Doanh nghiệp Việt nâng cao tiêu chuẩn để vào chuỗi cung ứng Đức

Cơ hội lớn

Chia sẻ tại hội thảo “Nâng cao năng lực cạnh tranh vào thị trường Đức thông qua điều luật thẩm định chuỗi cung ứng” do Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP.HCM (ITPC) phối hợp với Phòng Công nghiệp và Thương mại Đức tại Việt Nam (AHK) tổ chức ngày 17/2/2023, ông Nguyễn Tuấn - Phó giám đốc ITPC cho biết, Đức là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam tại châu Âu, chiếm hơn 19% xuất khẩu của Việt Nam sang EU và cũng là cửa ngỏ để hàng hóa Việt Nam đi các thị trường khác của châu Âu.

Năm 2021, Đức là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai tại EU, thứ 7 trên thế giới của Việt Nam. Số liệu của Tổng cục Hải quan cũng cho thấy, năm 2022, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa Việt Nam sang thị trường Đức đạt hơn 8,9 tỷ USD, tăng 23% so với năm trước đó. 

Với việc Đức xóa bỏ ngay 85,6% số dòng thuế cho hàng hóa việt Nam ngày khi hiệp định EVFTA - EU có hiệu lực, rất nhiều cơ hội cho tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa Việt Nam vào thị trường này. Và việc EU chỉ mới thiết lập mối quan hệ FTA với 12 quốc gia, trong đó ở khu vực Đông Nam Á chỉ có Việt Nam và Singapore có FTA với EU là một lợi thế cạnh tranh đáng kể của hàng Việt.

Còn trong xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu, theo ông Nguyễn Ngọc Sang - Trưởng phòng đại diện Incubator - AHK Việt Nam, Việt Nam thu hút sự chú ý của nhiều nước, đặc biệt là Đức. Thời gian gần đây, AHK Việt Nam đã nhận được ngày càng nhiều yêu cầu tìm nhà cung ứng tại Việt Nam.

Theo ông Sang, cùng với vị trí địa lý được xem như "cửa ngõ" khu vực ASEAN vốn đang phát triển rất năng động, Việt Nam hấp dẫn các nhà đầu tư bởi chi phí nhân công rẻ, khả năng tuân thủ lao động cao, thị trường tăng trưởng liên tục trong nhiều năm liền cũng như cơ chế thu hút đầu tư thông thoáng.

Đặc biệt, Việt Nam là nền kinh tế mở, với nhiều hiệp định thương mại được ký kết, trong đó có Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), giúp Việt Nam nhận được sự quan tâm từ các nhà đầu tư châu Âu và Đức. “Hiện có nhiều doanh nghiệp FDI đang muốn đa dạng chuỗi cung ứng và đã chọn Việt Nam là điểm đến”, ông Sang cho biết.

Theo bà Lanh Huyền Như - quản lý dự án chuỗi cung ứng bền vững tại Việt Nam, điều luật thẩm định chuỗi cung ứng của Đức là một thách thức cho doanh nghiệp Việt Nam

Nâng tiêu chuẩn và chất lượng sản phẩm

Cơ hội là vậy nhưng trên thực tế, EU nói chung và Đức nói riêng được xem là một trong những thị trường nhập khẩu khó tính nhất thế giới. EU và Đức là có tần suất sử dụng các biện pháp phi thuế quan (NTM) đối với hàng hóa nhập khẩu thuộc hàng cao nhất trên thế giới với tỷ lệ phần trăm các sản phẩm nhập khẩu bị áp dụng ít nhất một biện pháp NTM lên tới 93,88% (theo số liệu của WITS - giải pháp thương mại tích hợp thế giới).

Các nhóm hàng hóa có tần suất áp dụng NTM nhiều nhất khi nhập khẩu vào EU là dệt may, động vật, rau quả, đồ da, hóa chất, thực phẩm, giày dép, sản phẩm nhựa... Đây cũng là các sản phẩm mà Việt Nam xuất khẩu nhiều sang Đức. Ngoài ra, EU cũng là khu vực sử dụng thường xuyên các biện pháp phòng vệ thương mại (chống bán phá giá, chống trợ cấp và tự vệ).

Bên cạnh tiêu chuẩn khắt khe, Đức còn đang triển khai luật về nghĩa vụ thẩm định doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng (LkSG). Theo bà Lanh Huyền Như - quản lý dự án chuỗi cung ứng bền vững tại Việt Nam, mục tiêu của đạo luật LkSG của Đức nhằm cải thiện công tác bảo vệ các quyền con người trong chuỗi cung ứng toàn cầu và ngăn chặn những hành vi xâm phạm.

Ví dụ như tình trạng lao động trẻ em và cưỡng bức lao động, cấm những chất có hại cho con người và môi trường, chống phân biệt đối xử, trả lương phù hợp và thời gian làm việc đúng mức. Đạo luật này cũng yêu cầu các doanh nghiệp Đức xây dựng một cơ chế quản lý rủi ro hiệu quả và phù hợp cho các chuỗi cung ứng của mình và lồng ghép cơ chế đó vào tất cả chu trình sản xuất, kinh doanh.

Để tăng trưởng xuất khẩu và vào được chuỗi cung ứng của doanh nghiệp Đức, theo các chuyên gia, doanh nghiệp Việt Nam phải chấp hành các điều kiện khắt khe trong quy trình sản xuất và xuất khẩu đến các thị trường khó tính như EU nói chung và Đức nói riêng. Trong đó, có điều luật thẩm định chuỗi cung ứng.

Chia sẻ về vấn đề này, ông Juan Maties Garcia - Đặc trách khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Công ty TÜV Rheinland Vietnam cho rằng, các doanh nghiệp Việt Nam cần có các quy định và tiêu chuẩn rõ ràng trong hệ thống quản lý chất lượng chuỗi cung ứng. Doanh nghiệp phải cải tiến liên tục hoạt động, phân công rõ ràng người chịu trách nhiệm với chuỗi cung ứng, công bố minh bạch các chính sách, luật liên quan môi trường sản xuất và lao động…

“Để tham gia sâu hơn vào thị trường khó tính như EU và Đức cũng như tận dụng được các lợi thế mà hiệp định EVFTA mang lại, các doanh nghiệp Việt Nam cần đổi mới máy móc, không ngừng nâng cao tiêu chuẩn và chất lượng sản phẩm, sản xuất theo hướng xanh và bền vững”, ông Juan Maties Garcia nhấn mạnh.