Robot kho hàng - Giải pháp năng suất cho thương mại điện tử

Amazon, chẳng hạn, cho biết tính đến cuối tháng 9 năm nay, Công ty đã có 30.000 robot Kiva đang làm việc tại 13 trung tâm hoàn tất đơn hàng.

Trong một kho hàng mô phỏng được chất đầy các mặt hàng như bánh granola, ngũ cốc ăn sáng, miếng bọt biển và các vật dụng nhà bếp khác, một nhân viên lấy hàng từ trên kệ và đặt vào thùng nhựa. Thùng này được đặt trên một con robot nhỏ có gắn bánh xe, luôn chạy theo mỗi bước chân của nhân viên đó như một chú chó nhỏ quấn lấy chủ của mình.

Khi thùng nhựa đầy hàng, con robot chạy đến khu đóng gói. Tại đây, con robot thứ 2 với cái thùng rỗng sẽ nhặt những món đồ mà con robot thứ nhất dỡ xuống. Điều này cho phép nhân viên kia tiếp tục gom hàng mà không phải ngưng tay hay phải đẩy một xe hàng nặng nề đi vòng quanh kho.

Cho đến bây giờ, tất cả chỉ mới dừng ở việc mô phỏng thử nghiệm cách làm việc theo nhóm giữa người và robot. Cuộc thử nghiệm này được tiến hành tại văn phòng ở San Jose thuộc Fetch Robotics, một trong những công ty khởi nghiệp đang phát triển các robot kho hàng nhằm phục vụ cho các công ty thương mại điện tử.

Khi mùa lễ cuối năm đến gần, các công ty thương mại điện tử đang tăng cường sử dụng máy móc để tăng tốc độ đóng gói hàng hóa mà không phải thuê thêm nhân công. Robot của Fetch là nhằm đáp ứng nhu cầu này.

Fetch được lập ra, xuất phát từ một động thái của Amazon.com. Năm 2012, Amazon đã trả 775 triệu USD để mua lại nhà sản xuất robot kho hàng Kiva Systems; không lâu sau đó, Amazon đã ngưng không cho Kiva bán robot cho bất cứ ai khác (Amazon gần đây đã đổi tên Kiva thành Amazon Robotics).

>>Kho hàng của Amazon khổng lồ đến mức nào?

Việc Amazon thâu tóm Kiva và đưa công nghệ Kiva sử dụng trong nhà đã để lại một khoảng trống lớn trên thị trường về cải tiến robot dùng trong các trung tâm phân phối và hoàn tất đơn hàng. Và đó là cơ hội để các công ty như Fetch nhảy vào.

“Khi Amazon bỏ ra gần 1 tỉ USD vào thứ gì đó chỉ để giữ không cho nó rơi vào tay các đối thủ, Công ty đã gửi một thông điệp rất mạnh mẽ cho thị trường. Amazon đã để lại một thị trường lớn còn bỏ ngỏ”, Bryce Roberts, Giám đốc Điều hành O’Reilly AlphaTech Ventures, công ty đã đầu tư vào Fetch, nhận xét.

Thương mại điện tử là phân khúc tăng trưởng nhanh nhất của ngành bán lẻ, khi ngày nay hầu như mọi thứ đều được bán qua mạng. Năm 2013, thương mại điện tử chiếm chưa tới 10% ngành bán lẻ nói chung, nhưng giờ đang tăng trưởng nhanh với tốc độ gần 15% hằng năm và dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng với tốc độ này trong suốt những năm còn lại của thập niên.

Nhu cầu mua sắm qua mạng tăng nhanh đang buộc các nhà bán lẻ trực tuyến phải thay đổi cách thức hoạt động, cải tiến quy trình để có thể nhan chóng xử lý các đơn đặt hàng. Amazon, chẳng hạn, cho biết tính đến cuối tháng 9 năm nay, Công ty đã có 30.000 robot Kiva đang làm việc tại 13 trung tâm hoàn tất đơn hàng, tăng gấp đôi số robot Kiva mà họ sở hữu vào năm 2014. “Việc sử dụng robot rộng rãi hơn tại các trung tâm hoàn tất đơn hàng đã có tác động trực tiếp lên năng suất”, Phil Hardin, Giám đốc Quan hệ nhà đầu tư của Amazon, nói.

Các trung tâm phân phối là phần quan trọng của quy trình xử lý và hoàn tất đơn hàng. Khi cơn sốt thương mại điện tử tiếp tục tăng lên, các nhà quản lý kho hàng cần phải tìm các nhà cung cấp mới để đáp ứng nhu cầu tự động hóa đối với các trung tâm phân phối và hoàn tất đơn hàng của mình. Amazon chỉ là một trong nhiều tập đoàn thương mại điện tử đang cần robot cũng như hệ thống tự động hóa. Alibaba và Jingdong tại Trung Quốc và Flipkart và Snapdeal tại Ấn Độ cũng là các công ty thương mại điện tử lớn đang tăng thêm đội ngũ robot vào lực lượng nhân viên tại các kho hàng của họ.

>>Xu hướng sử dụng robot thay thế nhân công trong nhà máy tại Trung Quốc

Nhiều công ty robot đã nhảy vào thị trường màu mỡ này. Không chỉ Fetch, còn có Harvest Automation, GreyOrange và nhiều công ty khác. GreyOrange, một công ty khởi nghiệp Ấn Độ có trụ sở đặt tại Singapore, đang bắt đầu phân phối những con robot nhấc hàng có tên gọi là Butler.

Trong khi đó, Harvest Automation ban đầu chủ yếu sản xuất robot chuyên vận chuyển các cây trồng trong chậu từ nơi này sang nơi khác - một công việc đòi hỏi nhiều lao động trong phân khúc vườn ươm cây trồng của ngành nông nghiệp. Nhưng giờ Harvest đang bành trướng vào lĩnh vực robot bốc dỡ dùng trong các kho hàng.

Cả Fetch lẫn Harvest Automation đều cho biết robot của họ có thể bắt kịp theo chân một người đi rất nhanh trong khoảng 8 giờ đồng hồ nếu được sạc pin đầy đủ. Fetch nói các mẫu robot cơ bản của nó có thể chở vật nặng tới gần 70 kg; trong khi Harvest là khoảng 23 kg. Tim Barrett, Giám đốc Điều hành công ty vận tải Barrett Distribution Centers, cho biết với 8 con robot nguyên mẫu của Harvest đang vận chuyển hàng hóa đi khắp kho hàng của nó ở Massachusetts, Công ty không cần phải lắp đặt băng chuyền quá tốn kém.

Fetch đã huy động được 23 triệu USD từ các nhà đầu tư, trong đó có tập đoàn viễn thông Nhật Softbank. Công ty đã bắt đầu bán ra robot kể từ tháng 4 vừa qua với giá khoảng 25.000 USD/con. Harvest, vốn đã huy động khoảng 25 triệu USD vốn đầu tư mạo hiểm, sẽ bắt đầu bán ra robot trong năm tới với giá 15.000 USD/con, hoặc cho thuê với giá 1.000 USD/con mỗi tháng, theo Giám đốc Điều hành John Kawola.

>>Người Anh có nguy cơ mất việc vì robots

Dan Kara - nhà nghiên cứu về robot tại hãng phân tích ABI Research, giải pháp cho thuê robot sẽ giúp thu hút những khách hàng đầu tiên bằng cách giảm chi phí ban đầu. Trên thực tế, các giải pháp cho thuê tương tự cũng đã chứng minh là có hiệu quả đối với robot an ninh và robot chăm sóc sức khỏe dùng để theo dõi người bệnh hoặc canh gác vòng ngoài khuôn viên của các doanh nghiệp, theo ông Kara.

Mức cho thuê hằng tháng 1.000 USD/robot của Harvest tính ra chỉ là 1,40 USD mỗi giờ nếu khách hàng cho robot làm việc không nghỉ. Melonee Wise, Tổng Giám đốc Fetch Robotics, cho biết công ty của bà đang xem xét việc cho thuê robot với giá 4 USD mỗi giờ.

Tất nhiên, cái giá của việc nâng cao tính tự động hóa là sẽ có ít việc làm hơn cho người lao động. Sự trỗi dậy của hình thức mua sắm trực tuyến đã tạo ra một trong những điểm sáng trong thị trường lao động Mỹ: Ngành kho hàng đã tuyển dụng 778.000 người trong tháng 9 năm nay, tăng 22,5% so với tháng 9 của cách đây 5 năm, theo Bộ Lao động nước này.

Khi thị trường lao động bị siết chặt, các công ty vì muốn giảm giá bán và tăng tốc độ giao hàng nên cũng tìm cách thay thế lao động bằng máy móc. “Trong tương lai không xa, robot sẽ trở nên thông dụng hơn trong lĩnh vực thương mại điện tử”, Rich Mahoney, Giám đốc điều hành về lĩnh vực robot tại nhà sản xuất SRI International, dự báo.

Hiện tại, các nhà sản xuất tại Fetch và Harvest cho biết, robot của họ chỉ là những “con la khuân vác đồ”, hỗ trợ con người vì con người mới có thị lực và sự khéo léo để nhanh chóng tìm và lấy từ trên giá những mặt hàng mà khách hàng muốn mua. Tuy nhiên, Fetch cho biết Công ty đang phát triển một con robot có gắn camera và những cánh tay có móng vuốt có thể lấy hàng từ trên kệ.

>>15 startup thương mại điện tử hàng đầu Việt Nam