Chống tham nhũng, lãng phí và “củng cố tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị” trong kỷ nguyên mới

Đặc trưng của tham nhũng gắn liền với người có chức có quyền, thường có quá trình công tác và cống hiến, có kinh nghiệm, được đào tạo, có quan hệ rộng rãi và có uy tín xã hội nhất định… lợi dụng những “ưu thế” đó để vụ lợi cho cá nhân, nhóm lợi ích hoặc cho người khác. Tham nhũng gây ra những tổn thất mất mát lớn cho Đảng, nhà nước, từ con người (cán bộ, đảng viên…) đến cơ sở vật chất của đất nước, tiền của của nhân dân, nghiêm trọng hơn là gây mất niềm tin của người dân đối với Đảng và chế độ.

Còn lãng phí, đang diễn ra với những biểu hiện phức tạp như chất lượng xây dựng và hoàn thiện pháp luật chưa đáp ứng yêu cầu của thực tiễn; lãng phí thời gian, công sức, tiền của do những thủ tục hành chính rườm rà; bộ máy công quyền, có nơi hoạt động kém hiệu quả; lãng phí tài nguyên thiên nhiên; tài sản công (giải ngân nguồn vốn đầu tư công, cổ phần hoá, thoái vốn nhà nước, những công trình, dự án trọng điểm thi công không đạt tiến độ, không đáp ứng yêu cầu chất lượng…). Bên cạnh đó, lãng phí còn xảy ra trong sản xuất kinh doanh, sinh hoạt tiêu dùng của người dân…

Đặc biệt, lãng phí trong khu vực tập thể và nhà nước thường ít được chú ý, trách nhiệm không rõ ràng, thường được quy về “trách nhiệm của chúng ta” khiến việc xử lý thiếu cụ thể. Trên thực tế, Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đã nói: xử lý lãng phí chưa được đề cao, thường gắn với xử lý tham nhũng như một hệ luỵ kéo theo.

Trong khi đó, vấn đề thực hành tiết kiệm, cũng là một thành tố trụ cột, một trong những giải pháp căn cơ nhất để phát triển đất nước.
Thực tiễn cho thấy, trong những nhiệm kỳ vừa qua, việc thực hành tiết kiệm chống lãng phí đã có những chuyển biến tích cực. Đặc biệt, trong thời gian gần đây, Đảng đã đề ra những quyết sách chiến lược mang tính lịch sử, trong đó nổi bật nhất là chủ trương “Củng cố tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị”, một khâu đột phá trong cải cách thể chế, để xây dựng hệ thống tổ chức và cơ chế chính sách mới thích ứng với kỷ nguyên mới.

Bài viết “Thực hành tiết kiệm” của Tổng Bí thư Tô Lâm cùng các Nghị quyết của Bộ chính trị: Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân; Nghị quyết 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới cùng nhiều chủ trương nghị quyết mang tính cấp bách như Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá, phát triển khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số… đã vạch ra những giải pháp quyết liệt phù hợp với thực tiễn, nhằm khơi thông nguồn lực, giải phóng sức sản xuất. Trong đó, tiết kiệm và chống lãng phí là hai trụ cột chiến lược, gắn bó hữu cơ, góp phần hướng tới mục tiêu thịnh vượng, giàu có cho gia đình, đất nước và xã hội.

Để đạt hiệu quả cao nhất, ngoài những giải pháp cơ bản đã được xác định trong các Nghị quyết của Đảng, cũng như những bài phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm, cần nghiên cứu và triển khai một số nội dung cụ thể như sau:

Thứ nhất, các giải pháp trong các Nghị quyết của Đảng về chống tham nhũng, lãng phí đến thực hành tiết kiệm, cần được triển khai cụ thể. Lấy giải pháp chung cơ bản làm nền tảng, nhưng cần phân tích sâu, mổ xẻ chi tiết, tổ chức thực hiện thật cụ thể, dứt điểm từng việc, từng giải pháp mang tính đặc thù riêng của tham nhũng, lãng phí và thực hành tiết kiệm gắn với diễn biến tình hình. Việc tổ chức thực hiện phải gắn với sự điều hành của Đảng, Nhà nước ở các cấp, các ngành, các lĩnh vực… tạo sức mạnh tổng hợp để chống tham nhũng, lãng phí và thực hành tiết kiệm thật sự hiệu quả trong hệ thống chính trị và trong toàn dân.

Thứ hai, pháp trị và đức trị là hai trụ cột cơ bản để điều chỉnh hành vi của tổ chức và cá nhân trong hệ thống chính trị, bảo đảm mọi công dân đều hành xử phù hợp luật pháp và chuẩn mực đạo đức. Cần đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, phổ biến rộng rãi ý nghĩa của việc chống tham nhũng, lãng phí và thực hành tiết kiệm để trở thành phong trào quần chúng tự nguyện, tự giác trong toàn dân. Đây là những công cụ chủ yếu cần được cải cách mạnh mẽ, toàn diện phù hợp với thực tiễn và diễn biến tình hình chung nhằm tạo nguồn lực cả vật chất lẫn tinh thần để đất nước phát triển thịnh vượng.

Chúng ta cần khẳng định, chủ trương “củng cố tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị” đạt yêu cầu tinh gọn, mạnh là tiền đề và cũng là khởi đầu của giải pháp chiến lược chưa từng có để quyết liệt chống tham nhũng, lãng phí và thực hành tiết kiệm đạt hiệu quả cao nhất. Kết quả này, là một trong nhiều yếu tố có ý nghĩa quyết định cho việc thực hiện thành công mục tiêu chiến lược đến năm 2030 tiến tới kỷ niệm 100 năm ngày thành lập Đảng, nước ta trở thành nước phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 kỷ niệm 100 năm ngày thành lập nước, trở thành nước xã hội chủ nghĩa có thu nhập cao.
Diễn biến của quá trình này là sự tương tác nhịp nhàng giữa “củng cố tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị” được tinh, gọn, mạnh đạt hiệu năng, hiệu lực, đi liền với những bước đi căn cơ, vững chắc chống tham nhũng, lãng phí và thực hành tiết kiệm đạt hiệu quả ở mức cao nhất. Có như vậy, đất nước mới phát triển bền vững và thịnh vượng.

(*) Nguyên Phó trưởng ban Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ