Hàng hóa thế giới tăng mạnh nhờ kỳ vọng cung - cầu và diễn biến địa chính trị

Trên sàn hàng hóa quốc tế, nhóm nông sản dẫn đầu đà tăng với 6/7 mặt hàng đồng loạt đi lên, trong đó đậu tương tiếp tục là tâm điểm khi tăng hơn 0,7% lên 378,2 USD/tấn. Theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), diễn biến này phản ánh sự điều chỉnh kỳ vọng cung - cầu toàn cầu, đặc biệt là khả năng nguồn cung từ Mỹ giảm nhẹ trong niên vụ 2025 - 2026.

Các khảo sát mới công bố cho thấy năng suất đậu tương Mỹ đạt khoảng 3,57 tấn/ha, thấp hơn mức dự báo trước đó, tương ứng sản lượng giảm khoảng 800.000 tấn so với ước tính tháng 9. Dù con số này không lớn, nhưng trong bối cảnh thị trường dư cung mỏng, bất kỳ tín hiệu sụt giảm nào từ Mỹ - nước xuất khẩu lớn thứ hai thế giới cũng đủ để thúc đẩy tâm lý đầu cơ và hoạt động mua vào ngắn hạn.

Ngoài yếu tố sản lượng, triển vọng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc cũng góp phần hỗ trợ giá. Cuộc gặp sắp tới giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình được kỳ vọng sẽ nối lại các kênh đối thoại thương mại, trong đó đậu tương là mặt hàng mang tính biểu tượng cho mối quan hệ hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Giới đầu tư kỳ vọng Trung Quốc sẽ gia tăng nhập khẩu nông sản Mỹ sau kỳ nghỉ lễ Quốc khánh, giúp cải thiện cán cân thương mại song phương.

Bên cạnh đó, thông tin Nhà Trắng đang xem xét gói hỗ trợ 15 tỷ USD cho nông dân Mỹ nhằm bù đắp thiệt hại xuất khẩu cũng tạo hiệu ứng tích cực, giúp tăng lực cầu đầu tư trên thị trường hàng hóa. Trên sàn CBOT, các quỹ đầu cơ đã mua ròng hơn 2.000 hợp đồng đậu tương, giảm vị thế bán ròng xuống còn khoảng 24.000 hợp đồng – dấu hiệu cho thấy dòng vốn đầu cơ đang quay trở lại nhóm nông sản.

Tuy nhiên, rủi ro dư cung từ Nam Mỹ vẫn hiện hữu. Tại Brazil - nước sản xuất đậu tương lớn nhất thế giới, tiến độ gieo trồng năm nay đang nằm trong nhóm nhanh nhất lịch sử, với năng suất ổn định ở mức 3,5 - 3,6 tấn/ha. Nếu điều kiện thời tiết thuận lợi kéo dài, nguồn cung Brazil có thể tiếp tục gây áp lực lên giá trong quý IV.

Theo MXV, đà tăng hiện tại của đậu tương chủ yếu mang yếu tố kỳ vọng, trong khi các dữ liệu thực tế về cung - cầu vẫn thiếu do Cục Nông nghiệp Mỹ (USDA) chưa thể công bố báo cáo mới vì chính phủ Mỹ tạm thời đóng cửa. Do đó, xu hướng giá trong ngắn hạn có thể còn biến động mạnh khi thị trường thiếu thông tin định hướng.

Trên thị trường năng lượng, giá dầu thô thế giới đồng loạt tăng, đạt mức cao nhất từ đầu tháng 10, khi căng thẳng giữa Nga và Ukraine có nguy cơ leo thang. Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov tuyên bố Moscow “gần như không còn động lực” theo đuổi đàm phán hòa bình, khiến giới đầu tư lo ngại về khả năng gia tăng các lệnh trừng phạt mới nhắm vào dầu thô Nga.

Phản ứng với thông tin trên, giá dầu Brent tăng 1,22% lên 66,25 USD/thùng, trong khi dầu WTI tăng 1,33% lên 62,55 USD/thùng. Đây là mức giá cao nhất kể từ đầu tháng, phản ánh tác động mạnh mẽ từ yếu tố địa chính trị tới nguồn cung năng lượng toàn cầu.

Ngoài ra, chính sách tiền tệ của Mỹ tiếp tục là yếu tố hỗ trợ thị trường. Sau khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) công bố biên bản họp tháng 9, giới đầu tư kỳ vọng lãi suất cơ bản sẽ được hạ tiếp trong tháng 10, xuống vùng 3,75 - 4%, với xác suất lên tới 94,1%, theo công cụ CME FedWatch. Động thái này có thể kích thích nhu cầu tiêu thụ năng lượng, qua đó hỗ trợ giá dầu trong trung hạn.

Tuy nhiên, dữ liệu dự trữ dầu thô tại Mỹ tăng mạnh đã phần nào kìm hãm đà tăng. Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA), lượng dầu thô tồn kho trong tuần kết thúc ngày 3/10 tăng 3,7 triệu thùng, cao hơn mức dự báo 2,78 triệu thùng của Viện Dầu mỏ Mỹ (API).

Tính từ đầu tháng 10 đến nay, giá dầu đã tăng hơn 1%, song mức tăng này chưa phản ánh rõ tại thị trường châu Á. Trên sàn SGX (Singapore), giá xăng gần như đi ngang, trong khi dầu DO giảm nhẹ hơn 1%. Các chuyên gia nhận định, diễn biến này có thể tạo dư địa cho kỳ điều hành giá trong nước, giúp Liên Bộ Công Thương - Tài chính cân nhắc giảm nhẹ giá bán lẻ xăng dầu trong phiên tới.

Theo nhận định của Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), thị trường hàng hóa đang lấy lại sức hút đối với dòng tiền đầu tư sau giai đoạn điều chỉnh. Trong quý IV, nhóm nông sản và năng lượng được đánh giá sẽ tiếp tục dẫn dắt xu hướng, nhờ sự kết hợp của yếu tố chính sách tiền tệ, nhu cầu phục hồi và diễn biến cung - cầu toàn cầu ổn định hơn.

Mặc dù rủi ro từ địa chính trị và biến động kinh tế thế giới vẫn hiện hữu, tín hiệu tích cực từ dòng vốn đầu tư và tâm lý thị trường cho thấy hàng hóa đang trở lại vai trò kênh đầu tư hấp dẫn, đặc biệt trong bối cảnh lạm phát toàn cầu chưa hạ nhiệt hoàn toàn và các ngân hàng trung ương lớn đang nới lỏng chính sách.