Sách cũ khơi gợi miền ký ức

Nghe vậy thấy không còn ngần ngại gì nữa, bắt taxi đến ngay với sách. Biết bao ký ức về sách ùa về trong trí nhớ, lục lọi bao kỷ niệm tuổi thơ ở Hà Nội, như nghe rõ mồn một tiếng ve gọi hè vào những buổi trưa thanh vắng và thấy hiện lên trước mắt những cuốn sách ở các góc phố.

Mười tuổi, tôi đã biết để dành tiền rồi đến thư viện của Trung tâm Sách phố Tràng Tiền làm thẻ để mượn sách về đọc. Mười hai tuổi đã đọc hết mấy chục tập Đông Chu Liệt Quốc. Mười ba tuổi đã làu làu Ruồi Trâu. Và tuổi 15, khi giã từ Hà Nội, tôi cầm theo cuốn Hồng Lâu Mộng. Những buổi trưa hè dậy tiếng ve ở khu đền Ngọc Sơn và hồ Hoàn Kiếm, tôi thường ra ghế đá ngồi đọc sách, hái những chiếc lá đa làm kèn thổi chơi là ký ức không thể nào quên.

Hội chợ sách cũ Hà Nội tháng 8 năm nay hội tụ hàng chục hiệu sách cũ. Sinh viên các tỉnh đến tìm những cuốn sách cũ giá rẻ để giảm chi phí học tập. Phụ huynh đưa con đến chơi để tạo cho con thói quen đọc sách, và họ cũng đang tìm kiếm những kỷ niệm của chính mình ở những cuốn sách cũ ngày nào. Tôi không tránh khỏi sững sờ khi nhìn thấy những bộ sách ngày xưa mình từng mơ ước được sở hữu.

Có một bộ tiểu thuyết Thủy Hử in vào năm 1988 được bày bán. Tôi lật trang bìa trong, thấy ai đó đã viết: "Tặng anh cuốn sách này để nhớ Hà Nội của chúng mình. Em đi đây...". Sao bộ sách lại có mặt ở đây, chủ nhân của nó giờ ở đâu? Một người đã đi đến chân trời khác, người ở lại có sống tốt với Hà Nội không mà để kỷ niệm lưu lạc trong chợ sách cũ này?

Lần thêm những cuốn sách cũ, biết bao lời đề tặng yêu thương, nhắn nhủ, kỳ vọng mà với thời gian mười năm, ba mươi năm, nó như một cuộc đời đã trôi qua khi người mới đến cầm trên tay đọc lại dòng chữ cũ. Đi tới đi lui chọn vài cuốn sách, như đi qua từng thời kỳ của chính cuộc đời mình.

Này là rất nhiều cuốn vào thập niên 1970 - 1980 chỉ có ở khu trưng bày của Trung tâm Sách Tràng Tiền chứ không đủ để bán. Rồi hàng loạt sách về văn học phương Tây thời mở cửa thập niên 1990 vàng son, khi có rất nhiều người mê đắm sách. Và hàng chục bộ sách của nhà văn Mỹ Latin Gabriel Garcia Marquez, mà ngày trước chúng tôi hay gọi là ông "Trăm năm cô đơn", cũng lưu lạc ra đây tìm tri âm mới.

Tôi đã có một ngày cuối tuần ngao du ở hội chợ sách cũ Hà Nội và biết được những tay sưu tập sách nổi tiếng đất Hà thành. Có cảm giác nhờ họ mà những bộ sách cũ không mất đi, lại càng thêm giá trị cùng năm tháng, họ lưu giữ không chỉ tuổi trẻ của biết bao thế hệ mà còn cả những giá trị chỉ những ai thuộc thế hệ đó mới cảm nhận được chúng quý giá biết nhường nào. Dù ngày nay rất nhiều sách mới với đủ thể loại được in ấn nhưng các hội chợ sách cũ vẫn có nét riêng vốn có như người Hà Nội. Thế nên mới thấy đời sống tinh thần của người Hà thành thật quá đỗi đáng yêu!