Thủ tướng chỉ đạo giải pháp thúc đẩy phát triển vận tải đường thủy và logistics

Công điện được gửi tới Bộ trưởng các bộ: Xây dựng, Tài chính, Công Thương, Nông nghiệp và Môi trường, Tư pháp, Khoa học và Công nghệ, Quốc phòng, Công an; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước và Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, Việt Nam có hệ thống sông ngòi dày đặc, với khoảng 42.000km chiều dài có thể khai thác vận tải, cùng đường bờ biển dài hơn 3.260km và nhiều cửa sông, vịnh tự nhiên. Đây là điều kiện thuận lợi để phát triển vận tải thủy nội địa và ven biển - một phương thức vận chuyển có chi phí thấp, thân thiện môi trường, có khả năng chuyên chở khối lượng lớn, giúp giảm áp lực lên đường bộ và đường sắt.

Dù đã có những bước phát triển tích cực, vận tải thủy vẫn chưa được đầu tư tương xứng. Hạ tầng còn nhiều bất cập, đội tàu thiếu đồng bộ, công tác quản lý và kết nối liên phương thức còn hạn chế.

Trước thực trạng này, Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng khẩn trương rà soát và sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật ngành hàng hải và đường thủy, khuyến khích xã hội hóa đầu tư. Đồng thời, cập nhật quy hoạch kết cấu hạ tầng đường thủy và cảng biển bảo đảm liên thông với các phương thức vận tải khác, ưu tiên đầu tư tại các vùng kinh tế trọng điểm như Bắc bộ, Đông Nam bộ và Đồng bằng sông Cửu Long.

Bộ Xây dựng cũng được giao phối hợp xây dựng danh mục ưu tiên đầu tư cảng, bến cảng nội địa và biển tại các tuyến sông lớn như sông Hồng, sông Sài Gòn, sông Tiền, sông Hậu, Cái Mép - Thị Vải… theo hướng kêu gọi xã hội hóa hoặc bố trí vốn đầu tư công, hoàn thành trong tháng 9/2025.

Bộ Tài chính chủ trì bố trí nguồn vốn trung hạn giai đoạn 2026-2030 cho các dự án hạ tầng đường thủy, đồng thời nghiên cứu cơ chế thu hút đầu tư tư nhân, ưu đãi thuế, hỗ trợ tín dụng cho doanh nghiệp vận tải thủy.

Bộ Quốc phòng và Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn được giao nghiên cứu đầu tư một số cảng thủy nội địa trọng điểm. Bộ Công an chỉ đạo công an địa phương phối hợp bảo đảm an ninh trật tự khi triển khai các tuyến vận tải đường thủy.

Bộ Công Thương được giao xây dựng chính sách khuyến khích doanh nghiệp xuất nhập khẩu sử dụng vận tải thủy để giảm chi phí logistics. Bộ Nông nghiệp và Môi trường được yêu cầu đơn giản hóa thủ tục giao đất, cho thuê đất, và đánh giá tác động môi trường đối với các dự án phát triển hạ tầng cảng bến, nạo vét luồng lạch, đặc biệt tại các khu vực ngoài đê ở phía Bắc.

Thủ tướng cũng yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố cập nhật quy hoạch sử dụng đất, bố trí quỹ đất cho cảng bến nội địa, tích hợp quy hoạch trung tâm logistics, kho bãi, trung tâm phân phối hàng hóa gắn với vận tải thủy; hoàn thành trong tháng 9/2025.

Đồng thời, các địa phương cần đề xuất danh mục dự án hạ tầng trọng điểm, siết chặt quản lý vi phạm hành lang luồng tuyến, đảm bảo lưu thông thông suốt và an toàn.

Thủ tướng giao Phó thủ tướng Trần Hồng Hà trực tiếp chỉ đạo triển khai các nội dung công điện; giao Văn phòng Chính phủ chủ trì phối hợp với Bộ Xây dựng đôn đốc thực hiện, báo cáo kết quả theo quý về Thủ tướng. Đây là bước đi quan trọng nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng vận tải thủy, giảm chi phí logistics, thúc đẩy phát triển kinh tế vùng và cả nước, góp phần thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.