Du lịch đường thủy: Tìm sự khác biệt

Theo mục tiêu phát triển sản phẩm du lịch đường thủy TP.HCM giai đoạn năm 2023-2025, sản phẩm du lịch đường thủy được khai thác trên tất cả các tuyến sông Sài Gòn (Nhà Bè, Soài Rạp, Lòng Tàu) liên kết Đồng Nai, Bình Dương, Tiền Giang, Long An, Bến Tre và các tuyến kênh nội đô với ít nhất là 10 chương trình du lịch đường thủy; khai thác các chương trình du lịch kết nối từ các cảng biển với các tuyến đường sông.

Theo đánh giá của Tổ chức Du lịch thế giới, du lịch đường thủy tạo ra doanh thu cao hơn 40% so với du lịch bằng đường hàng không hoặc đường bộ. Tuy nhiên, để loại hình du lịch đường thủy của cả nước nói chung và TP.HCM nói riêng phát huy hết thế mạnh và lợi thế, nhóm các tiến sĩ RMIT Việt Nam cho rằng, ngành du lịch và chính quyền địa phương cần làm nhiều hơn những gì đang có.

Thực tế, nếu so với một số quốc gia có sản phẩm du lịch đường thuỷ phát triển mạnh như Pháp, Trung Quốc, Thái Lan… thì số lượng du khách đường thủy của Việt Nam và riêng TP.HCM vẫn đạt con số khá khiêm tốn.

Theo kiến nghị của TS. Justin Matthew Pang, Việt Nam và TP.HCM nên quảng bá du lịch tàu biển tới nhiều nước châu Á hơn như Hàn Quốc, Singapore, Nhật Bản và Ấn Độ. 70% du khách quốc tế đến Việt Nam vào năm 2022 đến từ châu Á và nhiều người trong số họ được biết đến với đam mê du lịch đường thủy.

Không phủ nhận tuyến đường thủy nội đô trên kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè mang đến nhiều trải nghiệm du lịch độc đáo với các sáng kiến như “Trên bến dưới thuyền” nhưng TS. Daisy Kanagasapapathy đánh giá tuyến du lịch đường thủy này vẫn vấp phải khó khăn trong việc thu hút du khách vì thiếu tính đa dạng về sản phẩm dịch vụ và quảng bá.

TS. Daisy góp ý kiến, TP.HCM cần tăng cường marketing và quảng bá. Các chiến dịch kỹ thuật số dùng mạng xã hội và marketing số có thể tạo ra nội dung hấp dẫn, làm nổi bật những khía cạnh độc đáo của các tour du lịch trên kênh. Hợp tác với những người có sức ảnh hưởng và blogger mảng du lịch có thể giúp tiếp cận nhóm khách hàng lớn hơn.

Ngoài ra, kết hợp với doanh nghiệp địa phương và khách sạn để cung cấp các gói dịch vụ bao gồm tour du lịch trên kênh có thể thu hút thêm sự chú ý của khách tham quan. Cải thiện trải nghiệm du lịch cũng rất cần thiết. Phát triển nhiều gói tour khác nhau để đáp ứng các sở thích riêng biệt có thể thu hút đông đảo du khách hơn. Đảm bảo đi lại thuận lợi tới dòng kênh, với các biển báo rõ ràng, trung tâm thông tin và các tùy chọn đặt vé dễ dàng cũng đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực này. Thường xuyên thu thập và phân tích phản hồi từ du khách có thể giúp liên tục cải thiện trải nghiệm cho họ.

Bên cạnh đó, đưa văn hóa và truyền thống địa phương vào các tour du lịch, chẳng hạn như giới thiệu nghề thủ công, âm nhạc và ẩm thực địa phương, có thể giúp trải nghiệm trở nên phong phú hơn. Cung cấp các tour giáo dục tập trung vào lịch sử và sinh thái của kênh cũng có thể tăng thêm giá trị cho tuyến này.

Điều quan trọng nữa là cần học hỏi từ mô hình thành công ở các nước khác cũng giúp có thêm những kinh nghiệm quý báu. Chẳng hạn, Amsterdam cung cấp nhiều loại du thuyền theo chủ đề, Bangkok kết hợp các chợ địa phương và nhà hàng nổi vào các tuyến đường thủy, Venice có những chuyến du ngoạn bằng thuyền gondola mang tính biểu tượng với các câu chuyện về lịch sử.

TS. Jackie Ong đề xuất, du lịch đường thủy có thể kết hợp du ngoạn ngắm cảnh với ăn uống, nhạc sống và biểu diễn văn hóa, cùng với các hoạt động thân thiện với trẻ em và nội dung giáo dục về lịch sử và sinh thái địa phương vào các tour ngắn ngày và cuối tuần. Đặc biệt, phải làn thế nào để các sản phẩm du lịch trên sống nêu bật những điểm đặc sắc của lịch sử và văn hóa địa phương và Việt Nam, có thể tổ chức các tour tham quan đền, chùa cổ, làng nghề truyền thống và di tích lịch sử dọc bờ sông. Bên cạnh đó, cần tổ chức các hoạt động buôn bán, ẩm thực và cuộc sống sông nước hằng ngày để du khách tìm hiểu và khám phá.

Đối với tín đồ ăn uống, các tour du lịch ẩm thực có thể bao gồm các chuyến du ngoạn sông nước giới thiệu ẩm thực Việt Nam, các lớp học nấu ăn và nếm thử món ăn, cũng như tham quan các quán ăn và chợ trên sông hay các nhà hàng nổi có thể mang lại trải nghiệm ăn uống độc đáo trên mặt nước. Các lễ hội và sự kiện, như đua thuyền truyền thống, lễ hội đèn lồng và biểu diễn âm nhạc, có thể tạo ra bầu không khí lễ hội thu hút khách du lịch trong nước. Ngoài ra, các chuyến du ngoạn bằng thuyền theo chủ đề vào các dịp lễ như Tết và Quốc khánh có thể tạo thêm sự thú vị và hấp dẫn.

Một trải nghiệm du thuyền chăm sóc sức khỏe tập trung vào thư giãn với các liệu pháp spa, tập yoga và thiền định cũng có thể phù hợp với những người tìm kiếm sự bình yên và trẻ hóa.

Song, trên hết các ý kiến là đề xuất cần cải thiện việc đào tạo nhân viên phục vụ để quản lý tốt hơn hoạt động tại các cảng và tàu du lịch, từ việc đón khách lên tàu, quản lý dịch vụ ẩm thực, kỹ năng giải trí, cho đến vận hành phòng.

Một nhân viên có sức thuyết phục có thể khiến hành khách dùng bữa tại nhà hàng sang trọng trên tàu, thay vì đến phòng ăn chính nằm trong gói dịch vụ của tour. Doanh thu cũng có thể đến từ các hoạt động phụ thu, bất kể là trên tàu hay từ các chuyến tham quan trên đất liền.

Ngoài ra, Việt Nam và TP.HCM cần phát triển cơ sở hạ tầng cảng, cảng sông biển tốt hơn, tức là cần có các phòng chờ thích hợp và bến đỗ lên xuống tàu cho du khách. Bằng cách ưu tiên cơ sở hạ tầng, chất lượng dịch vụ, đa dạng hóa, đẩy mạnh marketing và hợp tác, Việt Nam có thể khai thác tiềm năng du lịch đường thủy và trở thành điểm đến hàng đầu trong khu vực.