Gửi bình luận
“Xanh ngọc” là mô hình cấp tiến nhất trong những mô hình quản lý doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc xây dựng mô hình này không hề đơn giản.
Trước nhất, thế giới là nơi mỗi cá nhân thể hiện mình. Có nghĩa, thế giới này không phụ thuộc vào quyền lực theo hệ thống phân cấp, phân quyền. Ở đây, mỗi người được khuyến khích để khám phá và trở về với chính mình. Có nghĩa, chúng ta tìm thấy được tiềm năng thật sự của bản thân để hướng đến sứ mệnh mà bản thân muốn theo đuổi.
Tiếp theo, mỗi cá nhân có quyền thể hiện mình, trong thế giới quan xanh ngọc, cái tôi sẽ được thuần hóa. Sự thuần hóa này được hiểu theo hướng lành mạnh; tức là, khi đã lắng nghe được nội tâm của chính mình, chúng ta dần dần từ bỏ cái tôi của mình, giúp chúng ta tin tưởng vào chính mình và tin vào người khác nhiều hơn.
Thứ ba, hãy để lương tâm dẫn lối chúng ta. Khi nhận ra cái tôi của mình và có thể thuần hóa cái tôi ấy, sẽ không còn bị chi phối bởi những tác nhân bên ngoài. Trong chúng ta luôn có những câu hỏi rất lành mạnh: Giải pháp này có đúng không? Tôi có đang trung thực không? Tôi có đang cống hiến cho xã hội này?…
Thứ tư, tìm kiếm sự trọn vẹn. Khi để lương tâm dẫn lối, khi đã tìm thấy câu trả lời cho những câu hỏi rất lành mạnh kia, chúng ta sẽ nhận ra giá trị thật của cuộc đời này; đó là, tất cả mọi người và mọi thứ trên hành tinh này đều gắn kết chặt chẽ với nhau.
Một: Chúng ta đang theo thói quen phân quyền - giao việc - giám sát. Đây không đơn giản chỉ là khó khăn trong cơ cấu tổ chức nhân sự mà còn là thói quen của từng cá nhân, nhất là người lãnh đạo doanh nghiệp.
Một chủ doanh nghiệp thường muốn có quyền lực - phương tiện để điều hành và giám sát đội ngũ nhân sự của mình, không hề sai, ngay cả cấp quản lý trong đại đa số doanh nghiệp vẫn giữ tư tưởng làm đúng mô tả công việc và chịu đúng trách nhiệm đã thỏa thuận ban đầu.
Đây cũng là thái độ đúng, bởi họ thực hiện cam kết chứ không phải chỉ cố bảo vệ lợi ích cá nhân.
Tuy nhiên, nếu cả cấp lãnh đạo đến quản lý đều giữ thói quen tư duy này, thì việc chuyển đổi sang mô hình xanh ngọc gần như là điều không thể. Bởi trong thế giới quan xanh ngọc, tất cả mọi người đều bình đẳng và có trách nhiệm với công việc, với tổ chức, với xã hội như nhau.
Hai: Không nhiều tổ chức có phương tiện giúp người lao động chuyển hóa cái tôi của mỗi người. Một câu hỏi đơn giản: Tại sao tổ chức lớn như Google lại chi khoản tiền khổng lồ cho nhân viên của họ được tiếp cận và thực hành thiền, chánh niệm? Đơn giản vì phương pháp ấy thật sự đem lại lợi ích cho mỗi người về lâu dài. Và đó là cơ sở để mỗi người thực hành có thể nhìn thấu, hiểu đúng về cái tôi của mình.
Nên muốn xây dựng từ đầu hay muốn chuyển đổi mô hình doanh nghiệp theo hướng xanh ngọc, phải bắt đầu từ mọi cá thể trong tổ chức ấy. Việc nhận diện để chuyển hóa cái tôi của mỗi người là điều không thể thiếu. Khó khăn của chúng ta là không nhìn thấy cái tôi của mình để chuyển hóa và cũng không biết tìm đâu phương pháp để thực hành, khi mà doanh nghiệp không gợi ý, hỗ trợ.
Ba: Làm sao đảm bảo chúng ta đang làm việc bằng lương tâm? Chưa nói đến việc người lao động trong tổ chức làm đúng hay chưa đúng, thành thật hay không thành thật. Kể cả nếu họ làm đúng, cũng phải xét xem họ làm đúng với KPI hay làm đúng với lương tâm, đạo đức nghề nghiệp?
Trong thế giới quan xanh ngọc, không cần áp dụng đến công thức đo lường mức độ mà một nhân sự hoàn thành công việc. Bởi khi không cho cái tôi cá nhân xuất hiện trong công việc, trong tổ chức, bất kỳ người lao động nào cũng làm việc bằng lương tâm thì KPI hay OKR sẽ là vô nghĩa.
Và từ quan điểm vừa nêu, nếu quan sát, chúng ta sẽ thấy rất nhiều doanh nghiệp “tưởng” bỏ KPI đi thì tổ chức của họ là xanh ngọc. Thực tế, họ đi ngược và không tạo ra kết quả gì cả. Bởi không có bảng biểu báo cáo để giám sát KPI, nhưng quản lý và lãnh đạo thường xuyên “thăm hỏi” kết quả từng phần công việc. Thành ra, cấp quản lý lại mất thêm thời gian cho việc giám sát này, chỉ để tự mình tin doanh nghiệp của mình xanh ngọc.
Muốn đạt đến mô hình xanh ngọc, hãy bắt đầu ở lãnh đạo tập thể đó. Họ phải là người nhận biết được cái tôi của bản thân và sẵn sàng bỏ cái tôi ấy xuống vì mục đích lớn.
Một nhà lãnh đạo nếu xem lợi nhuận là trên hết thì nên bám sát mô hình kinh doanh kim tự tháp. Từ cấp lãnh đạo, giá trị niềm tin được xây dựng thì không lý do gì những nhân sự khác không có niềm tin vào chính bản thân mình, vào đồng nghiệp của mình và vào con đường đi cùng nhau. Vấn đề niềm tin giữa con người với con người, cùng lắng nghe tiếng nói nội tâm để xem giá trị đạo đức là trên hết là vấn đề then chốt trong quá trình xây dựng mô hình xanh ngọc.
Mô hình xanh ngọc sẽ tạo nên một hệ sinh thái riêng, rộng lớn. Trong đó có những cá thể mang giá trị riêng và những cá thể ấy bổ trợ, tương hỗ cho nhau. Như thế, tự nhiên hệ sinh thái này sẽ vững bền và ngày càng phát triển.
Rõ ràng, hệ thống thứ bậc không giải quyết được sự phức tạp. Nếu mỗi cá thể trong cùng một tổ chức có cùng niềm tin, cùng đặt giá trị đạo đức lên trên hết, thì mô hình xanh ngọc tự nhiên sẽ thành hình.
