Giấc mơ phục hưng

Với tỷ lệ bầu gần như tuyệt đối, Tập Cận Bình và Lý Khắc Cường chính thức trở thành hai nhân vật quyền lực nhất để thực hiện học thuyết mới mang tên "Phục hưng Trung Quốc".

Đọc E-paper

Trong bài phát biểu đầu tiên trên trên cương vị nguyên thủ quốc gia, tân Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ngày 17/3 đã yêu cầu Quân Giải phòng Nhân dân Trung Quốc (PLA) cải thiện khả năng để "giành chiến thắng trong các cuộc chiến"

Ẩn số của một phiếu chống

Bốn tháng sau khi được bầu làm Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc, ông Tập Cận Bình đã được Quốc hội Trung Quốc bầu làm Chủ tịch nước, Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc.

Cuộc bỏ phiếu bầu chọn tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh vào sáng 14/3 với kết quả bỏ phiếu: 2.952 ủng hộ, 3 phiếu trắng, và 1 phiếu chống. Lá phiếu chống duy nhất đặt ra nhiều câu hỏi cho giới phân tích trong và ngoài nước.

Một số nhà quan sát chính trị thậm chí còn tự hỏi liệu có phải ông Tập tự mình bỏ lá phiếu này. "Tôi không thể nghĩ ra một lời giải thích ý nghĩa cho lá phiếu không tán thành. Họ có thể phản ánh một ý định chống lại Tập, hoặc bày tỏ thái độ không hài lòng, hoặc vô vàn động cơ khác", Andrew Nathan, giáo sư Khoa Chính trị Đại học Columbia, bình luận.

Tuy nhiên, ông Hồ Cẩm Đào khi lên nắm quyền cách đây một thập kỷ cũng đã nhận tới 4 phiếu không tán thành. Trước đó, Giang Trạch Dân cũng chỉ đạt tỷ lệ 92,53% số phiếu bầu cho ông tiếp tục nắm quyền Ủy ban Quân sự Trung ương.

"Mao Trạch Đông theo đuổi chính sách kiểm soát và nhất trí trong mọi quyết đoán của Bộ Chính trị. Nhưng Trung Quốc (TQ) trong nhiều thập niên gần đây đã không yêu cầu lòng trung thành tuyệt đối nữa và một số phiếu chống cũng là cách cho thế giới thấy mức độ dân chủ mà TQ muốn thể hiện", Feng Chongyi, Phó giáo sư nghiên cứu ở Trung Quốc tại Đại học Công nghệ tại Sidney, Úc, dẫn giải thêm.

Tỷ lệ ủng hộ cao dành cho Tập Cận Bình cho thấy quyết tâm của giới lãnh đạo TQ trong mong muốn mà họ đang theo đuổi. Lâu nay, mỗi nhà lãnh đạo mới của TQ đều có "học thuyết" để miêu tả chiến lược mà họ theo đuổi trong suốt nhiệm kỳ của mình.

Chẳng hạn, cựu Chủ tịch Giang Trạch Dân đã có "Thuyết ba đại diện". Cựu Chủ tịch Hồ Cẩm Đào theo đuổi học thuyết "Xã hội hài hòa". Tân Chủ tịch Tập Cận Bình, từ thời điểm được bầu làm Tổng Bí thư Đảng Cộng sản, đã nhắc nhiều đến cụm từ "phục hưng TQ" để khẳng định tầm nhìn của mình.

Hồi cuối tháng 12 năm ngoái, Tổng bí thư Tập đã đưa ra một lời cảnh báo bất thường về chu kỳ thịnh - suy của các triều đại trong lịch sử Trung Hoa. Từ đó, ông nhắc nhiều đến nhiệm vụ khôi phục lại thời kỳ "phục hưng" của đất nước này.

"Thực hiện được việc phục hưng đất nước TQ là giấc mơ lớn nhất của dân tộc TQ trong lịch sử hiện đại", ông Tập đã phát biểu như vậy trong chuyến thăm một cuộc triển lãm ở thủ đô Bắc Kinh ngày 29/11/2012.

Trong bài phát biểu đầu tiên trên cương vị nguyên thủ quốc gia, tân Chủ tịch nước Tập Cận Bình ngày 17/3 đã tuyên bố sẽ nỗ lực để "chấn hưng dân tộc Trung Hoa". Ông kêu gọi "nỗ lực hết mình để hiện thực hóa việc phục hưng dân tộc Trung Hoa và giấc mơ Trung Hoa."

Diễn giải thuyết "phục hưng"

Giáo sư Kerry Brown, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Trung Quốc tại Đại học Sedney (Úc) cho biết, sự phục hưng TQ chủ yếu là trong bối cảnh một sự trỗi dậy hòa bình, và TQ trở lại địa vị mà nước này đã từng có trước khi bắt đầu thời kỳ hiện đại.

Trong khi đó, nhiều nhà quan sát đã diễn giải thuyết "Phục hưng TQ" của ông Tập là lời kêu gọi thực hiện một chương trình đầy tham vọng được Đại hội XVIII đặt ra, để thực hiện các mục tiêu "hoàn thành việc xây dựng một xã hội tương đối thịnh vượng khi Đảng Cộng sản TQ kỷ niệm sinh nhật lần thứ 100 vào năm 2012; xây dựng một đất nước xã hội chủ nghĩa thịnh vượng, hùng mạnh, dân chủ, văn minh, tiến bộ, hài hòa và hiện đại khi kỷ niệm 100 năm thành lập nước CHND Trung Hoa vào năm 2049.

Theo Steve Tsang, Giám đốc Viện Nghiên cứu Chính sách Trung Quốc, Đại học Nottingham (Anh), chính sách đổi mới của ông Tập có thể pha trộn những đổi mới kinh tế táo bạo với các chiến dịch chống tham nhũng, cùng một chiến lược xây dựng quân sự hùng mạnh để hỗ trợ chính sách ngoại giao "nước lớn".

Minh chứng đầu tiên là việc TQ đánh dấu buổi đầu thời Tập Cận Bình bằng việc đáp thành công chiến đấu cơ trên chiếc hàng không mẫu hạm Liêu Ninh. Tiếp đó, màn ra oai và gây hấn tại Biển Đông gần đây là những bước đi đầu tiên để Bắc Kinh cho thế giới thấy một TQ đã "phục hưng" về sức mạnh quân sự.

TQ sau nhiều năm ẩn mình trong sự nghèo nàn và lạc hậu của một quốc gia kém phát triển, nay tìm mọi cách để chứng tỏ vị trí cường quốc của mình.

Trong vấn đề kinh tế, với GDP bình quân đầu người gần chạm mốc 5.000 USD năm 2011, Trung Quốc đang mắc kẹt trong bẫy thu nhập trung bình. Mặc dù có quy mô kinh tế 7,3 ngàn tỷ USD, tương đương 48% GDP của Mỹ nhưng hiện tại TQ vẫn là một nước nghèo.

Đóng góp vào kinh tế của một người dân TQ chỉ bằng 17% mức trung bình của một người Mỹ. Một nửa dân số vẫn sống dựa vào nông nghiệp và chưa có cơ hội đến các thành phố nơi họ có thể đóng góp nhiều hơn bằng việc làm trong ngành công nghiệp...

Theo ông Haruhiko Kuroda, Chủ tịch Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), TQ cần thực thi nhiều cải tổ quan trọng để thoát khỏi "bẫy thu nhập trung bình". Trách nhiệm này được đặt lên vai tân Thủ tướng Lý Khắc Cường.

Với tỷ lệ bầu 99,69%, nhiều người trông đợi rất nhiều vào ông Lý Khắc Cường, nhà kinh tế học 57 tuổi, chủ trương tự do ngay từ thời trẻ.

Lý Khắc Cường sẽ phải gánh lấy trách nhiệm nặng nề lèo lái từng ngày nền kinh tế thứ hai thế giới, khi tuyên bố ủng hộ cải cách và tái cân bằng mô hình tăng trưởng.

Trụ cột chính tạo nên sức phát triển thần kỳ của TQ gồm xuất khẩu, thu hút đầu tư nước ngoài đang ngày càng suy yếu, đặc biệt là kể từ sau khủng hoảng 2008 - 2009... Tất cả những yêu cầu này bắt buộc TQ phải có một cuộc cải cách kinh tế mạnh mẽ, tương đương với cuộc cải cách do Đặng Tiểu Bình khởi xướng ba thập kỷ trước.