Thị trường năng lượng bật tăng, thị trường cà phê áp lực điều chỉnh mạnh

Giá dầu thế giới khởi sắc trở lại trong bối cảnh nhiều yếu tố hỗ trợ xuất hiện, dù nguy cơ dư cung vẫn bao trùm thị trường. Theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), cả 5 mặt hàng năng lượng đều tăng giá, trong đó dầu thô tiếp tục là tâm điểm.

Đầu tuần, niềm tin của giới đầu tư được cải thiện rõ rệt sau khi Quốc hội Mỹ tiến gần thỏa thuận mở cửa chính phủ trở lại. Trong phiên 10/11, giá dầu WTI tăng 0,64% lên 60,13 USD/thùng, còn dầu Brent tăng gần 0,5% lên 63,94 USD/thùng nhờ kỳ vọng hoạt động kinh tế, đặc biệt là ngành hàng không, sẽ phục hồi sau giai đoạn gián đoạn kéo dài.

Tuy vậy, đà tăng nhanh chóng bị thu hẹp vào giữa tuần khi nhiều tổ chức lớn đồng loạt cảnh báo tình trạng dư cung trên thị trường dầu kéo dài đến năm 2026.

Báo cáo tháng của OPEC cho thấy sản lượng các nước thành viên và các quốc gia ngoài khối tiếp tục tăng, tạo áp lực lớn lên cán cân cung - cầu. Đồng thời, báo cáo của Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) dự báo sản lượng dầu Mỹ năm 2025 có thể đạt mức kỷ lục 13,59 triệu thùng/ngày, đồng thời cảnh báo tồn kho dầu toàn cầu sẽ gia tăng mạnh trong giai đoạn 2025 - 2026.

Đặc biệt, báo cáo từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) ngày 14/11 dự báo thị trường dầu năm 2026 có thể dư thừa tới 4,09 triệu thùng/ngày, tương đương gần 4% nhu cầu thế giới - mức cao hơn đáng kể so với ước tính trước đó. Các thông tin này khiến giá dầu có thời điểm lùi về mức thấp nhất ba tuần.

Ngoài ra, số liệu tồn kho dầu tại Mỹ tiếp tục gây sức ép lên thị trường. API ghi nhận tồn kho dầu thô tăng 1,3 triệu thùng trong tuần đầu tháng 11, trong khi EIA báo cáo mức tăng lên tới 6,4 triệu thùng - gấp ba lần dự báo. Ngược lại, tồn kho xăng giảm xuống mức thấp nhất từ năm 2014 và tồn kho distillate cũng giảm, phản ánh nhu cầu nhiên liệu tại Mỹ vẫn tương đối ổn định. Diễn biến này phần nào hỗ trợ giá dầu trong bối cảnh nguồn cung toàn cầu chịu nhiều sức ép.

Sang cuối tuần, giá dầu quay đầu tăng mạnh sau khi Ukraine tấn công bằng UAV vào cảng Novorossiysk - trung tâm xuất khẩu dầu lớn thứ hai của Nga. Vụ việc gây thiệt hại đối với tàu, cơ sở hạ tầng và kho chứa dầu, làm gia tăng lo ngại gián đoạn nguồn cung từ Nga trong bối cảnh quốc gia này đang chịu các lệnh trừng phạt từ Mỹ.

Trong phiên 14/11, giá Brent tăng gần 2% lên 64,25 USD/thùng, còn WTI tăng hơn 2% lên 59,94 USD/thùng. Kết thúc tuần, dầu Brent tăng 1,19% lên 64,39 USD/thùng, trong khi WTI tăng 0,57% lên 60,09 USD/thùng.

Trái ngược với tín hiệu tích cực của thị trường năng lượng, nhóm hàng cà phê lại chịu áp lực điều chỉnh mạnh. Giá Robusta giảm hơn 9% xuống 4.223 USD/tấn và giá Arabica giảm gần 2% xuống 8.814 USD/tấn trong tuần qua.

Áp lực chủ yếu xuất phát từ tín hiệu chính sách từ Mỹ, khi chính quyền Tổng thống Donald Trump xem xét miễn thuế cho một số mặt hàng thực phẩm không sản xuất trong nước nhằm hạ nhiệt lạm phát.

Tuy nhiên, sắc lệnh ngày 14/11 chỉ áp dụng miễn thuế cho cà phê từ Colombia và các nước Trung Mỹ, trong khi Việt Nam tiếp tục chịu mức thuế 10%, Indonesia 15% và Brazil vẫn phải chịu mức phụ thu 40%. Điều này làm gia tăng kỳ vọng thị trường rằng Mỹ có thể sớm đạt thỏa thuận thuế đặc biệt với Brazil, tạo áp lực bán mạnh lên thị trường cà phê phái sinh.

Bên cạnh chính sách thuế, triển vọng nguồn cung cà phê toàn cầu cũng trở nên tích cực hơn. Rabobank dự báo niên vụ 2026 - 2027 có thể thặng dư 7 - 10 triệu bao, trong khi StoneX ước tính sản lượng của Brazil có thể đạt kỷ lục 70,7 triệu bao. Điều kiện thời tiết thuận lợi hơn tại Brazil với lượng mưa mùa vụ dồi dào cũng củng cố kỳ vọng nguồn cung cải thiện.

Tuy nhiên, thị trường cà phê vật chất lại ghi nhận tình trạng khan hiếm hiếm thấy. Tồn kho Arabica được chứng nhận trên sàn ICE New York giảm xuống 403.430 bao - mức thấp nhất từ tháng 3/2024. Trong số này, chỉ 16% là cà phê từ Brazil, Honduras và Colombia, trong khi cùng kỳ năm trước nhóm này chiếm đến 88%. Tồn kho tại Bắc Mỹ và châu Âu cũng chỉ đủ dùng cho 7 - 8 tuần tới. Nguyên nhân lớn nhất xuất phát từ việc xuất khẩu cà phê Brazil trong 4 tháng đầu niên vụ (7 - 10/2025) giảm tới 20%.

Tại Việt Nam, giá cà phê nhân xô tại Tây Nguyên giảm mạnh theo đà thế giới. Từ mức 118.000 - 119.000 đồng/kg ngày 12/11, giá đã lùi xuống 108.000 - 109.000 đồng/kg vào ngày 16/11. Đà giảm sâu khiến giao dịch gần như ngưng trệ, nông dân và đại lý tạm ngừng bán chờ giá phục hồi. Dù thời tiết thuận lợi cho thu hoạch, phần lớn người dân lựa chọn phơi, cất trữ thay vì bán cà phê tươi với giá 22.500 - 23.000 đồng/kg.