TP.HCM: Đề xuất 28 cơ chế đột phá để hoàn thành 183km metro

Được biết, Đề án metro có mục tiêu xây dựng lộ trình, kế hoạch, hình thức đầu tư, phương án huy động nguồn vốn và các cơ chế, chính sách đặc thù để đầu tư xây dựng đồng bộ, đồng loạt hệ thống metro tại TP.HCM.

UBND TP.HCM xác định, đường sắt đô thị là trục "xương sống" của hệ thống hạ tầng giao thông vận tải của thành phố.

Vì vậy, theo đề án, đến năm 2035, TP.HCM sẽ hoàn thành 6 tuyến đường sắt với chiều dài khoảng 183km đường sắt đô thị (loại hình vận tải hành khách khối lượng lớn, tần suất cao).

Các tuyến này gồm phần nối dài metro số 1 lên 40,8km và các tuyến metro số 2, 3, 4, 5, 6. Đến năm 2045, TP.HCM dự kiến xây dựng thêm khoảng 168,36km để hoàn thiện 7 tuyến, nâng tổng chiều dài metro lên khoảng 351,08km.

Đến năm 2060, xây dựng hoàn thành các tuyến đường sắt đô thị số 8, 9, 10, nâng tổng chiều dài đường sắt đô thị lên khoảng 510km.

UBND TP.HCM cho biết, để đẩy nhanh thủ tục chuẩn bị đầu tư, thực hiện đầu tư phát triển mạng lưới đường sắt đô thị, cần phải xây dựng và trình cấp thẩm quyền cho phép áp dụng một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội mang tính đột phá.

Qua trao đổi với các cơ quan chuyên môn của Bộ Giao thông vận tải và TP. Hà Nội, Tổ công tác xây dựng đề án metro TP.HCM đã hoàn thiện 6 nhóm cơ chế chính sách với 28 cơ chế. Trong đó có 17 cơ chế, chính sách thuộc thẩm quyền ban hành của Quốc hội. 11 cơ chế, chính sách thuộc thẩm quyền ban hành của Chính phủ.

Theo đó, 6 nhóm cơ chế chính sách gồm nhóm về quy hoạch; thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; huy động nguồn vốn; trình tự, thủ tục, thẩm quyền đầu tư xây dựng và triển khai dự án; quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật, công nghệ; tổ chức quản lý, khai thác.

Bên cạnh việc hoàn thành 183km metro, đề án còn có nhiều chính sách vượt trội, mang tính đột phá chưa từng có. Cụ thể, đề án án đề xuất cho phép Thành phố căn cứ vào quy hoạch đã được cấp thẩm quyền phê duyệt làm cơ sở để HĐNĐ TP.HCM quyết định chủ trương đầu tư các dự án metro.

Trong đó, UBND TP.HCM sẽ quyết định đầu tư dự án metro và quyết định đầu tư dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Trình tự, thủ tục, quyết định chủ trương đầu tư thực hiện tương tự như dự án công thuộc nhóm A.

Với nhóm cơ chế huy động vốn (thuộc thẩm quyền ban hành của Quốc hội), TP.HCM đề xuất được thu và sử dụng 100% nguồn thu từ khai thác quỹ đất quanh nhà ga và các khu vực TOD khác để tái đầu tư xây dựng metro, hạ tầng kết nối.

Bên cạnh đó, Thành phố còn đề xuất được vay thông qua phát hành trái phiếu địa phương và được quyền quyết định chính sách hấp dẫn về lãi suất cho trái phiếu.

Ngoài ra, Thành phố còn được vay từ các tổ chức tài chính trong nước, từ nguồn vay nước ngoài của Chính phủ vay về cho Thành phố vay lại và các hình thức huy động vốn hợp pháp khác.

Theo đó, tổng mức dư nợ vay không vượt quá 120% số thu ngân sách TP.HCM được hưởng theo phân cấp. Trường hợp vượt quá 120% thì trình Quốc hội xem xét, điều chỉnh tăng mức dư nợ vay phù hợp theo thực tế...

Đối với nhóm cơ chế về tổ chức quản lý, khai thác (thuộc thẩm quyền ban hành của Chính phủ), tại cơ chế 28, TP.HCM đề xuất được phép thành lập Tổng công ty Đường sắt đô thị.

Doanh nghiệp có chức năng huy động vốn, quản lý đầu tư xây dựng và kinh doanh đa ngành. Đồng thời, được sử dụng nguồn vốn đầu tư công để đầu tư phát triển hệ thống metro đến khi chủ động được nguồn vốn.