánh giá kỹ lưỡng các mô hình kinh doanh của startup, cung cấp báo cáo xác thực (Verified) cho các dự án đạt yêu cầu. Ở cấp độ thứ hai, các sàn sẽ kiểm định và phân tích chi tiết về startup, đưa ra những kết quả đánh giá định tính, định lượng cụ thể. Ở giai đoạn cuối cùng, qua việc định giá tài sản hữu hình và vô hình cùng với việc lượng hóa giá trị của công ty startup, các sàn giúp NĐT có cái nhìn toàn diện về dự án trước khi quyết định rót vốn.