Quốc hội bàn cơ chế vượt trội cho TP.HCM và Đà Nẵng bứt phá

Tại hội trường, các đại biểu tập trung cho ý kiến đối với ba dự thảo nghị quyết gồm: Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù để triển khai các dự án lớn trên địa bàn Thủ đô Hà Nội; Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM và Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 136/2024/QH15 về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Đà Nẵng.

Phát biểu thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Lan (Đoàn Hà Nội) bày tỏ sự ủng hộ cao đối với việc ban hành Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù cho các dự án lớn tại Thủ đô, coi đây là yêu cầu khách quan và phù hợp bối cảnh thực tiễn, nhằm tháo gỡ những vướng mắc kéo dài nhiều năm.

Theo đại biểu, Hà Nội đang phải đồng thời giải quyết hàng loạt nhiệm vụ nặng nề như phát triển hạ tầng, giảm ùn tắc, chống ngập, xử lý ô nhiễm môi trường, chỉnh trang và tái thiết đô thị, trong khi quỹ đất ngày càng hạn hẹp, mật độ dân cư cao. Nhiều dự án quan trọng chưa đạt tiến độ do vướng thủ tục đầu tư, quy hoạch chồng chéo, công tác giải phóng mặt bằng phức tạp và cơ chế huy động nguồn lực còn hạn chế. Nếu tiếp tục áp dụng hoàn toàn các cơ chế thông thường, rất khó tạo được chuyển biến rõ rệt.

Đại biểu đánh giá cao dự thảo Nghị quyết đã mạnh dạn phân cấp, phân quyền cho chính quyền Thủ đô theo hướng rút ngắn quy trình, tăng tính chủ động và trách nhiệm trong tổ chức thực hiện, song vẫn bảo đảm tuân thủ Hiến pháp, pháp luật và sự giám sát của Quốc hội, Chính phủ. Các quy định tập trung xử lý đúng những điểm nghẽn cốt lõi về quy hoạch, thủ tục đầu tư, thu hồi đất, tái thiết đô thị, đồng thời đề cao yêu cầu công khai, minh bạch và bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người dân.

Đối với dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 98/2023/QH15, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) cho rằng, với vai trò đầu tàu kinh tế và quy mô ngày càng mở rộng, TP.HCM cần một khuôn khổ thể chế khác biệt và rộng mở hơn so với các địa phương khác.

Theo đại biểu, TP.HCM không thể khoác “chiếc áo thể chế” chung như phần lớn các địa phương, mà cần một không gian pháp lý đủ linh hoạt để phát huy tối đa tiềm năng sáng tạo, song vẫn nằm trong giới hạn kiểm soát. Đây chính là mục tiêu cốt lõi mà Nghị quyết sửa đổi cần hướng tới.

Đại biểu cơ bản tán thành với các cơ chế, chính sách liên quan đến phát triển mô hình đô thị TOD, quản lý và quy hoạch đô thị, thu hút nhà đầu tư chiến lược, đề xuất thành lập khu thương mại tự do. Đồng thời, kiến nghị bổ sung quy định cho phép Hội đồng nhân dân TP.HCM ban hành nghị quyết trong trường hợp cần các cơ chế đặc thù khác với quy định hiện hành, báo cáo Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

Góp ý đối với dự thảo Nghị quyết liên quan TP.Đà Nẵng, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn TP.HCM) nhận định, sau sáp nhập, Đà Nẵng trở thành đô thị trực thuộc Trung ương có diện tích lớn nhất cả nước, đặt ra yêu cầu cao về phát triển hạ tầng và kết nối liên vùng theo trục Đông - Tây và Bắc - Nam.

Đại biểu ủng hộ việc cho phép Đà Nẵng quyết định các chỉ tiêu quy hoạch - kỹ thuật khác với quy chuẩn quốc gia tại khu vực TOD; phát triển đa chức năng trên đất nhà ga; đồng thời giữ lại 100% nguồn thu từ TOD để tái đầu tư cho đường sắt đô thị. Đây là cơ chế phù hợp với thông lệ quốc tế, tạo nền tảng hình thành các cực tăng trưởng mới. Tuy nhiên, đại biểu lưu ý cần gắn với yêu cầu bảo đảm hạ tầng kỹ thuật - xã hội đồng bộ, kiểm soát mật độ dân cư, tránh phát triển nóng.

Các đại biểu thống nhất cho rằng, việc thông qua các nghị quyết nói trên sẽ góp phần hình thành khuôn khổ thể chế vượt trội cho TP.HCM và TP.Đà Nẵng, qua đó khai thông nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng và đóng góp mạnh mẽ hơn cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.