Ngành công nghiệp ô tô trước làn sóng công nghiệp 4.0

Xe tự hành của FPT

Ngành công nghiệp ô tô sẽ phát triển theo bốn xu hướng chính, gồm tự động hóa, kết nối, xe điện và chia sẻ xe như một dịch vụ. Nếu trước đây, các yếu tố quyết định sự khác biệt của những chiếc xe là động cơ, hộp số, bộ dẫn động, mức tiêu thụ nhiên liệu... thì ngày nay, ô tô giống như một chiếc máy tính. Phần mềm và điện đã thay thế nhiều chức năng của các yếu tố cơ học, nhiên liệu, sự tham gia của con người.

Theo  ông Nguyễn Ngọc Thành - Phó cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương), đại đa số sáng tạo của xe hơi hiện nằm ở phần mềm. Các nhà sản xuất xe hiểu rằng xe hơi không còn là "lãnh địa bất khả xâm phạm" của họ nữa mà là lãnh địa của các công ty công nghệ. Rất nhiều công ty chưa từng tham gia sản xuất xe như Google, Tesla, Uber, Apple... đều đang phát triển xe tự hành.

Hãng xe Đức Daimler nhìn nhận ô tô trong tương lai gần sẽ mang các yếu tố về conected (sự kết nối), autonomous (tự hành), share and sevices (chia sẻ tiện ích) và electric (xe chạy điện). Daimler hiện đang nghiên cứu phát triển hầu hết các dòng sản phẩm xe thông minh, áp dụng công nghệ tân tiến và sử dụng năng lượng điện. Đồng thời, Daimler cũng hoàn thiện các nghiên cứu về những yếu tố kết nối vận hành như các thiết bị kết nối, trạm sạc, công nghệ thông minh, tự hành trên xe...

Ông Nguyễn Thanh Đàm - Chủ tịch Tập đoàn VAST Group cho rằng, hiện nay sự kết nối chính là giá trị cốt lõi của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Theo đó, ngành công nghiệp ô tô sẽ đi theo ba xu hướng chính, gồm công nghệ thiết kế, chế tạo và sản xuất phần cứng phù hợp với thời đại mới, công nghệ phần mềm điều khiển thông minh và sử dụng trí tuệ nhân tạo, công nghệ kết nối và giao tiếp. Cả ba hướng phát triển đều phục vụ cho mục đích duy nhấ, đó là biến một chiếc xe hơi từ phương tiện chuyên chở đơn thuần trở thành một "người bạn thông minh", có khả năng giao tiếp, kết nối với vạn vật xung quanh.

Robot được sử dụng trong nhà máy lắp ráp xe Thaco. Ảnh: T.Linh

Xu hướng chủ đạo mà các nhà sản xuất ô tô đã và đang nhìn nhận dựa trên sự phát triển của công nghệ số. Đến lúc nào đó, những chiếc xe hơi sẽ có thể "trò chuyện" với nhau, giao tiếp với nhau, kết nối với các hệ thống công cộng và trở thành những "người bạn" thân thiết với con người.

Theo chia sẻ của đại diện của FPT, với sự dịch chuyển chủ yếu sáng tạo từ phần cứng lên 90% thuộc về phần mềm, ô tô sẽ là một trong những ngành có sự thay đổi mạnh mẽ nhất trong cuộc cách mạng 4.0. Hiện tại trên các xe đời mới có hơn 100 triệu dòng code phần mềm. Có những dòng xe mà số lượng phần mềm do FPT triển khai chiếm 5 - 10% tổng lượng phần mềm sử dụng trên xe, có những dòng xe tỷ lệ này lên tới 30 - 40%.

Trong xu thế hội nhập với thế giới, Việt Nam đã có những giải pháp dài hạn cho công nghiệp ô tô. Tuy nhiên, xe hơi tích hợp công nghệ số vẫn là điều mới mẻ tại Việt Nam và chưa có nhiều công ty tham gia, kể cả trong lĩnh vực sản xuất xe hơi lẫn phát triển phần mềm. Để không bỏ lỡ thời cơ và quyết tâm thúc đẩy phát triển mảng công nghệ ô tô, FPT đã đầu tư nghiên cứu lĩnh vực này.

Từ năm 2016, FPT đã thành lập một công ty chuyên hoạt động trong lĩnh vực này với quy mô 700 người. Giữa năm 2017, những ứng dụng công nghệ mới nhất về xử lý hình ảnh, trí tuệ nhân tạo, học sâu (deep learning) đã được FPT đưa vào thử nghiệm trên xe ô tô mô hình. Tháng 10/2017, xe ô tô thương mại đầu tiên tích hợp công nghệ xe tự hành do FPT nghiên cứu và phát triển đã được đưa vào chạy thử nghiệm trong khuôn viên của Công ty.

Xe điện của Porsche

Ông Lê Hồng Việt - Giám đốc Công nghệ Tập đoàn FPT cho biết, nắm bắt xu hướng phát triển công nghệ, FPT đã đầu tư phát triển mạnh mẽ công nghệ tự vận hành và đặt mục tiêu trở thành một trong những doanh nghiệp hàng đầu thế giới về công nghệ phần mềm cho ô tô.

Hiện tại FPT đang triển khai một số chương trình liên quan đến công nghệ xe tự hành và automotive cho khoảng 40 khách hàng lớn trên toàn cầu. Tập đoàn này đặt mục tiêu đến năm 2022 sẽ trở thành nhà cung cấp dịch vụ lớn nhất trong lĩnh vực automotive, và đến năm 2025, có đến 10% phần mềm ô tô trên thế giới sẽ do FPT phát triển. Hiện đang có một số doanh nghiệp đề xuất hợp tác với FPT về xe tự hành.

Sự kết nối trong ngành công nghiệp ô tô là quá trình áp dụng công nghệ trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 vào nghiên cứu, sản xuất và vận hành. Điều này mang lại năng suất lao động tốt hơn, sản xuất chính xác hơn, kỹ thuật nâng cao hơn và sản phẩm tạo ra thông minh hơn, an toàn hơn. Hiện tại, các thương hiệu VinFast, Thaco đã đầu tư công nghệ cho sản xuất ô tô.

Tại nhà máy của VinFast , dự kiến đi vào sản xuất thương mại trong năm 2019 có đến hơn 1.200 robot được sử dụng. Tương tự, tại các nhà máy của Thaco, đã có không ít robot được vận hành. Trong đó, nhà máy Mazda của doanh nghiệp này là một nhà máy thông minh khi được vận hành hoàn toàn bằng robot và dây chuyền sản xuất tự động.

Ông Nguyễn Thái Hòa cho rằng, Việt Nam có nhiều cơ hội để phát triển công nghiệp ô tô. Trong đó, mức tăng trưởng internet và điện thoại di động đang đứng tốp đầu thế giới, số lượng doanh nghiệp Việt Nam đạt chuẩn CMMi đứng đầu ASEAN. Một số doanh nghiệp như FPT, Viettel là những thương hiệu lớn, riêng FPT là một trong 100 doanh nghiệp dịch vụ phần mềm thế giới.