Mối họa từ nền kinh tế Pháp

Như vậy, Pháp đã bị hạ bậc tín nhiệm nợ quốc gia lần thứ hai trong năm nay khi đầu tuần qua, Moody’s đã tước đi hạng mức AAA của nước này, giảm xuống còn AA1 với triển vọng tiêu cực. Lý do là Pháp đang đối mặt với quá nhiều thách thức kinh tế mang tính cơ cấu, trong đó có việc Pháp đang dần mất đi tính cạnh tranh cùng với sự cứng nhắc cố hữu của các thị trường lao động, hàng hóa và dịch vụ.

“Mặc dù thị trường trái phiếu nước này vẫn còn ổn định với lợi suất trái phiếu 10 năm vẫn không mấy thay đổi vào sáng ngày 20.11 (sau khi bị Moody’s hạ bậc), nhưng trái phiếu của Pháp đang bị đánh giá cao hơn so với các chỉ số vĩ mô đang đi xuống”, Nicholas Spiro, Giám đốc Điều hành Spiro Sovereign Strategy, nhận xét.

Quả bom hẹn giờ

Số liệu mới nhất cho thấy GDP của Pháp đã tăng cao hơn mức dự kiến 0,2% trong quý III/2012, xóa bỏ mối lo ngại rằng nền kinh tế nước này sẽ bị suy thoái vào cuối năm nay. Nhưng các chuyên gia kinh tế tại Citigroup và Credit Suisse đã khuyến cáo việc thiếu tính cạnh tranh và tăng trưởng yếu ớt tại Pháp có thể sẽ đe dọa quá trình phục hồi kinh tế của nước này.

“Đó là lý do chúng tôi vẫn giữ quan điểm rằng GDP của Pháp sẽ tăng trưởng âm 0,2% trong năm 2013. Với tình hình này, chúng tôi cho rằng mục tiêu giảm thâm hụt ngân sách xuống còn 3% GDP có thể sẽ không đạt được”, chuyên gia kinh tế Guillaume Menuet của Citigroup viết trong một báo cáo.

Mối lo ngại về nền kinh tế Pháp đã được đẩy cao vào giữa tháng 11 sau khi tờ The Economist gọi nước này là một “quả bom hẹn giờ nằm ở trung tâm của khu vực đồng euro”. Nguyên do là nền kinh tế đã đối mặt với quá nhiều vấn đề nội tại: tỉ lệ thất nghiệp cao (hiện ở mức 10,8%), thiếu tính cạnh tranh, ngành công nghiệp đang kiệt quệ và chi tiêu công cao (nợ công hiện đã ở hơn mức 90% GDP).

Có còn là nơi trú ẩn an toàn?

Mặc cho có quá nhiều điều không chắc chắn, nhưng trái phiếu chính phủ Pháp vẫn được xem là nơi trú ẩn an toàn. Hôm 15.11, Pháp đã bán được 8,8 tỉ euro trái phiếu với mức lợi suất thấp kỷ lục. Trong đó, trái phiếu thời hạn 2 năm được bán ở mức thấp 0,1%, giảm từ 0,19% tại buổi đấu giá ngày 18.10. Trái phiếu 5 năm cũng được bán với mức lợi suất thấp kỷ lục từ trước đến nay.

“Lợi suất trái phiếu Pháp là một trong những điều bất thường trên thị trường nợ châu Âu. Điều này xuất phát từ những đặc điểm riêng của thị trường trái phiếu Pháp: có đủ sự dày dạn, có đủ tính thanh khoản và tương đối an toàn để là nơi ẩn náu thứ hai sau trái phiếu Đức”, Nicholas Spiro, Giám đốc Điều hành Spiro Sovereign Strategy, nói.

Trong khi đó, theo Moody’s, việc trái phiếu Pháp vẫn được đánh giá cao sau khi bị hạ bậc tín nhiệm là vì Pháp là nền kinh tế lớn và đa dạng hóa. Hơn nữa, việc Chính phủ Pháp mới đây cam kết sẽ tiến hành những cải cách kinh tế lớn cũng đã làm giảm nhẹ một số rủi ro mà nền kinh tế này đang đối mặt.

Trái phiếu Pháp có giá trong mắt nhà đầu tư còn đến từ một lý do khác. Đó là việc Ngân hàng Trung ương Thụy sĩ cho biết đang mua các trái phiếu an toàn như của Pháp, Đức và Hà Lan nhằm làm suy yếu đồng franc Thụy Sĩ so với đồng euro.

Tuy vậy, ông Spiro cho rằng sự ưa chuộng đối với trái phiếu chính phủ Pháp sẽ không kéo dài khi thách thức kinh tế của nước này đang ngày càng tăng. Trong khi đó, theo đánh giá của Moody’s, những cải cách của Chính phủ Pháp vẫn chưa đủ lực để đưa nền kinh tế khởi sắc.

Dietmar Hornung, chuyên gia cấp cao về tín dụng tại Moody’s, cho biết việc Pháp tiếp tục bị đánh giá có triển vọng tiêu cực đồng nghĩa với việc nước này có thể sẽ tiếp tục bị hạ bậc trong vòng 12-18 tháng tới. Ông nhấn mạnh khả năng này là rất cao nếu kinh tế Pháp vẫn đi xuống và gặp khó khăn trong việc thực hiện những cải cách mang tính cơ cấu hoặc nếu khủng hoảng nợ châu Âu tiếp tục leo thang.

Nếu điều đó xảy ra, theo tờ The Economist, Pháp sẽ là mối đe dọa lớn nhất đối với khu vực đồng euro, còn lớn hơn cả mối đe dọa đến từ Hy Lạp hay Tây Ban Nha.