Thúc đẩy chính sách và đổi mới sáng tạo cho thanh niên Việt Nam
Nhiều chính sách của Chính phủ đã được ban hành để hỗ trợ sinh viên và các viện nghiên cứu phát triển ý tưởng, biến chúng thành những sản phẩm thương mại hóa. Tuy nhiên, hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức.
Năm 2016 đánh dấu cột mốc quan trọng trong việc Chính phủ Việt Nam thể hiện cam kết mạnh mẽ thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp. Thông qua Đề án "Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025", Việt Nam đã chứng kiến sự tham gia mạnh mẽ của các bộ, ban, ngành, địa phương và truyền thông vào phong trào khởi nghiệp.
Chính phủ nhận thức rõ rằng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo bắt đầu từ các trường đại học và cao đẳng, nơi thanh niên có thể phát huy hết khả năng sáng tạo. Chính vì vậy, nhiều chính sách đã được ban hành để hỗ trợ sinh viên và các viện nghiên cứu phát triển ý tưởng, biến chúng thành những sản phẩm thương mại hóa. Đây là một phần trong chiến lược lớn hơn nhằm xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp toàn diện, với sự tham gia của nhà nước, nhà đầu tư, doanh nghiệp và các trường đại học.
Dù đạt được những tiến bộ quan trọng, hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Một trong những trở ngại lớn nhất là thiếu kinh nghiệm thực tiễn trong đào tạo. Các trung tâm nghiên cứu và bảo hộ bản quyền tại các trường đại học chưa phát huy hết vai trò của mình, cơ sở vật chất còn hạn chế, và đội ngũ tư vấn khởi nghiệp vẫn còn thiếu. Hơn nữa, giáo dục khởi nghiệp vẫn là một lĩnh vực mới tại Việt Nam, chưa có chuyên ngành đào tạo chính thức để đáp ứng nhu cầu phát triển.
Vì vậy, để giáo dục khởi nghiệp phát huy hiệu quả, cần có sự cải cách toàn diện trong chương trình giảng dạy tại các trường đại học. Chương trình học phải được thiết kế lại, tích hợp các hoạt động thực tế như dự án và thực tập để sinh viên có cơ hội áp dụng kiến thức vào thực tiễn. Các cơ sở giáo dục cần chủ động kết nối với doanh nghiệp, tạo điều kiện cho sinh viên tham gia các hoạt động ngoại khóa nhằm mở rộng mạng lưới kết nối và tích lũy kinh nghiệm.
Thêm vào đó, việc xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp toàn diện với các trung tâm ươm tạo và quỹ đầu tư mạo hiểm cũng là điều cần thiết. Những trung tâm này không chỉ hỗ trợ về mặt cơ sở vật chất mà còn cung cấp dịch vụ tư vấn, giúp các doanh nghiệp khởi nghiệp vượt qua những giai đoạn khó khăn ban đầu.
(*) Phát biểu tại Hội nghị UNESCO về Đổi mới Sáng tạo và Khởi nghiệp trong Giáo dục
