Thị trường trung tâm dữ liệu Việt Nam bước vào giai đoạn tăng tốc nhờ làn sóng AI

Động lực tăng trưởng của thị trường đến từ làn sóng bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) và tiến trình chuyển đổi số quốc gia. Theo các nghiên cứu mới nhất, tổng công suất hoạt động của thị trường TTDL Việt Nam hiện đạt khoảng 104 MW và dự kiến sẽ tăng gấp 5,6 lần kể từ năm 2030 trở đi. Lợi thế cạnh tranh lớn nhất của Việt Nam nằm ở chi phí đầu tư thấp, tạo ra dư địa hấp dẫn so với các thị trường phát triển trong khu vực.

Trên bình diện toàn cầu, AI tạo sinh (Generative AI) đang trở thành động lực thúc đẩy nhu cầu trung tâm dữ liệu mạnh mẽ nhất. Dự báo cho thấy khoảng 70% khối lượng xử lý của các TTDL toàn cầu giai đoạn 2023 - 2030 sẽ liên quan trực tiếp đến huấn luyện và suy luận AI, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) ước đạt 19 - 22%. Khu vực châu Á - Thái Bình Dương được dự báo sẽ chiếm từ 45 - 55 GW nhu cầu trung tâm dữ liệu toàn cầu vào năm 2028.

Yêu cầu xử lý AI buộc các TTDL phải vận hành ở mật độ công suất cao hơn nhiều so với mô hình truyền thống, đòi hỏi hệ thống làm mát tiên tiến. Xu hướng này thúc đẩy dịch chuyển sang mô hình TTDL quy mô lớn và Hyperscale. Một số TTDL tại Việt Nam đã được thiết kế tối ưu cho mật độ cao, có thể đạt tới 20 kW/rack.

Việt Nam đang sở hữu nền tảng số hóa tương đối vững chắc. Đến năm 2024, cả nước có khoảng 80 triệu người dùng Internet (tương đương 79% dân số) và tỷ lệ kết nối di động lên tới 164%. Quy mô nền kinh tế số mở rộng nhanh, với mục tiêu thương mại điện tử đạt 35 tỷ USD giá trị giao dịch vào năm 2025. Thị trường dịch vụ điện toán đám mây được dự báo tăng trưởng với CAGR 21,65% đến năm 2030.

Yêu cầu xử lý AI buộc các TTDL phải vận hành ở mật độ công suất cao hơn nhiều so với mô hình truyền thống, đòi hỏi hệ thống làm mát tiên tiến. Xu hướng này thúc đẩy dịch chuyển sang mô hình TTDL quy mô lớn và Hyperscale. Một số TTDL tại Việt Nam đã được thiết kế tối ưu cho mật độ cao, có thể đạt tới 20 kW/rack.

Việt Nam đang sở hữu nền tảng số hóa tương đối vững chắc. Đến năm 2024, cả nước có khoảng 80 triệu người dùng Internet (tương đương 79% dân số) và tỷ lệ kết nối di động lên tới 164%. Quy mô nền kinh tế số mở rộng nhanh, với mục tiêu thương mại điện tử đạt 35 tỷ USD giá trị giao dịch vào năm 2025. Thị trường dịch vụ điện toán đám mây được dự báo tăng trưởng với CAGR 21,65% đến năm 2030.

Việc Trung tâm Dữ liệu Quốc gia chính thức vận hành từ tháng 8/2025 đang tạo ra nhu cầu lớn về hạ tầng cloud, tính toán hiệu năng cao và dữ liệu mở cho khu vực công, đồng thời nâng cao tiêu chuẩn về an ninh - an toàn hệ thống, tạo lợi thế cho các nhà cung cấp nội địa như Viettel và VNPT.

Tính đến tháng 10/2025, quy mô thị trường Việt Nam vẫn còn khiêm tốn, chỉ tương đương khoảng 1/10 so với Thượng Hải hay Singapore. Thị trường hiện do khoảng 5 doanh nghiệp lớn chi phối, chiếm tới 97% tổng công suất, trong đó Viettel IDC nắm 41% thị phần và VNPT khoảng 24%. Điều này tạo ra rào cản gia nhập nhất định cho nhà đầu tư nước ngoài.

Tuy nhiên, công suất dự kiến bổ sung lên tới 589 MW đang mở ra dư địa tăng trưởng rất lớn. TP.HCM và Bình Dương được xem là hai cực tăng trưởng chính, với mức tăng dự báo lần lượt hơn 800% và 1.000%. Dự án TTDL Tân Phú Trung (140 MW) tại TP.HCM đang đánh dấu bước chuyển sang tiêu chuẩn Hyperscale tại Việt Nam.

Việt Nam đang sở hữu lợi thế chi phí mang tính tuyệt đối trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Chi phí xây dựng trung tâm dữ liệu Hạng III tại TP.HCM/Hà Nội hiện chỉ khoảng 7,0 triệu USD/MW, thấp hơn gần 50% so với Tokyo và Singapore. Trong khi đó, chi phí đất đai chỉ chiếm khoảng 5% tổng CAPEX, giúp tổng vốn đầu tư ban đầu ở mức rất cạnh tranh.

Bảng so sánh chi phí xây dựng cho thấy: Tokyo khoảng 14,3 triệu USD/MW, Singapore 13,8 triệu USD/MW, trong khi Việt Nam duy trì ở mức thấp nhất trong nhóm các thị trường phát triển.

Bà Dương Thuỳ Dung - Giám đốc điều hành Bộ phận Nghiên cứu và Tư vấn, CBRE Việt Nam nhận định: chi phí xây dựng tại Việt Nam thấp hơn gần 50% so với các thị trường cấp 1, kết hợp với nhu cầu hyperscale từ AI đang mở ra cơ hội đầu tư rất hấp dẫn. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần lựa chọn chiến lược liên doanh hoặc M&A để kiểm soát rủi ro về điện năng và tốc độ triển khai dự án.

Chính phủ Việt Nam đã cam kết phát triển mạnh hạ tầng số, trong đó có kế hoạch triển khai ít nhất 10 tuyến cáp quang biển mới đến năm 2030, giúp cải thiện năng lực kết nối và độ trễ - yếu tố then chốt để thu hút các nhà cung cấp cloud toàn cầu. Luật Đầu tư sửa đổi và các chương trình chuyển đổi số quốc gia đang tạo hành lang thuận lợi cho dòng vốn FDI.

Theo các chuyên gia CBRE, Việt Nam đang ở “thời điểm chiến lược” khi nhu cầu AI bùng nổ trong khi nguồn cung còn hạn chế. Dù môi trường pháp lý đã cởi mở hơn, việc tiếp cận quỹ đất sạch, nguồn điện ổn định vẫn là thách thức. Trong giai đoạn tới, mô hình liên doanh hoặc M&A tại khu vực lân cận TP.HCM và Hà Nội được xem là hướng đi phù hợp.