OpenAI chuẩn bị IPO nghìn tỷ USD: Bước ngoặt của kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo

Theo Reuters và Wall Street Journal, OpenAI - công ty đứng sau thành công vang dội của ChatGPT đang khởi động quá trình chuẩn bị cho đợt IPO có thể định giá doanh nghiệp ở mức 1.000 tỷ USD. Nếu đạt được mốc này, đây sẽ là một trong những thương vụ IPO lớn nhất mọi thời đại, sánh ngang với các cột mốc lịch sử như Saudi Aramco (2019) hay Alibaba (2014).

Các nguồn tin thân cận cho biết OpenAI đang xem xét nộp hồ sơ lên Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) sớm nhất vào nửa cuối năm 2026, với kế hoạch huy động tối thiểu 60 tỷ USD trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, thời điểm và quy mô niêm yết vẫn có thể thay đổi, phụ thuộc vào tốc độ tăng trưởng doanh thu và diễn biến thị trường tài chính.

Giám đốc Tài chính Sarah Friar được cho là đã chia sẻ với một số cộng sự rằng OpenAI hướng tới niêm yết vào năm 2027, song các cố vấn chiến lược cho rằng tiến trình có thể diễn ra sớm hơn, thậm chí ngay cuối năm 2026.

Người phát ngôn của OpenAI khẳng định: “IPO không phải là trọng tâm của chúng tôi lúc này. Mục tiêu lớn nhất là xây dựng một doanh nghiệp bền vững, mang lại lợi ích từ trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) cho toàn nhân loại”.

Theo Reuters, quyết định xúc tiến IPO được đưa ra sau khi OpenAI hoàn tất một đợt tái cấu trúc nội bộ phức tạp, nhằm giảm phụ thuộc vào Microsoft - đối tác đang nắm giữ khoảng 27% cổ phần, tương đương khoản đầu tư 13 tỷ USD.

Việc niêm yết công khai được kỳ vọng sẽ giúp OpenAI đa dạng hóa cơ cấu cổ đông, mở rộng khả năng huy động vốn, đồng thời tăng cường năng lực mua lại doanh nghiệp và đầu tư vào hạ tầng AI. CEO Sam Altman được cho là đang theo đuổi một chiến lược đầy tham vọng - đổ hàng nghìn tỷ USD vào xây dựng hạ tầng điện toán toàn cầu để phát triển AI thế hệ tiếp theo.

Hiện OpenAI được định giá khoảng 500 tỷ USD, với doanh thu thường niên ước đạt 20 tỷ USD vào cuối năm nay. Tuy nhiên, chi phí vận hành khổng lồ, đặc biệt trong lĩnh vực điện toán đám mây và đào tạo mô hình AI, khiến công ty tiếp tục ghi nhận khoản thua lỗ đáng kể.

Trong một buổi phát trực tuyến gần đây, ông Altman thừa nhận: “Xét đến nhu cầu vốn khổng lồ cho việc mở rộng hạ tầng AI, IPO là hướng đi hợp lý nhất để đảm bảo tốc độ tăng trưởng bền vững”.

Thành lập năm 2015 với tư cách là tổ chức phi lợi nhuận, OpenAI ra đời với sứ mệnh “phát triển AI an toàn và có lợi cho nhân loại”.

Sáng lập bởi các nhân vật nổi tiếng như Sam Altman, Elon Musk và Greg Brockman, tổ chức này ban đầu không đặt mục tiêu lợi nhuận. Tuy nhiên, để đáp ứng nhu cầu vốn ngày càng lớn, OpenAI đã chuyển đổi sang mô hình “phi lợi nhuận giám sát lợi nhuận”, cho phép công ty vận hành một chi nhánh thương mại có lợi nhuận nhưng vẫn chịu sự kiểm soát của tổ chức mẹ.

Gần đây, OpenAI tiếp tục cải tổ cấu trúc pháp lý: tổ chức phi lợi nhuận nay mang tên OpenAI Foundation, nắm giữ 26% cổ phần trong OpenAI Group và có quyền nhận thêm cổ phần nếu công ty đạt các cột mốc tăng trưởng cụ thể. Cơ chế này bảo đảm rằng lợi ích tài chính của công ty thương mại vẫn gắn liền với sứ mệnh phục vụ nhân loại - một mô hình hiếm thấy trong giới công nghệ toàn cầu.

Nếu IPO thành công, OpenAI sẽ trở thành một trong những công ty công nghệ niêm yết có giá trị lớn nhất thế giới, đồng thời mang lại lợi ích lớn cho các nhà đầu tư như SoftBank, Thrive Capital và quỹ MGX của Abu Dhabi - những tổ chức đã rót hàng tỷ USD vào OpenAI trong các vòng gọi vốn gần đây.

Thị trường chứng khoán Mỹ hiện chứng kiến làn sóng bùng nổ của các cổ phiếu AI. Đầu năm nay, CoreWeave - công ty điện toán đám mây chuyên phục vụ AI đã IPO với định giá 23 tỷ USD, và cổ phiếu tăng gấp ba lần chỉ trong vài tháng. Trong khi đó, Nvidia vừa ghi dấu lịch sử khi trở thành doanh nghiệp đầu tiên đạt giá trị vốn hóa 5.000 tỷ USD, củng cố vị thế “trái tim” của hạ tầng AI toàn cầu.

Các chuyên gia nhận định, IPO của OpenAI - nếu diễn ra theo kế hoạch sẽ là điểm nhấn của thời đại AI, phản ánh niềm tin của nhà đầu tư vào sức mạnh chuyển đổi của công nghệ này. Định giá 1.000 tỷ USD, dù tham vọng, vẫn được xem là khả thi, khi OpenAI đang dẫn đầu thị trường với hệ sinh thái sản phẩm thương mại hóa AI lớn nhất, bao gồm ChatGPT, GPT-5 và OpenAI API.

Các nhà phân tích cho rằng việc OpenAI chuẩn bị IPO không chỉ mang ý nghĩa tài chính mà còn đánh dấu sự trưởng thành của ngành công nghiệp trí tuệ nhân tạo toàn cầu. Đây là bước chuyển từ giai đoạn nghiên cứu sang thương mại hóa quy mô lớn - nơi AI không chỉ là công nghệ, mà đã trở thành nền tảng cho nền kinh tế thế kỷ 21.

Tuy nhiên, thách thức không nhỏ đang chờ đợi OpenAI: cân bằng giữa áp lực tăng trưởng lợi nhuận và cam kết phát triển AI an toàn, minh bạch. IPO đồng nghĩa với việc công ty sẽ phải đáp ứng các tiêu chuẩn cao hơn về quản trị, bảo mật và đạo đức công nghệ, trong khi vẫn duy trì tốc độ đổi mới không ngừng.

Dù vậy, phần lớn giới chuyên môn đều thống nhất rằng: nếu IPO của OpenAI diễn ra thành công, đây sẽ là bước ngoặt định hình lại ngành công nghệ toàn cầu, tương tự như cách Google, Apple hay Facebook từng làm với kỷ nguyên Internet.

Với tham vọng định giá nghìn tỷ USD, OpenAI không chỉ hướng tới một thương vụ tài chính lịch sử, mà còn khẳng định vai trò tiên phong của trí tuệ nhân tạo trong việc định hình tương lai kinh tế - xã hội nhân loại.