TP.HCM cần cơ chế đặc thù đủ mạnh để hút nhà đầu tư chiến lược

Sáng 8/12, Quốc hội tiến hành thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM.

Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) cho rằng TP.HCM từ lâu đã là trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước, luôn đóng vai trò tiên phong trong đổi mới, sáng tạo và thử nghiệm các mô hình quản lý mới. Sau khi sáp nhập thêm Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, quy mô, tiềm lực và vị thế của TP.HCM càng được nâng lên, đòi hỏi một khuôn khổ thể chế tương xứng.

Theo đại biểu, với một chỉnh thể phát triển đặc biệt lớn như vậy, TP.HCM không thể tiếp tục vận hành trong cùng một khuôn khổ thể chế như các địa phương khác, mà cần một khung pháp luật khác biệt, rộng mở hơn, tạo “khoảng trời” để thành phố chủ động sáng tạo và phát triển có kiểm soát. Đây chính là mục tiêu cốt lõi mà việc sửa đổi Nghị quyết 98 cần đạt được.

Đại biểu Hoàng Văn Cường cơ bản ủng hộ các chính sách về phát triển mô hình đô thị gắn với giao thông công cộng (TOD), quy hoạch và quản lý đô thị, thu hút nhà đầu tư chiến lược, cũng như đề xuất thành lập khu thương mại tự do. Tuy nhiên, ông cho rằng các cơ chế này vẫn còn khiêm tốn, chưa đủ mạnh để tạo đột phá tương xứng với tiềm năng và vai trò của TP.HCM.

Từ thực tiễn đó, đại biểu đề nghị rà soát, loại bỏ những quy định mang tính “điều kiện hóa” trong dự thảo, đặc biệt là các nội dung vẫn gắn với cụm từ “theo quy định của pháp luật hiện hành”. Theo ông, những điều khoản như vậy làm suy giảm tinh thần đặc thù và khiến việc ban hành Nghị quyết không đạt được mục tiêu tạo khác biệt.

Một nội dung quan trọng khác được đại biểu Hoàng Văn Cường nhấn mạnh là cách thiết kế danh mục dự án và tiêu chí nhà đầu tư chiến lược. Theo ông, việc liệt kê chi tiết từng loại dự án và lĩnh vực ưu đãi sẽ khiến cơ chế nhanh chóng lạc hậu, thiếu tính linh hoạt khi xuất hiện các nhu cầu đầu tư mới. Thay vào đó, Nghị quyết nên xây dựng các nguyên tắc chung và tiêu chí khung, trên cơ sở đó giao HĐND TP.HCM quyền quyết định cụ thể.

Cùng chia sẻ quan điểm này, đại biểu Trần Khánh Thu (Đoàn Hưng Yên) cho rằng, TP.HCM dù là đơn vị hành chính cấp tỉnh nhưng có quy mô dân số và kinh tế đặc biệt lớn, hiện đóng góp hơn 23% GDP và gần 1/3 tổng thu ngân sách quốc gia. Với vai trò đó, thành phố cần một cơ chế đủ mạnh để quản lý linh hoạt, hiệu quả và dẫn dắt tăng trưởng.

Theo đại biểu, việc Quốc hội xem xét ban hành Nghị quyết sửa đổi với các cơ chế chưa từng có tiền lệ cho TP.HCM không chỉ là câu chuyện của riêng địa phương này, mà là sự đầu tư chiến lược cho tăng trưởng chung của đất nước. Nghị quyết cần tạo ra một “phòng thí nghiệm chính sách”, nơi các mô hình phát triển mới được thử nghiệm trước khi nhân rộng.

Đại biểu Trần Khánh Thu đặc biệt lưu ý đến các nhóm dự án có tính chất công - tư đan xen, quy mô lớn như y tế chuyên sâu, thể thao, công viên văn hóa, cải tạo nhà trên kênh rạch, hạ tầng xanh và năng lượng sạch. Đây là những lĩnh vực chỉ có thể thu hút được nhà đầu tư chiến lược nếu đi kèm các cơ chế đủ hấp dẫn, minh bạch và ổn định.

Các đại biểu cho rằng, sửa đổi Nghị quyết 98 cần tập trung vào mục tiêu then chốt là tạo môi trường đầu tư thông thoáng, linh hoạt nhưng có kiểm soát, đồng thời xử lý hiệu quả các vấn đề về quản lý và sử dụng đất đai. Một khi cơ chế đặc thù được thiết kế thực sự mạnh mẽ và triển khai quyết liệt, TP.HCM sẽ có điều kiện phát huy tối đa vai trò đầu tàu, đóng góp lớn hơn cho tăng trưởng và phát triển bền vững của nền kinh tế quốc gia.