Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà: Cơ sở dữ liệu đất đai phải trở thành công cụ quản lý hiện đại, minh bạch

Ngày 15/10, tại trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp về tình hình triển khai xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai và các giải pháp đẩy nhanh tiến độ.

Phát biểu tại cuộc họp, Phó Thủ tướng khẳng định cơ sở dữ liệu đất đai là nền tảng thiết yếu trong quản lý nhà nước, không chỉ dừng ở việc tổng hợp số liệu mà còn bao gồm toàn bộ thông tin về thửa đất, bản đồ địa chính, đo đạc, lưu trữ và các hoạt động quản lý liên quan.

Theo Phó Thủ tướng, mặc dù Luật Đất đai đã quy định rõ cấu trúc, phương thức quản lý và lộ trình hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai, song tiến độ thực hiện ở cả Trung ương và địa phương vẫn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu của Chính phủ.

Dù ngân sách nhà nước đã đầu tư lớn cho công tác đo đạc, thống kê, nhưng dữ liệu vẫn chưa đầy đủ, chưa chính xác, thiếu tính cập nhật và chưa bảo đảm các tiêu chí “sạch” và “sống”. Do đó, cần tách riêng phần đo đạc - kiểm đếm khỏi quá trình xây dựng cơ sở dữ liệu, đồng thời tập trung ứng dụng công nghệ và số hóa để quản lý dữ liệu hiệu quả, đồng bộ và liên thông.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, việc quản lý đất đai hiện nay vẫn chưa đáp ứng yêu cầu tối thiểu như theo dõi biến động giá đất, quản lý mục đích sử dụng hay cập nhật dữ liệu đo đạc và bản đồ. Ông cho rằng cần áp dụng phương pháp định giá đất mới, dựa trên cơ sở dữ liệu thực tế và minh bạch.

Định hướng sắp tới, Chính phủ sẽ triển khai phương pháp xác định giá đất theo vùng giá trị và thửa đất chuẩn, sử dụng số liệu giao dịch thực tế để xác định giá đất khách quan cho mọi mục đích, từ thuế, phí đến bồi thường, hỗ trợ tái định cư.

Việc áp dụng thống nhất cách định giá này sẽ giúp loại bỏ chênh lệch giữa “giá nhà nước” và “giá thị trường”, góp phần minh bạch hóa thị trường bất động sản và tăng cường tính công bằng trong quản lý tài nguyên đất.

Phó Thủ tướng khẳng định, đây là bước đột phá trong cải cách chính sách đất đai, hướng tới việc hình thành một cơ chế định giá dựa trên dữ liệu, có thể cập nhật liên tục, đồng thời phục vụ công tác điều hành, quy hoạch và phát triển kinh tế - xã hội.

Về phương thức triển khai, Phó Thủ tướng đề nghị thực hiện theo ba bước trọng tâm: sử dụng dữ liệu đã được số hóa, tiếp tục số hóa các dữ liệu còn thiếu, và tiến hành đo đạc - kiểm tra - xây dựng bản đồ số hóa thống nhất. Toàn bộ quá trình này phải được cập nhật liên tục, phục vụ trực tiếp cho thủ tục hành chính và các quy trình liên thông trong quản lý đất đai.

Hệ thống kỹ thuật cần bao gồm hạ tầng công nghệ, phần mềm chuyên dụng và phần mềm nền tảng cốt lõi để quản lý và khai thác hiệu quả dữ liệu. Mục tiêu của Chính phủ là xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai thống nhất, tập trung và liên thông từ Trung ương đến 34 tỉnh, thành phố và hơn 3.300 xã, phường.

Cơ sở dữ liệu này phải tích hợp được với các hệ thống khác như dữ liệu dân cư, tổ chức, doanh nghiệp, nhằm phục vụ toàn diện công tác quản lý tài nguyên đất, quy hoạch và thủ tục hành chính công.

Phó Thủ tướng yêu cầu mọi thủ tục hành chính liên quan đến đất đai phải được cập nhật đồng thời vào cơ sở dữ liệu quốc gia. Các phần mềm, ứng dụng mới phải bảo đảm tính mở, khả năng tích hợp và chia sẻ dữ liệu với các hệ thống hiện có để khai thác tối đa nguồn thông tin sẵn có. Các trường dữ liệu phải được hoàn thiện đầy đủ, đúng quy định pháp luật, nhằm phục vụ công tác quản lý và cải cách hành chính hiệu quả.

Về phần mềm nền tảng, Phó Thủ tướng ưu tiên sử dụng phần mềm trong nước nếu đáp ứng được yêu cầu tự chủ và bảo mật; trong trường hợp cần thiết có thể thuê phần mềm nước ngoài, nhưng phải đảm bảo khả năng kiểm soát và an ninh thông tin.

Hệ thống vận hành sẽ tham khảo mô hình quản lý dữ liệu dân cư quốc gia, tận dụng tối đa hạ tầng và phần mềm đã được đầu tư từ Trung ương đến địa phương. Ông cũng yêu cầu xây dựng trung tâm dữ liệu đất đai quốc gia bảo đảm an toàn, bảo mật cao, đồng thời bố trí các trung tâm dự phòng kỹ thuật để đảm bảo tính ổn định, liên tục của hệ thống.