TP.HCM sẵn sàng cho kỷ nguyên vươn mình

1. Sau 326 năm, người Sài Gòn mừng quê hương lần đầu tiên đã có tuyến đường sắt đô thị hiện đại với 17 tuyến xe buýt xanh liên thông cùng hàng chục cầu vượt thuận tiện cho hành khách, không chỉ làm cho mạng lưới giao thông công cộng thông thoáng mà còn mở ra không gian phát triển đô thị dọc theo tuyến Metro theo mô hình TOD (Transit Oriented Development) - mô hình phát triển đô thị lấy giao thông công cộng làm trung tâm) để tạo ra hàng vạn căn hộ, mang lại nguồn thu hàng tỷ USD cho ngân sách Thành phố, trước mắt là giải quyết nơi an cư cho khoảng 50.000 căn nhà ven kênh rạch phải di dời để chỉnh trang đô thị.

Từ những bài học kinh nghiệm trong quá trình đầu tư, xây dựng tuyến Metro số 1, lãnh đạo TP.HCM tiếp tục chuẩn bị nhân lực chất lượng cao để “nội địa hóa” từ xây dựng đường ray, nhà ga đến nhà điều hành tuyến Metro số 2 Bến Thành - Tham Lương hơn 11km. Trong năm 2024, nhờ có Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội Về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM mà TP.HCM khơi thông tốt các nguồn lực, tháo gỡ một số điểm nghẽn, cùng với cộng đồng doanh nghiệp vượt qua khó khăn, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện đời sống nhân dân, các nhiệm vụ chủ yếu đề ra đã cơ bản hoàn thành. Trong đó tăng trưởng GRDP cả năm đạt 7,17%.

2. Ngoài tuyến Metro số 1, TP.HCM thực hiện quyết sách sắp xếp, kiện toàn bộ máy Nhà nước, các tổ chức xã hội và tổ chức Đảng theo tinh thần tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả? (Sau đây xin gọi tắt là “tinh gọn bộ máy Nhà nước”).

Cùng cả nước, đi đâu, ngồi đâu, từ công chức đến dân thường ở Sài Gòn, ai ai cũng bàn đến chuyện “tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả” mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh khi tổ chức lại bộ máy Nhà nước với đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực ngang tầm nhiệm vụ, biên chế hợp lý, chuẩn hóa chức danh trong cuộc “đại cách mạng” này. Như vậy, điều kiện đủ cho sự thành công của cuộc cách mạng hiện nay là cải thiện được chất lượng của công chức thể hiện qua năng lực, đạo đức phải phù hợp với vị trí việc làm, phải đúng tinh thần việc tìm người, một người làm cùng lúc nhiều việc, từ đó giảm chi ngân sách gần 70% xuống còn 40% để có vốn phát triển đất nước.

Đã cách mạng theo nghĩa tốt, trước hết phải đổi mới tư duy và thống nhất nhận thức. Trong cuộc cách mạng lần này, chắc nhiều người không thể quên một vài năm trước Đại hội VI của Đảng (tháng 12/1986), ai cũng hào hứng với cụm từ ấy, tức có chuyển được nhận thức từ “chủ nghĩa tập trung, quan liêu, bao cấp” sang tư duy “kinh tế thị trường” thì đất nước mới phát triển. Khi tháo gỡ được “điểm nghẽn” do bao cấp - bao cấp cả tư tưởng - làm cho nền kinh tế và xã hội rơi vào khủng hoảng, đất nước ta đã phát triển vượt bậc. Bây giờ đã là thời cơ để bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của đất nước - phải đổi mới tư duy lần nữa, phải làm cuộc cách mạng lần nữa. Cuộc cách mạng lần này cam go hơn cuộc cách mạng “đổi mới”, bởi không phải cán bộ, công chức nào cũng sẵn sàng hy sinh quyền lợi, chức tước vì nghĩa lớn, đồng thời nền công quyền “được bao cấp” quá dài trong cơ chế quan liêu đã ăn sâu vào bao lớp người, không dễ từ bỏ ngay. Nhưng không thể để bộ máy Nhà nước quá cồng kềnh, kém hiệu quả tồn tại thêm được nữa, không thể cứ càng bàn giảm biên chế càng do dự, lại không thể bàn lùi, mà phải tinh gọn ngay, ngay và luôn nhưng thận trọng về chất lượng công chức, viên chức, thận trọng về tổ chức bộ máy công quyền từ trung ương đến địa phương sao cho không thừa không thiếu.

Dịp này bao người lại nhớ ngày 25/5/1987, Báo Nhân Dân bắt đầu đăng loạt bài Những việc cần làm ngay của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh. Loạt bài Những việc cần làm ngay đã khơi dậy và dẫn dắt phong trào đấu tranh chống tiêu cực, quan liêu, lãng phí trên cả nước, trong đó báo chí là lực lượng tham gia tích cực nhất.

Nhưng rồi phong trào ấy đã thoái trào, mãi đến khi đồng chí Nguyễn Phú Trọng làm Tổng Bí thư, nó mới được thực thi quyết liệt ở lĩnh vực chống tham nhũng, đã đạt được một số kết quả quan trọng. Bởi vậy, lại một lần nữa, ngay bây giờ phải làm ngay một việc không thể trì hoãn hay kéo dài lê thê là tinh gọn bộ máy Nhà nước.

Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, hiện nay, trong ba điểm nghẽn lớn nhất kìm hãm sự phát triển đất nước là thể chế, hạ tầng và nhân lực thì thể chế là điểm nghẽn của điểm nghẽn. Thể chế là hệ thống các thiết chế (Đảng, Nhà nước, các tổ chức xã hội...) và những quy tắc, luật pháp điều chỉnh hoạt động của những thiết chế ấy.

Để tháo điểm nghẽn của điểm nghẽn, Bộ Chính trị đưa ra chủ trương từ trước đến nay chưa từng có, là tinh giản bộ máy Nhà nước từ trung ương đến địa phương phải xong trong khoảng bốn tháng và phải cơ bản hoàn thành vào cuối tháng 2/2025.

3. Thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khoá XII ngày 25/10/2017 về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, TP.HCM đã sớm có đề án sáp nhập 80 phường còn 41 phường nằm trong số 120 đơn vị hành chính cấp xã thuộc diện phải sắp xếp. Lãnh đạo Thành phố đã rất thận trọng và quyết tâm thực hiện đề án này nên ngày 1/1 vừa qua, 41 phường (mới) đã chính thức hoạt động suôn sẻ. Khi sắp xếp xong, TP.HCM sẽ giảm từ 322 phường, xã, thị trấn xuống còn 273 giảm 49 đơn vị.

Để hạn chế thấp nhất sự xáo trộn về hành chính, lãnh đạo TP.HCM đã chỉ đạo các địa phương chỉ hướng dẫn người dân thay đổi giấy tờ khi có nhu cầu phát sinh, phải thừa nhận tính hợp pháp của các loại giấy tờ trước đó.

Sau khi sắp xếp, tinh gọn bộ máy, TP.HCM giảm 8 sở và 5 cơ quan hành chính thuộc UBND Thành phố. Các sở giải tán và sáp nhập theo ngành dọc ở Trung ương, các ban trực thuộc sở hay Thành phố cũng kết thúc hoạt động hoặc sáp nhập. Các cơ quan chuyên môn, cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND Thành phố giảm từ 21 xuống còn 15 (gần 30%), 8 cơ quan hành chính còn 2; 35 đơn vị sự nghiệp còn 32 đơn vị. Tất cả giảm 129 đầu mối các cấp.

Về tổ chức Đảng, sau sắp xếp, số lượng các cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc Thành ủy TP.HCM từ 6 còn 5, các đảng bộ trực thuộc Thành ủy từ 51 còn 27 (giảm gần 50%, gồm 22 đảng bộ quận, huyện, thành phố Thủ Đức và 5 Đảng bộ cấp trên cơ sở); kết thúc hoạt động 11 đảng đoàn và ba ban cán sự đảng.

Tất cả cán bộ, công chức dôi dư, ngoài chính sách của trung ương, TP.HCM có chính sách hỗ trợ tài chính riêng để họ tạm yên tâm rời công sở. Chẳng hạn 1.022 cán bộ, công chức phường dôi dư trong đợt sáp nhập vừa rồi, TP.HCM trợ cấp thêm 1,5 tháng lương cho mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi, 5 tháng lương cho 20 năm đầu công tác và từ năm thứ 21 trở đi, mỗi năm được cấp thêm nửa tháng lương.

4. Để bước vào kỷ nguyên đất nước vươn mình trở thành quốc gia phát triển, có thu nhập cao vào năm 2045, và để tinh gọn bộ máy Nhà nước, tạo cơ hội nâng cao năng suất công việc, TP.HCM đang quyết tâm đưa khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành nền tảng cốt lõi cho sự phát triển, thể hiện khát vọng giữ vững vị thế “đầu tàu” cả nước về kinh tế.

Cuối năm 2024, TP.HCM đã hoàn thành nhiều công trình trọng điểm như cầu Phước Long, hầm chui nút giao Nguyễn Văn Linh - Nguyễn Hữu Thọ, đường song hành quốc lộ 50, đường Tân Kỳ - Tân Quý, tuyến đường huyết mạch ở khu vực Tây Nam kết nối với sân bay Tân Sơn Nhất… cùng đường Vành đai 3 sắp hoàn thiện. Cũng trong năm 2024, TP.HCM thành lập Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo, là nơi hội tụ công việc trọng điểm trong các lĩnh vực chiến lược như trí tuệ nhân tạo (AI), công nghiệp văn hóa, phát triển bền vững, y tế và chăm sóc sức khỏe người dân. Về công nghệ, TP.HCM đang trở thành trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) lớn nhất cả nước với sự hiện diện của nhiều doanh nghiệp công nghệ hàng đầu thế giới. TP.HCM cũng là địa phương có tỷ lệ doanh nghiệp công nghệ số trên 1.000 dân cao nhất cả nước với tỷ lệ đạt 3,1 chiếm khoảng 30% tổng doanh thu ngành công nghệ thông tin của cả nước, trong đó có sự đóng góp quan trọng từ các công ty công nghệ hàng đầu trong và ngoài nước; những khu công nghệ cao đã trở thành điểm đến cho các tập đoàn đa quốc gia, tạo động lực phát triển công nghiệp công nghệ cao… Vì thế, ngoài thực hiện chủ đề “Tinh gọn bộ máy Nhà nước”, năm 2025, TP.HCM sẽ bứt phá tăng trưởng GRDP, phấn đấu cùng cả nước những năm tiếp theo GDP đạt hai con số…